Η έλλειψη σιδήρου είναι η πιο συνηθισμένη έλλειψη στην κατηγορία των θρεπτικών, απαραίτητων για τον οργανισμό μας, ουσιών. Οι γυναίκες είναι κυρίως αυτές που εμφανίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο. O σίδηρος είναι σημαντικότατος για την παραγωγή αιμοσφαιρίνης, μιας πρωτεΐνης που βοηθά τα ερυθρά αιμοσφαίρια να μεταφέρουν οξυγόνο σε όλο το σώμα σας. Συνεπώς, χωρίς αυτό, όλα δυσλειτουργούν- και μπορούν να οδηγήσουν σε αναιμία. Ελέγξτε τα παρακάτω συμπτώματα που υποδεικνύουν έλλειψη σιδήρου και αν τα έχετε, επισκεφθείτε τον γιατρό σας και ζητήστε εξέταση φερριτίνης, η οποία μετρά τα αποθέματα σιδήρου του οργανισμού σας.
Τα σημάδια που χρειάζεται να έχετε στο νου σας, για να ελέγξετε το επίπεδο σιδήρου σας
Νιώθετε κόπωση
Το πιο κοινό σύμπτωμα έλλειψης σιδήρου είναι μάλλον και το πιο δύσκολα εντοπίσιμο. «Οι γυναίκες είναι τόσο συνηθισμένες στους γρήγορους ρυθμούς ζωής και στην αίσθηση κούρασης», τονίζει η Nancy Berliner, υπεύθυνη έκδοσης του επιστημονικού περιοδικού της Αμερικανικής Ένωσης Αιματολογίας. «Συνήθως θεωρούν ότι η κούραση που νιώθουν είναι μέρος της καθημερινής ζωής». Εντούτοις, η έλλειψη σιδήρου μειώνει τη δυνατότητα του οξυγόνου να φτάσει στους ιστούς μας κι έτσι το σώμα μας δεν παράγει την ενέργεια που χρειάζεται.
Advertisment
Αν η «συνηθισμένη» σας κόπωση συνοδεύεται από αίσθηση αδυναμίας, εκνευρισμού ή έλλειψη συγκέντρωσης, ο σίδηρος μπορεί να εμπλέκεται εδώ. Εξάλλου, υπάρχει λόγος που συνήθως τα άτομα με αναιμία εξαιτίας έλλειψης σιδήρου φαίνονται τόσο δυσκίνητα και αδύναμα.
Έχετε βαριά εμμηνόρροια
Στις γυναίκες, η νούμερο ένα αιτία έλλειψης σιδήρου είναι οι έντονες περίοδοι, υπογραμμίζει ο Jacques Moritz, γιατρός και διευθυντής γυναικολογικής κλινικής στη Ν. Υόρκη. «Χάνουν πολύ αίμα, αντικαθιστούν το μισό αυτού και ύστερα χάνουν λίγο ακόμα τον επόμενο μήνα», δηλώνει. «Είναι σαν να γεμίζουμε το αμάξι μας συνέχεια με βενζίνη στο μισό». Δοκιμάστε το τεστ του ταμπόν: Αν χρειάζεται να αλλάζετε ταμπόν συχνότερα από κάθε δύο ώρες, μιλήστε στον γυναικολόγο σας.
Είστε χλωμοί
Η αιμοσφαιρίνη δίνει στο αίμα το κόκκινο χρώμα του και γι’ αυτό, το δέρμα σας είναι ροδαλό. Αυτό σημαίνει ότι τα χαμηλά επίπεδα αιμοσφαιρίνης προκαλούν και έλλειψη κόκκινου χρώματος. Αν έχετε μάλιστα και ανοιχτή επιδερμίδα, είναι πιο εύκολα ανιχνεύσιμο. Όμως, ασχέτως του δερματικού χρώματος, αν το εσωτερικό των χειλιών σας, τα ούλα και το εσωτερικό των βλεφάρων σας είναι λιγότερο κόκκινο από το συνηθισμένο, τότε πιθανώς να φταίει η ανεπάρκεια σε σίδηρο.
Advertisment
Λαχανιάζετε εύκολα
Ασχέτως του πόσο βαθιά αναπνέετε, αν τα επίπεδα οξυγόνου σας είναι χαμηλά, θα νιώθετε ότι δε μπορείτε να αναπνεύσετε κανονικά. Αν παρατηρήσετε ότι λαχανιάζετε από κινήσεις και δουλειές που πριν καταφέρνατε άνετα να ολοκληρώσετε- είτε αυτό είναι ορειβασία, είτε απλά το ανέβασμα των σκαλιών- τότε μάλλον ο σίδηρος είναι ο κύριος ύποπτος.
