Photo: Author/Depositphotos
«Η τέχνη της θεραπείας ξεκινάει από τη φύση, όχι από τον θεραπευτή. Ο θεραπευτής, λοιπόν, οφείλει να ξεκινά τη θεραπεία από τη φύση και πάντα με ανοιχτό μυαλό» – Παράκελσος
Advertisment
Ο Βελονισμός είναι μια μορφή εναλλακτικής θεραπείας κατά την οποία ενεργοποιούνται συγκεκριμένα σημεία του σώματός μας – παραδοσιακά – με τη χρήση λεπτών βελόνων. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται ευρέως σε όλο τον κόσμο κυρίως για την ανακούφιση ενοχλήσεων και πόνου, αλλά και για τη θεραπεία πολλών ασθενειών.
Αποτελώντας συστατικό στοιχείο της Παραδοσιακής Κινεζικής Ιατρικής, ο Βελονισμός, αποτελεί μέθοδο που ωθεί το σώμα να βελτιώσει τις λειτουργίες του και να ενεργοποιήσει την – εγγενή σε όλους μας – ικανότητα αυτοθεραπείας. Το σώμα είναι ένα σύνολο, μια ολότητα, στην οποία νους και όργανα συνεργάζονται αδιαλείπτως για την εξασφάλιση της υγείας. Όλες οι ενοχλήσεις και οι ασθένειες προκαλούνται από κάποια διακοπή, από κάποιο «μπλοκάρισμα» θα μπορούσε να πει κανείς, στα κανάλια μέσω των οποίων μεταφέρεται η ζωογόνος ενέργεια, το Τσι. Στόχος του Βελονισμού επομένως είναι η απελευθέρωση αυτών των καναλιών, η ενδυνάμωση του Τσι και εν τέλει η θεραπεία του πάσχοντος.
Advertisment
Διαβάστε επίσης από την Άννα Τσεσμετζόγλου
Ταξίδι στις ρίζες του Βελονισμού
Ο Βελονισμός αποτελεί μια από τις αρχαιότερες πρακτικές που περιλαμβάνονται στην Κινεζική Ιατρική. Οι περισσότεροι μελετητές πιστεύουν ότι εφαρμόστηκε πρώτη φορά στην Κίνα, ενώ άλλοι διαφωνούν. Σύμφωνα με ένα άρθρο του έγκριτου περιοδικού Rheumatology, το πρώτο εύρημα που αφορά σε οργανωμένο σύστημα διάγνωσης και θεραπείας μέσω του βελονισμού βρίσκεται στο εγχειρίδιο του 100 π.Χ που ονομάζεται «Εσωτερικός Κανών του Κίτρινου Αυτοκράτορα». Οι ασημένιες και χρυσές βελόνες που βρέθηκαν στον τάφο «Λιου Σενγκ», της ίδιας περιόδου με το προαναφερθέν εγχειρίδιο, αποτελούν τα πρώτα αρχαιολογικά ευρήματα της πρακτικής, όμως η χρήση και ο σκοπός τους δεν είναι ξεκάθαρος.
Άλλοι μελετητές χρονολογούν τη μέθοδο σε πολύ πιο μακρινό παρελθόν. Σύμφωνα με κάποιους, ο Ότζι, η αρχαιότερη μούμια της Ευρώπης, που έζησε πριν από 5.000 χρόνια φέρει τατουάζ σε σημεία που χρησιμοποιούνται στον βελονισμό για την αντιμετώπιση πόνων της μέσης και το σώμα του σίγουρα υπέφερε από αυτό το πρόβλημα. Το εύρημα αυτό χρησιμοποιήθηκε ως στοιχείο από τους επιστήμονες που πιστεύουν ότι μέθοδοι παρόμοιες με αυτό που σήμερα γνωρίζουμε ως βελονισμό, χρησιμοποιούνταν στην Ευρασία από τα πρώιμα χρόνια της Εποχής του Χαλκού!
Τα πρώτα βήματα για την διάδοση και την εξέλιξη του βελονισμού ανάγονται στον 1ο αιώνα μ.Χ, όταν άρχισαν να εκδίδονται τα πρώτα βιβλία και να εμφανίζονται οι πρώτοι εξειδικευμένοι βελονιστές. Η διάδοση της μεθόδου ήταν άμεσα εξαρτημένη από την εμφάνιση του χαρτιού και την εξέλιξη της τυπογραφίας. Η Αυτοκρατορική Υπηρεσία Υγείας όπως και η Αυτοκρατορική Ιατρική Σχολή στην Κίνα, οργάνωσαν σχολές για την διάδοση της πρακτικής του βελονισμού σε κάθε επαρχιακό τομέα της χώρας. Οι περισσότερες πρακτικές βελονισμού που χρησιμοποιούνται σήμερα, παγιώθηκαν κατά την περίοδο της Δυναστείας των Μινγκ (1368 – 1644).
