Ωμοφαγική διατροφή: Να τη δοκιμάσω;
Η διατροφή της ωμοφαγίας περιλαμβάνει κυρίως ακατέργαστες, ολόκληρες, βασισμένες σε φυτά και -κατά προτίμηση- βιολογικές τροφές. Τα 3/4 της διατροφής αυτής χρειάζεται να συνίστανται από ωμή τροφή.
Advertisment
Τα άτομα που ακολουθούν μια ωμοφαγική διατροφή πιστεύουν ότι η κατανάλωση ωμής τροφής τους προσφέρει καλή υγεία. Μια μερίδα ανθρώπων είναι χορτοφάγοι και δεν καταναλώνουν τροφές ζωικής προέλευσης. Άλλοι καταναλώνουν ωμό κρέας και προϊόντα ζωικής προέλευσης. Η απώλεια βάρους δεν αποτελεί τον κύριο σκοπό της ωμοφαγίας, αλλά είναι δυνατή.
Ωμοφαγική διατροφή: Τα είδη της
Υπάρχουν τρία κύρια είδη ωμοφαγικής διατροφής
• Ωμή χορτοφαγία, στην οποία καταναλώνονται τροφές που έχουν βάση τα φυτά, όπως και αυγά και γαλακτοκομικά προϊόντα
• Ωμή vegan, στην οποία δεν καταναλώνονται καθόλου ζωικά προϊόντα
Advertisment
• Μικτή ωμοφαγία, στην οποία καταναλώνονται τόσο φυτικές, όσο και ζωικές τροφές.
Τι μπορώ να καταναλώσω;
Οι ακόλουθες τροφές είναι κατάλληλες για μια ωμοφαγική διατροφή
• μουλιασμένα και φυτρωμένα φασόλια, όσπρια και δημητριακά
• αποξηραμένα φρούτα
• ωμό βούτυρο από καρπούς
• φρέσκα φρούτα και ωμά λαχανικά
• φρέσκοι χυμοί φρούτων και λαχανικών
• γάλα καρύδας
• γάλα από ξηρούς καρπούς
• ωμοί καρποί
• νερό, αλλά όχι βρύσης
• φύκια
• σκόνη πράσινων τροφών, όπως από φύκια
• άλλες βιολογικές, φυσικές ή ακατέργαστες τροφές
• Τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση όπως κιμτσί και λάχανο τουρσί
Ανάλογα με τον τύπο διατροφής, μια ωμοφαγική διατροφή μπορεί επίσης να περιλαμβάνει:
• αυγά
• ψάρι, για παράδειγμα, σούσι ή σασίμι
• κρέας
• γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλά μη παστεριωμένα και μη-ομογενοποιημένα
Οι τροφές που αποφεύγονται είναι:
• μαγειρεμένες ή επεξεργασμένες τροφές
• επεξεργασμένα λάδια
• επιτραπέζιο αλάτι
• επεξεργασμένη ζάχαρη και αλεύρι
• καφέ, τσάι και αλκοόλ
• ζυμαρικά
Οι ελιές είναι πικρές, αν καταναλωθούν ωμές. Ωστόσο, συνήθως ένας ωμοφάγος μπορεί να τις καταναλώσει ωμές. Το αλάτι προστατεύει τις περισσότερες ελιές, αλλά αυτές που συνήθως βρίσκουμε σε κονσέρβα, είναι και μαγειρεμένες. Διαφορετικοί άνθρωποι έχουν και διαφορετικές ερμηνείες του τι σημαίνει ωμοφαγική διατροφή. Κάποιοι άνθρωποι θα καταναλώσουν λίγο μαγειρεμένο φαγητό, ενώ άλλοι θα το αποφύγουν πλήρως. Για κάποιους αποτελεί τρόπο ζωής. Για άλλους, είναι απλά μια διατροφική επιλογή.
Προετοιμασία του φαγητού
Η ωμοφαγική διατροφή απαιτεί έναν ιδιαίτερο τρόπο προετοιμασίας της τροφής. Το μόνο ζέσταμα που επιτρέπεται είναι με τον ξηραντήρα. Σε αυτόν εκλύεται ζεστός αέρα, ο οποίος διαπερνά την τροφή. Η θερμοκρασία δεν ξεπερνά ποτέ τους 46°C. Οι ωμοφάγοι πολλές φορές προτιμούν να ψιλοκόβουν και να αναμιγνύουν διάφορες τροφές.
• Τα δημητριακά και τα φασόλια τρώγονται μουλιασμένα και φυτρωμένα, παρά ολόκληρα
• Οι καρποί καταναλώνονται και μουλιάζονται και κάποια φρούτα αποξηραίνονται
• Πολλά φρούτα και λαχανικά καταναλώνονται με τη μορφή χυμού ή χρησιμοποιούνται σε smoothies.
