Ανοίγεις την τηλεόραση για να δεις τα νέα. Τι ακούς; Θα ακούσεις για την κρίση, για τους φόνους και τους βιασμούς. Θα ακούσεις για τα προβλήματα της κοινωνίας και όλα τα άσχημα που συμβαίνουν στον κόσμο. Για τις πλημμύρες και τις ξηρασίες, για τους πολέμους και τα παιδιά που πεινούν.
Τα καλά νέα συνήθως απουσιάζουν θορυβωδώς από τις ειδήσεις ή αποτελούν ένα πολύ μικρό ποσοστό τους. Τα άσχημα νέα από την άλλη προβάλλονται με ιδιαίτερη γραφικότητα και οι δημοσιογράφοι χρησιμοποιούν τη δική τους ιδιαίτερα γλαφυρή γλώσσα για να περιγράψουν τα συμβάντα. Θα μιλήσουν για ένα στυγερό, αποτρόπαιο έγκλημα, όχι απλά για ένα έγκλημα. Θα μιλήσουν για το πώς ένα σκυλί προσπάθησε να κατασπαράξει ένα παιδί, όχι πως το δάγκωσε.
Advertisment
Ο σκοπός των δημοσιογράφων είναι να μεγιστοποιήσουν το συναίσθημα και μάλιστα το αρνητικό συναίσθημα των αναγνωστών/ τηλεθεατών/ ακροατών, έτσι οι βαρύγδουπες εκφράσεις που χρησιμοποιούν αποτελούν σχεδόν μια νέα διάλεκτο της Ελληνικής γλώσσας. Τι συνέπειες έχει αυτό για τη δική σου ψυχική υγεία;
Οι έρευνες
Σε μια μεγάλη έρευνα στις ΗΠΑ, το 40% των ανθρώπων που δήλωσαν ότι βιώνουν υψηλά επίπεδα άγχους στη ζωή τους, είπαν ότι το να ακούν ή να διαβάζουν τα νέα ήταν ένας σημαντικός παράγοντας που επηρέαζε το άγχος τους αρνητικά. Υπάρχει λόγος γι’ αυτό.
Το στρες που προκαλείται από τα ΜΜΕ έχει την ιδιότητα να δημιουργεί μια ιδιαίτερη αίσθηση απελπισίας. Ένα σημαντικό και ταυτόχρονα απρόσμενο εύρημα μιας μελέτης ήταν πως οι άνθρωποι οι οποίοι παρακολούθησαν για 6 ώρες η περισσότερο τα νέα γύρω από τη βομβιστική επίθεση στον μαραθώνιο της Βοστώνης το 2013, είχαν μεγαλύτερο ρίσκο να πάθουν μετατραυματικό σύνδρομο από όσους ήταν στον μαραθώνιο και μάλιστα επηρεάστηκαν από την έκρηξη της βόμβας.
Advertisment
Αν το σκεφτούμε λίγο αυτό είναι τρομακτικό (σας τρομάζω κι εγώ τώρα λίγο…)! Βλέποντας τηλεόραση, μπορεί κάποιες φορές να υποφέρεις περισσότερο από ό,τι θα υπέφερες αν σου συνέβαιναν εσένα αυτά που βλέπεις. Το 2014 σε μια μελέτη στις ΗΠΑ και πάλι, βρήκαν ότι ο καλύτερος προγνωστικός παράγοντας για το φόβο και το άγχος των ενηλίκων ήταν το πόσες ώρες περνούσαν βλέποντας τηλεοπτικά talk shows.
Τι μπορείς να κάνεις εσύ
Όλα αυτά τα ευρήματα και πολλά άλλα, μας προειδοποιούν για τις συνέπειες του να διαβάζουμε ή να παρακολουθούμε τα νέα με τη μορφή που προβάλλονται αυτή τη στιγμή από τα ΜΜΕ. Το μόνο που μας μένει να κάνουμε είναι να μειώσουμε την έκθεσή μας στα νέα αυτά.
Σε πολλά σπίτια, η τηλεόραση είναι μονίμως ανοικτή. Ειδικά την ώρα των ειδήσεων τρώμε και βλέπουμε παθητικά τα νέα. Διάβασε μια εφημερίδα ή έναν έγκυρο ιστότοπο αντί να παρακολουθείς τα τηλεοπτικά νέα. Τα οπτικά ερεθίσματα από την τηλεόραση και η γλαφυρή περιγραφή έχουν πολύ μεγαλύτερο συναισθηματικό αντίκτυπο επάνω σου από το να διαβάσεις ένα πιο μετριοπαθές ηλεκτρονικό ή έντυπο μέσο.
