Από την στιγμή της γέννησης του παιδιού και καθ’ όλη την διάρκεια της ανάπτυξης και ανατροφής του, οι γονείς αναλαμβάνουμε έναν υπέροχο αλλά εξαιρετικά απαιτητικό και υπεύθυνο ρόλο, με μεγάλο όγκο καθημερινής “εργασίας”, υπομονή, καθημερινή εκπαίδευση και ευφάνταστο χειρισμό απρόβλεπτων καταστάσεων που μπορεί να μας οδηγήσουν – εφόσον είμαστε έτοιμοι για όλα – σε νέους δρόμους ανακαλύψεων και πρακτικών αφού έχουμε ως μοναδικό σκοπό την όσο καλύτερη ανατροφή του και δίχτυ ασφαλείας την αναμφισβήτητη αγάπη που αισθανόμαστε για αυτό.
Σιγά σιγά ανακαλύπτουμε ότι δεν είναι εύκολο να είσαι γονιός και μάλιστα ο “καλός” γονέας που θα επιθυμούσαμε και σε πολλές περιπτώσεις θα βελτίωνε ή ακόμα πιο ριζοσπαστικά θα άλλαζε τον τρόπο που μας μεγάλωσαν οι δικοί μας γονείς. Αυτό το ανακαλύπτουμε καθημερινά όταν το παιδί μας τεστάρει τις αντοχές μας, τα συναισθήματά μας, τις αντιδράσεις μας , τα όρια μας και μας οδηγεί αυτοματικά σε συμπεριφορές που ήδη γνωρίζαμε και βιώσαμε ως παιδιά και ποτέ δεν θα θέλαμε να υιοθετήσουμε για το παιδί μας. Και όμως το κάνουμε.
Advertisment
Έχοντας λοιπόν το προνόμιο εκτός από γονιός, να μιλάω και να εργάζομαι με γονείς και μέσα από αυτή την αλληλεπίδραση να παρατηρώ ότι παρόλο τις καλές μας προθέσεις οδηγούμαστε σε συμπεριφορές που συχνά μπερδεύουν, ενοχλούν, θυμώνουν, οδηγούν σε σύγχυση τα παιδιά, με τα περισσότερα λάθη να γίνονται στην προσπάθειά μας να μεγαλώσουμε ευτυχισμένα και πετυχημένα παιδιά, κατανοώ ότι σε αυτό ακριβώς το σημείο ο υπερβάλλοντας ζήλος μας ως γονείς, μας μπερδεύει. Μπερδεύει τα θέλω μας με τα θέλω των παιδιών μας, τα όνειρά μας με τα όνειρά τους γιατί πραγματικά “θέλουμε να είναι χαρούμενα και ευτυχισμένα” όμως εδώ εντοπίζεται και η διαφορά μεταξύ ενός “καλού” από ένα “αποτελεσματικό” γονέα. Δηλαδή;
Οι αποτελεσματικοί γονείς πριν ενεργήσουν ή πριν πάρουν κάποια απόφαση ή όταν επικοινωνούν με τα παιδιά τους, κάνουν τις εξής ερωτήσεις στον εαυτό τους:
1. “Θέλω το καλό ή το βέλτιστο για το παιδί μου; Θέλω το βέλτιστο για εμένα ή για εκείνο;”
Είναι φυσικό οι γονείς να συμβουλεύουν τα παιδιά τους για τον ασφαλή, προβλέψιμο και πρακτικό μονοπάτι της ζωής γιατί δεν θέλουν τα παιδιά τους να βιώσουν ανασφάλεια. Είναι όμως αυτό το βέλτιστο για τα παιδιά; Τις περισσότερες φορές όχι και το καλύτερο μονοπάτι είναι αυτό γεμάτο από προκλήσεις, εμπόδια και μπορεί και αποτυχίες. Όμως ο αποτελεσματικός γονέας υπερβαίνει την δική του συναισθηματική ανασφάλεια και με συνεχή υποστήριξη, βοηθά τα παιδιά να επιλέγουν το βέλτιστο για αυτά.