Κάποια παραδείγματα γευμάτων περιλαμβάνουν:
• Πρωινό: φρούτα με αποξηραμένους σπόρους
• Ενδιάμεσο γεύμα: smoothie με λαχανικά
• Μεσημεριανό: σαλάτα με μήλο και μουλιασμένους καρπούς
• Βραδινό: Γεμιστά μανιτάρια
Ωμοφαγική διατροφή: Τα οφέλη της
Οι ωμοφάγοι υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση κυρίως αμαγείρευτων τροφίμων μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια βάρους. Επίσης, πιστεύουν ότι μέσω μιας ωμοφαγικής διατροφής, ο οργανισμός είναι καλύτερα προετοιμασμένος να εμποδίσει και να καταπολεμήσει ασθένειες, ειδικά τις χρόνιες. Κάποια θρεπτικά συστατικά, για παράδειγμα οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες Β και C μειώνονται ή καταστρέφονται με το μαγείρεμα, οπότε η κατανάλωση ωμής τροφής διασφαλίζει την πρόσληψή τους από τον οργανισμό μας. Αυτό, υποστηρίζουν, οφείλεται στο γεγονός ότι οι ωμές τροφές περιέχουν σημαντικά ένζυμα. Το ζέσταμα του φαγητού πάνω από τους 47°C καταστρέφει αυτά τα ένζυμα.
Οι ωμοφάγοι ισχυρίζονται ότι τα ένζυμα αποτελούν τη ζωτική δύναμη μιας τροφής. Η φύση έχει προσφέρει σε κάθε τροφή τον μοναδικό και τέλειο συνδυασμό της. Αυτά τα ζωτικά ένζυμα διευκολύνουν τη πέψη της τροφής μας, χωρίς να εξαρτόμαστε πλήρως από τα πεπτικά μας ένζυμα.
Οι επιστημονικές έρευνες όμως δεν το έχουν ακόμα επιβεβαιώσει αυτό. Οι ωμοφάγοι τονίζουν ότι η διαδικασία του μαγειρέματος καταστρέφει ή μεταβάλλει τη δυναμική αυτών των ενζύμων, όπως επίσης και των απαραίτητων βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων. Επιπλέον, προσθέτουν ότι το μαγειρεμένο φαγητό απαιτεί περισσότερο χρόνο πέψης και φράσει το πεπτικό σύστημα και τις αρτηρίες με λιπαρά, πρωτεΐνες και υδατάνθρακες.
Αντίθετα, η ωμοφαγική κοινότητα υποστηρίζει ότι ένα άτομο που ακολουθεί αυτή τη διατροφή θα αποκτήσει:
• περισσότερη ενέργεια
• καθαρότερη επιδερμίδα
• καλύτερη πέψη
• απώλεια βάρους
• μειωμένο κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακών παθήσεων
Οι έρευνες πάντως έχουν συμπεράνει ότι η διατροφή που βασίζεται σε φυτά, λαχανικά και φρούτα (όχι κατ’ ανάγκη ωμοφαγική) οδηγεί σε απώλεια βάρους, μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών ασθενειών, καρκίνου, παχυσαρκίας και διαβήτη τύπου 2.
Κίνδυνοι
Οι διατροφολόγοι συμβουλεύουν να καταναλώνουμε τις ακόλουθες τροφές με προσοχή:
Φαγόπυρο: Αν καταναλωθεί σε αρκετά μεγάλες ποσότητες, μπορεί να αποδειχθεί τοξικό για άτομα με ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα. Το φαγόπυρο περιέχει φαγοπυρίνη, ουσία που μπορεί να προκαλέσει φωτοευαισθησία και άλλα δερματικά προβλήματα.
Ψιλά φασόλια: Περιέχουν μια χημική ουσία που ονομάζεται φυτοαιμοσυγκολλητίνη. Τα ωμά ψιλά φασόλια και οι ωμές φύτρες τους μπορεί να είναι τοξικά για εσάς.
Φύτρο αλφάλφα: Περιέχει την τοξίνη καναβανίνη.
Κασάβα: Κάποια είδη της μπορεί να αποδειχθούν τοξικά για εσάς, συμπεριλαμβανομένου και του αλευριού από κασάβα.
Μπιζέλια: του είδους Lathyrus. Κάποια είδη μπιζελιών που πλέον δεν θεωρούνται βρώσιμα μπορούν, αν καταναλωθούν ωμά, να προκαλέσουν νευρολογική αδυναμία στα κάτω άκρα. Αυτή η πάθηση είναι γνωστή ως λαθυρισμός.
