Μια αμερικανική μελέτη γύρω από τη χρήση κινητών σε 500 φοιτητές, που εξέτασε ειδικότερα τη διαχείριση των εισερχόμενων κλήσεών τους και τις συνδέσεις τους, διαπίστωσε ότι οι νέοι που είναι «κολλημένοι» στο κινητό τους νιώθουν ότι βρίσκονται σε κατάσταση μόνιμου συναγερμού, όπως τα ζώα όταν τα κυνηγούν. Βιώνουν μεγαλύτερο στρες, εκφράζουν περισσότερες ανησυχίες και αισθάνονται λιγότερο ευτυχείς. Έχουν επίσης λιγότερο καλές επιδόσεις στις σπουδές τους, επειδή η συγκέντρωση της προσοχής τους και η αντοχή τους στο στρες είναι πολύ μειωμένες.
Οι νέοι της μελέτης ανέφεραν πως ένιωθαν ότι έπρεπε να βρίσκονται διαρκώς «επί ποδός πολέμου». Υποχρεωμένοι να παραμένουν σε ετοιμότητα για να απαντούν σε κάθε κλήση, δήλωσαν ότι ασφυκτιούσαν. Εντούτοις συμμορφώνονταν οικειοθελώς με την κατάσταση, διότι έτσι γαλουχήθηκε η γενιά τους. Ειδικά οι νέοι που γεννήθηκαν μετά το 1980 – οι λεγόμενες γενιές Υ και Χ – διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, καθώς μεγάλωσαν με την κυρίαρχη παρουσία των ηλεκτρονικών συσκευών σε όλους τους τομείς της ζωής, με την αντίληψη του «εδώ όλα τώρα και αμέσως», με τις έννοιες της αμεσότητας, της ταχύτητας, της κινητικότητας, της φορητότητας. Αυτοί οι νέοι χαίρονται να αλληλεπιδρούν, να μοιράζονται τα έντονα συναισθήματά τους και να σχολιάζουν διαρκώς αυτό που κάνουν οι ίδιοι κι αυτά που ανεβάζουν οι φίλοι τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Advertisment
Κατέχουν σε εξαιρετικό βαθμό δεξιότητες πληκτρολόγησης και μπορούν μέσα σε δευτερόλεπτα να αναρτήσουν μηνύματα, αφηγήσεις ή ειδοποιήσεις, γεγονός που τους επιτρέπει να δημοσιεύουν, να προωθούν, να σχολιάζουν και να αντιδρούν σε όλα από τη στιγμή που ξυπνούν το πρωί. Αλλά αυτή η υπερβολική και συνεχής σύνδεση, 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, ξεπερνά τα όρια και έχει σοβαρές βιολογικές συνέπειες για τον οργανισμό, που οι νεαροί δεν γνωρίζουν.
Το να βρίσκεσαι διαρκώς σε επαγρύπνηση, σαν κυνηγημένο ζώο, σε γεμίζει στρες. Εντάξει, όλη αυτή η έξαψη και η συνεχής δράση είναι συναρπαστικές, και έχεις την αίσθηση ότι συμμετέχεις ενεργά σε ό,τι συμβαίνει γύρω σου. Μακροπρόθεσμα όμως σου προκαλούν κόπωση την οποία δεν συνειδητοποιείς. Ωθούμενοι από την αδρεναλίνη που τους κάνει να αισθάνονται δραστήρια μέλη της σύγχρονης κοινωνίας, οι νεαροί και οι νεαρές δεν παύουν να συσσωρεύουν εντάσεις που τους επιβαρύνουν πραγματικά.
Αν αφουγκραστούμε για λίγο αυτό που λέει το σώμα μας, θα δούμε ότι – ακόμα κι αν δεν το ομολογούμε ανοιχτά – έχουμε ανάγκη να παραμείνουμε κάποιες στιγμές μακριά από τα φώτα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Αλλά ένα τέτοιο συναίσθημα αντιβαίνει στις επιταγές και στο πνεύμα της εποχής μας, οπότε παραμένουμε κάτω από το φως των προβολέων για να δείξουμε ότι είμαστε παρόντες.
Advertisment
Χρειάζεται ωστόσο να καταλάβουμε (και να δεχτούμε) ότι είναι φυσιολογικό να θέλουμε να έχουμε και ήρεμες στιγμές, κατά τις οποίες δεν θα μπορούν να μας βρίσκουν και δεν θα τροφοδοτούμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με φωτογραφίες μας. Αυτό είναι κάτι που το ζητάει το σώμα μας!
Η εξάπλωση του κινητού και όλων των ηλεκτρονικών συσκευών συνέβη σε σχετικά λίγα χρόνια. Έτσι χρειάζεται να μπουν κανόνες για τη χρήση τους. Χρειάζεται να παλέψουμε οι ίδιοι ενάντια σε αυτό το νέο πρότυπο διαρκούς και υπερβολικής σύνδεσης, που υπαινίσσεται ότι το να λαμβάνουμε κλήσεις σημαίνει πως αξίζουμε και είμαστε σημαντικοί για τους άλλους.
Σε τούτο το νέο φαντασιακό χώρο, όσο περισσότερες επαφές και όσο περισσότερους φίλους έχουμε, τόσο πιο μεγάλη θεωρούμε ότι είναι η αξία μας. Παρ’ όλα αυτά έχουμε ανάγκη και από στιγμές ανάπαυλας και μη διαθεσιμότητας.
Νίκησε το “e-κόλλημα” Catherine Lejealle εκδόσεις Πεδίο – Photo: Author/Depositphotos