2.“Μετράω την ικανότητά μου ως γονιός από την ποιότητα της σχέσης μου με τα παιδιά μου ή από το πόσο αποτελεσματικά τα ελέγχω;”
Οι αποτελεσματικοί γονείς κάνουν ότι είναι πιο ωφέλιμο για να χτίσουν μια υγιή σχέση με τα παιδιά τους παρά να βρίσκουν τρόπους να τα ελέγχουν. Το ότι τα παιδιά μας υπακούν τις οδηγίες μας δεν σημαίνει ότι είμαστε εξαιρετικοί γονείς, απλά κάναμε υπάκουα τα παιδιά . Μήπως όμως αυτή η τυφλή υπακοή μπορεί να κοστίζει την ουσιαστική σχέση γονέα- παιδιού;
Advertisment
3. “Μιλάω στο παιδί μου σαν να προορίζεται για την επιτυχία;”
Ας υποθέσουμε ότι ο μικρός ή μικρή μας έχει κάνει κάτι άσχημο πχ. έκλεψε από τον/την διπλανό/η του/της ένα στυλό. Οι περισσότεροι γονείς πως θα αντιδράσουν; Πιθανώς θα έλεγαν: “Πως μπόρεσες να κάνεις κάτι τέτοιο; Ντρέπομαι για εσένα και θα τιμωρηθείς” Ένας αποτελεσματικός γονέας τι θα έκανε; “Εκπλήσσομαι που έκανες κάτι τέτοιο. Συνήθως είσαι πιο έντιμο παιδί και συμπεριφέρεσαι πολύ ωραία. Ποτέ δεν περίμενα ότι θα έκανες κάτι τέτοιο. Θα σε τιμωρήσω για αυτή πράξη γιατί πρέπει να μαθαίνουμε από τα λάθη μας”
Τα παιδιά έχουν έναν εκπληκτικό τρόπο να γίνονται αυτό που οι άλλοι βλέπουν σε αυτό, ειδικά οι γονείς του και για αυτό εάν μιλήσετε στο παιδί σας ότι είναι προορισμένο για το καλύτερο είναι πολύ πιθανότερο αυτό να λειτουργήσει σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
4. “Προσπαθώ να κάνω το παιδί μου πετυχημένο ώστε να αισθανθώ εγώ επιτυχημένος;”
Είναι πάρα πολύ δύσκολο να μετρήσεις την επιτυχία σου ως γονιός και αυτό εξηγεί γιατί πολλοί γονείς υποσυνείδητα αποφασίζουν να μετρήσουν την δική τους επιτυχία από το πόσο “επιτυχημένα” είναι τα παιδιά τους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μη υγιείς συμπεριφορές και στα “όνειρα γονέων παιδεύουσι τέκνα”.
Οι αποτελεσματικοί γονείς μπορούν να διακρίνουν την δική τους επιτυχία και το ίδιο επιτρέπουν και στα παιδιά τους.
5. “Είμαι το παράδειγμα που το παιδί μου θα ήθελα να έχει;”
Οι περισσότεροι γονείς θέλουμε τα παιδιά μας να είναι επιμελής μαθητές, οργανωτικά, γεμάτα περιέργεια για το καινούριο και φιλομαθή. Ερώτηση: Ως γονείς πότε ήταν η τελευταία φορά που σας είδε το παιδί σας να μελετάτε κάτι ή να οργανώνετε με επιμέλεια τα πράγματα σας ή να συζητάτε μαζί του για κάτι που μάθατε και ήταν εξαιρετικό;
6. “Πως μιλάω στο παιδί μου; Επικοινωνώ την αγάπη μου;”
Τα παιδιά κινούνται στο δίπολο “μ’αγαπά – δεν μ’αγαπά” και για αυτό όταν διαφωνούμε με το παιδί θα πρέπει το μήνυμα “ότι πάντα η αγάπη είναι εκεί” να είναι ξεκάθαρο. Για αυτό οι αποτελεσματικοί γονείς κλείνουν την συζήτηση υπενθυμίζοντας στο παιδί πόσο το αγαπάνε.
7. “Ρωτάω το παιδί μου να υποσχεθεί κάτι ή το αναγκάζουμε να κάνει κάτι;”
Οι αποτελεσματικοί γονείς κατανοούν ότι οι επιτυχημένοι μαθητές, φοιτητές, μουσικοί, αθλητές κλπ “παίρνουν θέση στην επιτυχία”. Τι σημαίνει αυτό; Η αφοσίωση εμπεριέχει μια επιλογή και δεν μπορείς να εξαναγκάσεις κάποιον να είναι μεγαλύτερος και πιο επιτυχημένος από αυτό που θέλει ή μπορεί την δεδομένη στιγμή. Για αυτό οι αποτελεσματικοί γονείς επιτρέπουν τα παιδιά τους να κάνουν τις επιλογές τους και να αναλάβουν την ευθύνη τους για αυτή.
8. “Λέω στο παιδί μου…”
Είμαι περήφανος/η για εσένα; Πιστεύω σε εσένα; Μπορείς να το κάνεις; Είμαι εδώ για εσένα; Συγνώμη έκανα λάθος; Τι πιστεύεις εσύ για αυτό;
Σύμφωνα με την Alice Miller : “Για κάθε γονέα, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος ικανοποίησης, μέσω της υποκατάστασης, είναι τα ίδια του τα παιδιά.
Το νεογέννητο ή το μικρό παιδί εξαρτάται απόλυτα από τους γονείς του και εφόσον η φροντίδα τους είναι ουσιαστική για την επιβίωσή του, θα κάνει ό,τι μπορεί για να μην τους χάσει. Από την πρώτη κιόλας μέρα θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που διαθέτει για να το καταφέρει, όπως κάνει ένα μικρό φυτό που στρέφεται προς τον ήλιο για να επιβιώσει”. Ακριβώς λοιπόν ως οι ήλιοι στις ζωές των παιδιών μας ας προσπαθήσουμε να μεγαλώσουμε υγιείς ενήλικες που θα ζουν την δική τους ζωή, γιατί τότε θα είμαστε πραγματικά ευτυχισμένοι ως γονείς.
- Ταυτότητα: Γονέας, Στοιχεία Ταυτότητας: “Καλός” και εν γένει “αποτελεσματικός” - 1 Μαρτίου 2018
- Είμαστε το παράδειγμα που θα θέλαμε τα παιδιά μας να έχουν; - 8 Δεκεμβρίου 2017
- Χαρούμενα παιδιά: Ευχή ή ουσία; - 23 Φεβρουαρίου 2017