Κουκούτσια του βερίκοκου: Περιέχουν αμυγδαλίνη, ουσία που περιλαμβάνει υδροκυάνιο.
Παστινάκι: Περιέχει φουρανοκουμαρίνη, μια χημική ουσία, που παράγεται από τα φυτά ως αμυντικός μηχανισμός ενάντια στους θηρευτές. Μεγάλη ποσότητα φουρανοκουμαρίνης αποδεικνύεται τοξική για εμάς.
Ωμά αυγά: Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος σαλμονέλας σε κάποια αυγά, που αποτελεί μια σοβαρή ασθένεια και μπορεί να προκαλέσει ακόμα και θάνατο. Το σωστό μαγείρεμά τους σκοτώνει τα βακτήρια.
Κρέας: Όταν τρώγεται τελείως ωμό, μπορεί να μεταδώσει σε εσάς βλαβερά βακτήρια, παράσιτα και ιούς.
Γάλα: Το μη παστεριωμένο γάλα μπορεί να περιέχει βακτήρια και συγκεκριμένα Mycobacteria bovis (M. bovis), το οποίο μπορεί να προκαλέσει μέχρι και φυματίωση.
Κάποια επίσης λαχανικά, πρέπει να πούμε, προσφέρουν περισσότερα οφέλη, όταν είναι μαγειρεμένα. Οι μαγειρεμένες ντομάτες, για παράδειγμα, κάνουν το αντιοξειδωτικό λυκοπένιο διαθέσιμο για πρόσληψη από τον οργανισμό μας, σύμφωνα με ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Cornell. Όμως, το μαγείρεμα καταστρέφει ένα μεγάλο μέρος της βιταμίνης C.
Να δοκιμάσω την ωμοφαγική διατροφή;
Ανεπίσημα (ατεκμηρίωτα) ακόμα ευρήματα υποστηρίζουν ότι τα άτομα που ακολουθούν μια ωμοφαγική διατροφή θα εμφανίσουν καθαρότερο δέρμα, περισσότερη ενέργεια, διατήρηση και απώλεια βάρους και μείωση της χοληστερόλης και των επιπέδων των λιπιδίων στο αίμα.
Ωστόσο, αυτός ο τύπος διατροφής έχει κάποια μειονεκτήματα:
• Είναι δύσκολη η διαδικασία διατήρησης μιας τέτοιας διατροφής, ειδικά λόγω κοινωνικοποίησης και σε περιπτώσεις όπου κάποιος τρώει έξω συχνά.
• Μπορεί να εμφανιστούν πεπτικά προβλήματα, όπως σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, αλλά αυτό ίσως βελτιωθεί μετά από λίγο καιρό.
• Η απώλεια βάρους μπορεί να μην αποτελεί πλεονέκτημα για όλους, και κάποια άτομα πρέπει να τρώνε περισσότερο, για να συμπληρώνουν τις θερμίδες που χρειάζονται.
• Το μαγείρεμα σκοτώνει κάποιες τοξίνες, βακτήρια και επιβλαβείς ουσίες στο φαγητό. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή ως προς την κατανάλωση ωμών ζωικών προϊόντων, αλλά και με κάποια όσπρια.
• Ένα τέτοιο διατροφικό πρόγραμμα απαιτεί πειθαρχία, σχεδιασμό και οργάνωση, ώστε να διασφαλιστεί η πρόσληψη των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών.
Ένας vegan ωμοφάγος κινδυνεύει να εμφανίσει έλλειψη θρεπτικών συστατικών, απαραίτητων για τον οργανισμό, όπως βιταμίνη Β12, πρωτείνη, σίδηρο, λιπαρά οξέα, ασβέστιο και βιταμίνη D.
Έρευνα απέδειξε ότι οι ωμοφάγοι χορτοφάγοι μπορεί να εμφανίζουν μικρότερη οστική μάζα, αν και τα οστά τους εμφανίζονται, παρ’ όλα αυτά, να είναι υγιή. Μια άλλη έρευνα έδειξε ότι η ωμοφαγική διατροφή μπορεί να μειώσει τη συνολική χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια, αλλά μπορεί επίσης να συμπαρασύρει και την «καλή» χοληστερόλη (HDL), κάτι που μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης (tHcy), λόγω της έλλειψης σε βιταμίνη Β12. Τα υψηλά επίπεδα tHcy αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών προβλημάτων.
Ωστόσο, πρέπει να τονίσουμε και να συμφωνήσουμε ότι η αυξημένη πρόσληψη φρούτων και λαχανικών και η μείωση κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφών ωφελεί τους περισσότερους (αν όχι όλους) ανθρώπους.