Εξέταση και διάγνωση
Η θεραπεία, τα σημεία του σώματος που θα εστιάσει ο βελονιστής και ο αριθμός των συνεδριών που απαιτούνται ποικίλλουν ανάλογα με τον ασθενή. Πώς λοιπόν ο θεραπευτής προβαίνει σε διάγνωση και στην οργάνωση μιας εξατομικευμένης θεραπείας; Αυτό που πρέπει αρχικά να γίνει κατανοητό είναι ότι οι θεραπευτές έχουν τη δυνατότητα να ανιχνεύουν τυχόν ανωμαλίες και ανισορροπίες πριν ακόμα αυτές γίνουν παθολογικές και το κυριότερο, πριν να γίνουν ορατές σε ιατρικές εξετάσεις της δυτικής ιατρικής!
Τα ζωτικά μας όργανα έχουν περίπου τις ίδιες ιδιότητες με αυτές που περιγράφει η παραδοσιακή ιατρική, αλλά συνδέονται και με άλλες καταστάσεις. Για παράδειγμα σύμφωνα με την Παραδοσιακή Κινεζική Ιατρική, το αίσθημα ανησυχίας συνδέεται με την καρδιά, το άγχος με τον σπλήνα και ο θυμός με το ήπαρ. Επομένως η διάγνωση στην οποία προβαίνουν οι βελονιστές, δεν περιορίζεται στην εξέταση μόνο παθολογικών καταστάσεων, αλλά εξετάζει το σώμα, το μυαλό και το πνεύμα σαν ολότητα.
Οι τέσσερις τρόποι διάγνωσης
1. Διάγνωση δια της όρασης
Ο βελονιστής αρχικά παρατηρεί τον ασθενή. Προσέχει τον τρόπο που βαδίζει, το πώς λειτουργούν οι μύες του, τον τόνο του δέρματος, την έκφραση του προσώπου και τη συμπεριφορά. Εξετάζει τη γλώσσα, προσέχοντας το χρώμα και την υφή της επιφάνειάς της, σημειώνοντας τυχόν όργανα που μπορεί να μην λειτουργούν σωστά. Ο λόγος είναι ότι η γλώσσα αποτελεί έναν χάρτη όλου του σώματός μας, αλλάζει στον χρόνο και μπορεί να αποκαλύψει κρυμμένες αδυναμίες του σώματος.
2. Διάγνωση δια της ακοής
Ο βελονιστής θα ακούσει τυχόν παρατηρήσεις του ασθενούς, θα ρωτήσει να μάθει το ιατρικό ιστορικό του και των συγγενών του. Έπειτα θα δώσει προσοχή στη φωνή του ασθενούς, την ένταση, την καθαρότητα, τυχόν αδυναμίες όταν εκφράζεται το συναίσθημα και θα προσπαθήσει να συνδέσει τους ήχους με τα πέντε κύρια όργανα «Γιν».
3. Διάγνωση δια της οσμής και της γεύσης
Ο θεραπευτής θα θελήσει να πληροφορηθεί από τον ασθενή για την οσμή του σώματός του ή για ανωμαλίες που μπορεί να έχει παρατηρήσει στη γεύση. Αυτά τα στοιχεία μπορούν να του αποκαλύψουν ανισορροπίες στο σώμα.
4. Διάγνωση δια της αφής: Μέτρηση καρδιακών παλμών
Το να μπορεί ο θεραπευτής να βρίσκει και να κατανοεί τους παλμούς είναι μια τέχνη. Ο βελονιστής μπορεί να αναγνωρίσει έξι είδη παλμών σε κάθε καρπό του χεριού μας. Πέραν της έντασης και των αρυθμών των καρδιακών σφιγμών, γίνεται αναγνώριση και της ποιότητας του παλμού. Στα αρχαία κινεζικά ιατρικά κείμενα, γίνεται λόγος για 28 ποιότητες παλμών!
Σημεία Βελονισμού
Έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα πάνω από 400 σημεία βελονισμού, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται κατά μήκος των «καναλιών» μέσω των οποίων κυκλοφορεί μέσα μας η ενέργεια και τα οποία αποκαλούνται «μεσημβρινοί». Η Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική αναγνωρίζει είκοσι μεσημβρινούς, που βρίσκονται είτε στο δέρμα ή υποδόρια, και οι οποίοι εμφανίζουν διακλαδώσεις (υπο-μεσημβρινούς), που συνδέονται με τους περιβάλλοντες ιστούς. Δώδεκα από τους μεσημβρινούς, που συνήθως αναφέρονται ως « κύριοι μεσημβρινοί», είναι διμερείς και συνδέονται με τα εσωτερικά όργανα. Οι άλλοι οκτώ, που χαρακτηρίζονται «έκτακτοι», είναι επίσης διμερής εκτός από τρεις.
Η χρήση βελόνων
Ο πιο συνήθης και παραδοσιακός τρόπος διέγερσης των σημείων του βελονισμού είναι η εισαγωγή λεπτών, μεταλλικών βελόνων στο δέρμα. Ως επί το πλείστον κατασκευάζονται από ανοξείδωτο ατσάλι, υλικό που τους επιτρέπει να είναι ιδιαιτέρως λεπτές και εύκαμπτες. Συνήθως χρησιμοποιούνται βελόνες μιας χρήσης, για να αποφεύγονται οι μολύνσεις, ενώ αν χρησιμοποιηθούν ξανά ίδιες βελόνες, αυτές πριν από κάθε χρήση πρέπει να αποστειρώνονται επιμελώς. Το μήκος κάθε βελόνας ποικίλει, όπως και το πάχος. Οι βελόνες είναι από 13 έως 130 χιλιοστά σε μήκος και από 0,16 έως 0,46 χιλιοστά σε διάμετρο.