Ταχυκαρδία
Μια καρδιά που υπερλειτουργεί μπορεί να δείξει σημάδια αρρυθμίας, ταχυκαρδίας, μεγέθυνσης της καρδιάς, ακόμα και κάποιας ανεπάρκειας. Αλλά μην πανικοβάλλεστε. Γιατί για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να πάσχετε από έλλειψη σιδήρου ή αναιμίας για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως τονίζεται σε άρθρο του επιστημονικού περιοδικού του Ινστιτούτου Καρδιολογίας του Τέξας. Εντούτοις, αν γνωρίζετε ότι έχετε καρδιακά προβλήματα, είναι σημαντικό να ελέγχετε συχνά τα επίπεδα σιδήρου σας.
Έχετε το σύνδρομο των ανήσυχων άκρων
Τα πόδια σας είναι συνέχεια νευρικά; Σχεδόν το 15% των ανθρώπων με σύνδρομο ανήσυχων ποδιών έχουν και έλλειψη σιδήρου σύμφωνα με έρευνες. Όσο πιο χαμηλά βρίσκονται τα επίπεδα σιδήρου, τόσο χειρότερα τα συμπτώματα.
Πονοκέφαλοι
Ο οργανισμός με έλλειψη σιδήρου θα δώσει προτεραιότητα στον εγκέφαλο, για να παρέχει εκεί το οξυγόνο. Ακόμα κι έτσι όμως, η προμήθεια σε οξυγόνο είναι και πάλι περιορισμένη, με αποτέλεσμα οι αρτηρίες να πρήζονται και να προκαλούν πονοκεφάλους.
Τρώτε παγάκια
Ονομάζεται αλλοτριοφαγία και σημαίνει τη λαχτάρα για κατανάλωση μη συνηθισμένων ουσιών και μπορεί να αποτελεί σημάδι έλλειψης σιδήρου. Άτομα με τέτοιο πρόβλημα νιώθουν ότι θέλουν να μασήσουν μη φαγώσιμες ουσίες όπως κιμωλία, χαρτί ή χώμα. Ευτυχώς βέβαια οι περισσότεροι ασθενείς προτιμούν τα παγάκια, που όμως μπορεί να υποδεικνύουν ένα σοβαρό πρόβλημα.
Νιώθετε άγχος χωρίς λόγο
Σαν να μη φτάνει η ήδη στρεσογόνα ζωή σας, η έλλειψη σιδήρου μπορεί να εντείνει το άγχος σας. Η ανεπάρκεια σε οξυγόνο πυροδοτεί το συμπαθητικό νευρικό σας σύστημα, που προκαλεί την άσχημη πλευρά της εγρήγορσης και την ένταση. Επιπλέον, καθώς η έλλειψη σιδήρου μπορεί να προκαλέσει, όπως είπαμε, ταχυκαρδία, συχνά μπορεί να εισέρχεστε σε κατάσταση μάχης- φυγής, ακόμα και αν έχετε κάθε λόγο να είστε χαλαροί.
Παρατηρείτε τριχόπτωση
Όταν υπάρχει έλλειψη σιδήρου και ειδικά όταν το πρόβλημα έχει εξελιχθεί σε αναιμία, μπορεί να εμφανιστεί τριχόπτωση. Καθώς το σώμα σας μπαίνει σε κατάσταση επιβίωσης λόγω της ανεπάρκειας, το οξυγόνο κατευθύνεται σε ζωτικά όργανα και αφήνει σημεία όπως το τριχωτό της κεφαλής σας. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να πανικοβληθείτε αν παρατηρήσετε λίγες τρίχες στον νιπτήρα σας. Οι περισσότεροι άνθρωποι χάνουμε κατά μέσο όρο 100 τρίχες την ημέρα.
Είστε χορτοφάγοι
Η απορρόφηση σιδήρου γίνεται από διάφορες τροφές. Υπάρχει ο ζωικός σίδηρος που προέρχεται από το κρέας και το ψάρι- δύο με τρεις φορές πιο αποτελεσματικό από τον μη ζωικό σίδηρο που προέρχεται από τα φυτά. Βέβαια, με σωστό σχεδιασμό, μπορείτε και πάλι να λαμβάνετε τον σωστό σίδηρο. Σκούρα φυλλώδη λαχανικά, προϊόντα ολικής αλέσεως και λαχανικά που είναι πλούσια σε σίδηρο πρέπει να συνδυάζονται με τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C, όπως το μπρόκολο, οι πιπεριές και τα μούρα, για να ενισχύσουν την απορρόφησή του.