Τι μπορείς να κάνεις αν είσαι δημοσιογράφος;
Οι δύσκολες καταστάσεις που προβάλλονται είναι μέρος της ζωής. Ο τρόπος που προβάλλονται όμως και η ιδιαίτερα ανισομερής κατανομή υπέρ των αρνητικών ειδήσεων, είναι αυτό το οποίο ευθύνεται για την αίσθηση απελπισίας των αποδεκτών της πληροφορίας.
Μια εναλλακτική πρόταση
Υπάρχει και ένα άλλο είδος δημοσιογραφίας το οποίο μπορεί να κερδίζει τα στατιστικά ακροαματικότητας χωρίς να βυθίζει στην απόγνωση τους τηλεθεατές. Αυτή είναι η δυναμωτική δημοσιογραφία (restorative journalism). Η θεματολογία μπορεί και πάλι να είναι γύρω από τις καταστροφές, τους φόνους και τις κακουχίες όμως με την ειδοποιό διαφορά πως η εστίαση θα είναι γύρω από τους τρόπους που τα γεγονότα ξεπερνιούνται από τα θύματα.Έτσι, αν είσαι δημοσιογράφος κάνε ένα ρεπορτάζ για το:
• Πώς επανέρχεται μια κοινότητα μετά από μια καταστροφή;
• Πως πατούν και πάλι στα πόδια τους οι άνθρωποι μετά από μια προσωπική τραγωδία;
• Πώς ξαναχτίζουν τη ζωή τους μετά από μια απώλεια;
• Πώς βρίσκουν ή δημιουργούν νόημα για τη ζωή τους μέσα από τα δεινά που τους έχουν βρει;
Οι έρευνες έχουν δείξει πως όταν οι άνθρωποι παρακολουθούν τέτοιου είδους ιστορίες, νιώθουν περισσότερο κουράγιο και ελπίδα και εμπνέονται για να δημιουργήσουν αλλαγές και στην προσωπική τους ζωή. Η ανθεκτικότητα των ανθρώπων που βίωσαν την τραγωδία είναι μεταδοτική. Νέες έρευνες δείχνουν πως οι άνθρωποι μπορούν να βρουν νόημα ή να βιώσουν προσωπική ανάπτυξη από τις τραυματικές ιστορίες άλλων ανθρώπων. Οι ψυχολόγοι το ονομάζουν έμμεση ανθεκτικότητα (vicarious resilience) ή έμμεση ανάπτυξη (vicarious growth).
Υπάρχουν πάρα πολλές ιστορίες που όλοι θα θέλαμε να μάθουμε και θα μας ενδιέφερε πολύ παραπάνω να ακούσουμε, οι οποίες μεταφέρουν ένα δυναμωτικό μήνυμα. Στην πράξη, ορισμένα κέντρα φυσικοθεραπείας, για παράδειγμα, ζητούν από τους ασθενείς, οι οποίοι τελειώνουν την αποκατάστασή τους, να γράψουν γράμματα για την πορεία τους και τις δυσκολίες που συνάντησαν ώστε να εμπνεύσουν αυτούς που τώρα ξεκινούν την αποθεραπεία τους.
Αν προβάλλεται η πλευρά των ιστοριών όπου το άτομο που βίωσε την τραγωδία περιγράφει πώς την ξεπέρασε, τότε εμείς, που παρατηρούμε τα γεγονότα από μακριά, περνάμε από το να νιώθουμε οίκτο για τον πληγέντα στο να παίρνουμε δύναμη από τη δύναμή του. Φτάνει να έρθει σε εμάς και αυτή η πληροφορία.
Ελπίζω και εύχομαι όσοι δημοσιογράφοι διαβάσουν αυτό το άρθρο να σκεφτούν αν αξίζει να εστιάσουν και κάπου αλλού, ώστε να κάνουν τον κόσμο μας λίγο καλύτερο. Όλοι εμείς θα τους παρακολουθούμε ακόμα παραπάνω και θα τους ευγνωμονούμε.
Photo: Author/Depositphotos
- Τι έχει πραγματικά αξία στη ζωή; - 9 Απριλίου 2024
- 24 τραγούδια για ένα… αντισυμβατικό 2024 - 9 Ιανουαρίου 2024
- Η μεταμορφωτική δύναμη του να μιλάς σε αγνώστους - 7 Νοεμβρίου 2023