Ο βελονιστής, αφού αποστειρώσει το δέρμα του ασθενούς εισάγει την βελόνα στο σωστό σημείο, συχνά με τη βοήθεια ενός πλαστικού σωλήνα που χρησιμοποιείται ως οδηγός. Έπειτα το σημείο διεγείρεται με διάφορους χειρισμούς του θεραπευτή. Αν η διαδικασία γίνει από εξειδικευμένο θεραπευτή, θεωρείται ανώδυνη.
Ηλεκτροβελονισμός
Ο ηλεκτροβελονισμός, είναι μια σύχρονη παραλλαγή του παραδοσιακού βελονισμού. Οι βελόνες εισάγονται σε ζεύγη από τον θεραπευτή στο δέρμα του πάσχοντος ενώ μετά παροχετεύονται με ρεύμα σε πολύ χαμηλή τάση. Όπως και στον παραδοσιακό βελονισμό, οι βελόνες εισάγονται στα καίρια βελονιστικά σημεία κατά μήκος του σώματος. Στη συνέχεια, οι βελόνες συνδέονται με τη βοήθεια μικρών κλιπ, σε μια συσκευή που παράγει συνεχείς ηλεκτρικούς παλμούς. Από τη συσκευή αυτή ο βελονιστής ρυθμίζει ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς, τόσο την ένταση του ρεύματος, όσο και την ένταση της ώθησης που ασκείται στις βελόνες.
Τα πλεονεκτήματα του ηλεκτροβελονισμού σε σχέση με τον κλασικό βελονισμό είναι αφενός ότι παρουσιάζονται πολύ πιο σπάνια ερεθισμοί στο δέρμα και αφετέρου ότι η ακρίβεια του σημείου δεν είναι τόσο απαραίτητη καθώς τα ηλεκτικά κύματα διαδίδονται στους γύρω ιστούς, σε αντίθεση με το τρύπημα της βελόνας που στοχεύει σε ένα συγκεκριμένο σημείο. Επιπλέον μερικοί θεραπευτές έχουν εφαρμόσει τον ηλεκτροβελονισμό χωρίς χρήση βελόνων, κάνοντας τη θεραπεία πιο άνετη σε άτομα που δυσανασχετούν στην ιδέα της βελόνας.
Εφαρμογές Βελονισμού
Συνήθως οι ασθενείς απευθύνονται σε κάποιον εξειδικευμένο βελονιστή για την αντιμετώπιση κάποιου μυοσκελετικού πόνου. Το εύρος των ασθενειών όμως που μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσω του βελονισμού είναι μεγάλο. Με την διέγερση των βελονιστικών σημείων, μπορούν να θεραπευτούν προβλήματα του αναπνευστικού ή του κυκλοφορικού μας συστήματος, στομαχικές και εντερικές διαταραχές, όπως επίσης γυναικολογικά προβλήματα. Σημαντική βοήθεια μπορούν να παρέχουν οι συνεδρίες βελονισμού σε διάφορες ψυχικές διαταραχές όπως η κατάθλιψη, το στρες ή αϋπνίες, ενώ αποτελεί χρήσιμο βοήθημα για ανθρώπους που θέλουν να απεξαρτηθούν από βλαβερές συνήθειες, όπως το κάπνισμα ή η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
Ο Βελονισμός στην Ελλάδα
Η μέθοδος του Βελονισμού στη χώρα μας δεν έχει μεγάλη ιστορία. Μόλις το 1975 ιδρύθυκε η «Ελληνική Εταιρεία Βελονοθεραπείας», το πρώτο επιστημονικό σωματείο βελονισμού, από τον Γιάγκο Καράβη, με πρωταρχικό στόχο την διάδοση της μεθόδου αρχικά στον ιατρικό κόσμο κι έπειτα στο ευρύ κοινό. Με στόχο την προώθηση της εκπαίδευσης ιατρών, την ευρύτερη οργάνωση σεμιναρίων και άλλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ιδρύθηκε το 1992 η «Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Βελονισμού». Για να εγγραφεί κάποιος στην εταιρεία πρέπει να είναι ιατρός, με ενεργή άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και να έχει εκπαιδευτεί στον βελονισμό τουλάχιστον με ένα πρόγραμμα 300 ωρών.
- Φυτοθεραπεία: Η ανυπέρβλητη δύναμη των θεραπευτικών φυτών - 27 Φεβρουαρίου 2017
- Βελονισμός: Μια πανάρχαια θεραπεία για τα σύγχρονα προβλήματα - 8 Φεβρουαρίου 2017
- Χειροπρακτική: Η δύναμή της δίνει στο σώμα δύναμη να θεραπεύεται - 30 Ιανουαρίου 2017