Έχετε υποθυρεοειδισμό
Η έλλειψη σιδήρου επιβραδύνει την θυρεοειδική λειτουργία του οργανισμού σας και μπλοκάρει τον μεταβολισμό. Ο υποθυρεοειδισμός, αν δεν διαγνωστεί, κάτι που συμβαίνει 6 στις 10 φορές, θα προκαλέσει διάφορα συμπτώματα. Οπότε αν παρατηρήσετε έλλειψη ενέργειας, απόκτηση βάρους ή ακόμα και υποθερμία, επισκεφθείτε τον γιατρό σας.
Είστε έγκυος
Τα έμβρυα χρειάζονται επίσης αρκετό σίδηρο και μάλλον θα κλέψουν από τα αποθέματα της μαμάς. Επίσης, πολλές γυναίκες χάνουν μια σημαντική ποσότητα αίματος κατά τον τοκετό, που μπορεί να χαμηλώσει τα επίπεδα σιδήρου. Αν είστε έγκυος με δίδυμα ή τρίδυμα, έχετε γεννήσει σχετικά πρόσφατα και ξαναείστε έγκυος ή κάνετε εμετό συχνά εξαιτίας της πρωινής ναυτίας, ίσως χρειάζεται να τονώσετε λίγο την πρόσληψη σιδήρου σας.
Η γλώσσα σας έχει περίεργη όψη
Εκτός από το κόκκινο χρώμα που μπορεί να λείπει από τη γλώσσα σας, ο χαμηλός σίδηρος μειώνει τα επίπεδα της μυοσφαιρίνης, μιας πρωτεΐνης των ερυθρών αιμοσφαιρίων που διατηρούν την υγεία των μυών και έτσι και της γλώσσας. Ως αποτέλεσμα, πολλοί άνθρωποι παραπονιούνται οτι τη νιώθουν λεία, ξηρή, ευαίσθητη και περίεργη.
Πάσχετε από κοιλιοκάκη ή φλεγμονή στο έντερο
Ακόμα κι αν λαμβάνετε αρκετό σίδηρο από τη διατροφή σας, η κοιλιοκάκη και η εντερική φλεγμονή, όπως η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα, μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών, συμπεριλαμβανομένου και του σιδήρου. Αυτές οι συνθήκες προκαλούν περαιτέρω φλεγμονές και βλάβες στην πεπτική οδό. Αν αντιμετωπίζετε τέτοιες παθήσεις, απευθυνθείτε στο γιατρό σας για το πώς να απορροφάτε καλύτερα τον σίδηρο.
Πώς να προσλαμβάνετε περισσότερο σίδηρο
Οι απαιτήσεις του κάθε οργανισμού σε σχέση με το σίδηρο ποικίλλουν, ειδικά όσον αφορά στις γυναίκες. Οι γυναίκες ηλικίας 19-50 χρειάζονται τυπικά 18 mg σιδήρου την ημέρα. Ωστόσο, αν είστε έγκυος, αυτή η ποσότητα εκτοξεύεται στα 27 mg. Αν θηλάζετε, πρέπει να προσλαμβάνετε μόνο 9 mg. Επίσης, σχετίζεται και με το πόσο βαριά είναι η εμμηνόρροια σας, αφού αυτό αλλάζει και τις ανάγκες σας. Αν είστε άνω των 50 και δεν έχετε έμμηνο ρήση, τότε χρειάζεστε 8 mg ημερησίως. Αυτή η ποσότητα δεν είναι δύσκολη να βρεθεί-χρειάζεται να καταναλώσετε σπανάκι ή μοσχάρι ή κοτόπουλο ή ξηρούς καρπούς ή όσπρια.
Και όταν μιλάμε για σίδηρο, πρέπει να γνωρίζετε ότι το περισσότερο δεν είναι αναγκαστικά και καλύτερο. Υπάρχουν ερευνητικά στοιχεία που υποδεικνύουν ότι τα υπερβολικά ποσοστά σιδήρου μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη, καρκίνου και καρδιακού εμφράγματος, ειδικά στους ηλικιωμένους. Οπότε μείνετε στις συστάσεις που σας δίνονται από τους γιατρούς σας.
