Ο οργανισμός μας έχει την ικανότητα να διατηρεί φυσιολογική την θερμοκρασία σώματος ανεξάρτητα από τις διακυμάνσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος. Η παραγωγή του ιδρώτα και η εξάτμιση είναι οι κύριοι μηχανισμοί διατήρησης της θερμότητας σε συνθήκες καύσωνα. Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι υψηλή και οι μηχανισμοί ρύθμισης ανεπαρκούν εμφανίζονται προοδευτικά βλάβες στο ανθρώπινο σώμα.
Ομάδες υψηλού κινδύνου για μειωμένη ικανότητα θερμορύθμισης είναι οι έγκυες, οι ηλικιωμένοι, τα μωρά, οι αθλητές, οι αλκοολικοί, οι πάσχοντες από ορισμένα νοσήματα όπως οι γενικευμένες δερματικές νόσοι, η υπόταση, η μείωση της καρδιακής παροχής. Φάρμακα και ουσίες επίσης ενδέχεται να επηρεάσουν δυσμενώς τους ομοιοστατικούς μηχανισμούς του σώματος.
Advertisment
Το φάσμα των κλινικών εκδηλώσεων από την έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες είναι ευρύ. Οι πιο κοινές διαταραχές που προκύπτουν από την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο είναι η αφυδάτωση, η ηλίαση και η θερμοπληξία.
1. Αφυδάτωση
Διαβάστε επίσης από τη Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη
Advertisment
Το νερό είναι το κύριο χημικό συστατικό του σώματος. Αποτελεί περίπου το 60 τοις εκατό του σωματικού βάρους. Το νερό είναι απαραίτητο για την ομαλή ρύθμιση της πίεσης, την ομαλή θερμορρύθμιση, την ομαλή διεξαγωγή βιοχημικών αντιδράσεων, την ομαλή λειτουργία των νεφρών του ήπατος του εντέρου, την προστασία των ιστών. Το ζεστό περιβάλλον μπορεί να αποτελέσει αιτία αφυδάτωσης διότι ο οργανισμός χάνει υγρά με την αυξημένη εφίδρωση.
Η ήπια έως μέτρια αφυδάτωση είναι πιθανό να προκαλέσει ξηρό, κολλώδης στόμα, κόπωση, μειωμένη παραγωγή ούρων, πονοκέφαλο, δυσκοιλιότητα ζαλάδα. Η σοβαρή αφυδάτωση, μπορεί να προκαλέσει ασυνήθιστη συμπεριφορά, υπνηλία ευερεθιστότητα σύγχυση λιποθυμία, ξηρότητα δέρματος βλεννογόνων, μικρή ή καθόλου ούρηση, βαθουλωμένα μάτια, ταχυκαρδία, γρήγορη αναπνοή, πυρετό.
Η οξεία σοβαρής μορφής ή χρόνια αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει μείωση της συστολικής πίεσης ελάττωση της εγκεφαλικής άρδευσης και να απειλήσει ακόμη και την ζωή.
Στην περίπτωση της χρόνιας ήπιας αφυδάτωσης, τα συνηθέστερα προβλήματα στην ιατρική πράξη είναι το χρόνιο σύνδρομο κόπωσης, η υπόταση και οι λίθοι των νεφρών λόγω ύπαρξης πυκνών ούρων με μικρή διάλυση των αποβαλλόμενων αλάτων.
2. Ηλίαση
Η ηλίαση εκδηλώνεται με ατονία, ζάλη, αδυναμία, κράμπες, σύγχυση, ναυτία, εμετό, λιποθυμία, πονοκέφαλο, εγκεφαλική δυσλειτουργία ή διαταραχές ούρων. Κατά την έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες, η απώλεια υγρών και ηλεκτρολυτών μέσω του ιδρώτα μπορεί να οδηγήσει σε επώδυνες μυϊκές συσπάσεις ή κράμπες ή σπασμούς μυών που διαρκούν λίγα δευτερόλεπτα ή λεπτά.
Προοδευτικά, μπορεί να εμφανιστεί εξάντληση από θερμότητα που χαρακτηρίζεται από αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος (θερμοκρασία ορθού άνω του 37,8 βαθμών Κελσίου), αύξηση καρδιακής συχνότητας και υγρό δέρμα. Μπορεί να συνυπάρχει συγκοπή ή κράμπες, κεφαλαλγία, αδυναμία, επηρεασμένη συνείδηση, διαστροφή συμπεριφοράς, υπεραερισμός. Τα ηλιακά εγκαύματα μπορεί ή όχι να συνυπάρχουν
3. Θερμοπληξία
Όταν οι θερμορυθμιστικοί μηχανισμοί του ανθρώπινου σώματος εξαντληθούν, υψηλός πυρετός εμφανίζεται (η θερμοκρασία ορθού υπερβαίνει τους 40 βαθμούς), ο ιδρώτας εξαφανίζεται, το επίπεδο συνείδησης διαταράσσεται. Η παθολογική κατάσταση που προκύπτει ονομάζεται θερμοπληξία και είναι δυνατόν να οδηγήσει σε σοβαρή νοσηρότητα ή θάνατο από εγκεφαλική, καρδιαγγειακή, ηπατική ή νεφρική βλάβη. Στο ¼ των θυμάτων πριν την εγκατάσταση των τυπικών συμπτωμάτων της θερμοπληξίας, προηγείται πρόδρομο στάδιο διάρκειας λεπτών ή ωρών με ζάλη, ναυτία, σύγχυση, αδυναμία, νωθρότητα, ευερεθιστότητα. Στην τυπική της εξέλιξη στην θερμοπληξία εμφανίζεται, εκτός από πυρετό ευρεία ποικιλία συμπτωμάτων:
– Ζάλη
– Θολή όραση
– Διαταραχές συμπεριφοράς
– Γαστρεντερικές εκδηλώσεις
– Ανιδρωσία ή εφίδρωση
– Σπασμοί
– Καταπληξία
– Απώλεια συνείδησης
– Ηπατική νεφρική καρδιακή βλάβη
Η θερμοπληξία είναι κατάσταση που χρήζει άμεσης νοσοκομειακής παρακολούθησης και θεραπείας.
Η πρόληψη των βλαβών από την έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες
Κατά την διάρκεια των ζεστών ημερών, αναγκαίο είναι να αποφεύγονται η έκθεση στον ήλιο, οι μετακινήσεις, η επίπονη άσκηση, το αλκοόλ, τα βαριά γεύματα. Συνιστώνται:
· Επαρκής λήψη νερού
· Δροσερά μπάνια κατά την διάρκεια της ημέρας
· Ανοιχτόχρωμα ρούχα
Οι χρονίως πάσχοντες ενδέχεται να χρειάζονται τροποποίηση της φαρμακευτικής αγωγής. Οι ομάδες υψηλού κινδύνου καλό είναι να παραμένουν μόνιμα σε καλά κλιματιζόμενα δωμάτια.
Έχει καταχωρηθεί στην διεθνή εγκυκλοπαίδεια WHO IS WHO.
- Αναιμία: Η πιο συχνή παθολογική αιτία χρόνιας κόπωσης - 25 Δεκεμβρίου 2017
- Πονόλαιμος: Αιτίες και μέτρα αντιμετώπισης - 27 Νοεμβρίου 2017
- Κρυολόγημα, ίωση και γρίπη: Κοινές και λανθασμένες αντιλήψεις - 24 Νοεμβρίου 2017
