Ο Ralph Waldo Emerson είπε κάποτε: “Η ιδιότητα της φαντασίας είναι να ρέει και να μην ακινητοποιείται”. Η φαντασία, η ικανότητα να οπτικοποιούμε πράγματα μέσα στο μυαλό μας, είναι μια θεμελιώδης αρχή της διανοητικής μας ζωής. Είναι κρίσιμη, όχι μόνο για τη δημιουργία τέχνης αλλά και στην αντιμετώπιση προβλημάτων.
Ο Χριστόφορος Κολόμβος έπρεπε να φανταστεί ότι ο κόσμος ήταν σφαιρικός, πριν ξεκινήσει τα επικά ταξίδια της ανακάλυψης του Νέου Κόσμου. Και ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, ο οποίος είπε κάποτε “Σπάνια σκέφτομαι με λέξεις”, έπρεπε να φανταστεί ένα σύμπαν όπου όλα είναι σχετικά πριν αναπτύξει τη θεωρία της σχετικότητας.
Advertisment
Η ανθρώπινη φαντασία έχει τραβήξει το ενδιαφέρον των ψυχολόγων από τη δεκαετία του 50′, Οι ειδικοί είναι πλέον βέβαιοι ότι παίζει ρόλο κλειδί στη διανοητική μας υγεία. Έχει αποδειχθεί ότι όσοι έχουν δυσκολίες στον οραματισμό σεναρίων ή όσοι έχουν αποθαρρυνθεί να χρησιμοποιούν παραγωγικά τη φαντασία τους, τείνουν να γίνονται πιο άκαμπτοι ή ανασφαλείς, και συχνά εμφανίζουν συμπτώματα νεύρωσης.
Παρόλα αυτά, μια υπερδραστήρια φαντασία μπορεί επίσης να είναι προβληματική. Μπορεί να μας κάνει να χάσουμε την επαφή με την πραγματικότητα και να μας δημιουργήσει δυσκολίες στην αντιμετώπισή της με υπευθυνότητα. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι ασθενείς που μπορούν να οπτικοποιούν σχήματα ανταποκρίνονται αισθητά καλύτερα στη συμπεριφορική θεραπεία. Η φαντασία αποτελεί πολλές φορές τον πυρήνα της θεραπείας για καταστάσεις φοβιών, εμμονών και κακών συνηθειών. Σε αυτές τις καταστάσεις, οι ασθενείς καλούνται να φανταστούν τις αιτίες που τους προκαλούν άγχος ή άλλα προβλήματα στη ζωή τους. Έπειτα μαθαίνουν πως να χαλαρώνουν ενώ συνεχίζουν να φαντάζονται αυτές τις στρεσογόνες καταστάσεις.
Είναι οι άνθρωποι με ισχυρή φαντασία πιο διασκεδαστικοί; Πιθανότατα. Τείνουν να εμπλουτίζουν τις εμπειρίες τους μέσω της δημιουργικής σκέψης, προσθέτουν περισσότερη “σάλτσα” στις ιστορίες τους και μπορούν να εξιστορήσουν πολύ καλύτερα ανέκδοτα. Ωστόσο, όπως είπαμε και πριν, η ισχυρή φαντασία μπορεί να γίνει εχθρική προς την πραγματικότητα, με αποτέλεσμα οι ιστορίες, κάποιες φορές, να μην εμπλουτίζονται απλά αλλά να αλλοιώνονται τελείως. Εκεί, η φαντασία μπορεί να αποτελέσει ένα σοβαρό πρόβλημα.
Advertisment
Παρόλα αυτά η φαντασία ποικίλει από άτομο σε άτομο. Όπως ο Αϊνστάιν, κάποιοι από εμάς σκέφτονται αποκλειστικά με νοητικές εικόνες, ενώ άλλοι σκέφτονται με λέξεις. Στην πραγματικότητα, 3 στους 10 ανθρώπους δεν μπορούν να σχηματίσουν καμία απολύτως εικόνα μέσα στο μυαλό τους. Ακόμα κι έτσι όμως, μελέτες δείχνουν ότι η φαντασία μπορεί να διεγερθεί και να αναπτυχθεί ακόμα και στην ενήλικη ζωή μέσω παιχνιδιών και δημιουργικών δραστηριοτήτων.
Το παρακάτω ερωτηματολόγιο βασίζεται στις έρευνες του πανεπιστημίου Γέιλ και αποτελεί περισσότερο ένα ερωτηματολόγιο αυτοαξιολόγησης του εαυτού σας.
[viralQuiz id=174]
Photo: Author/Depositphotos
