Χαρά. Αυτό το υπέροχο, ανέμελο συναίσθημα, είτε προερχόμενο από ένα μεγάλο γεγονός της ζωής (όπως ένας γάμος ή μια γέννηση), είτε από κάτι απλούστερο, όπως η εύρεση ενός σπάνιου βιβλίου που για καιρό ψάχναμε. Σε συναισθηματικό επίπεδο, μπορεί να νιώθουμε χαρά με πολλούς, πολλούς τρόπους – υπάρχει η ευφορία, η συγκίνηση, η βαθιά αίσθηση ευχαρίστησης και πολλά ακόμα.
Σε επιστημονικό επίπεδο, νιώθουμε χαρά μέσω των νευροδιαβιβαστών μας, των μικρών χημικών μας «αγγελιοφόρωνς». Πρόκειται για κύτταρα που μεταδίδουν σήματα ανάμεσα στους νευρώνες και σε άλλα σωματικά κύτταρα. Εκείνοι οι νευροδιαβιβαστές είναι υπεύθυνοι για διαδικασίες και συναισθήματα σε σχεδόν κάθε σημείο του σώματός μας, από τη ροή του αίματος μέχρι την πέψη. Πώς όμως πράγματι επηρεάζει το συναίσθημα της χαράς το σύνολο του οργανισμού μας;
Advertisment
Εγκέφαλος
Κάθε συναίσθημα που νιώθετε επηρεάζει τον εγκέφαλό σας και το αντίθετο. Ο εγκέφαλος δεν έχει μόνο ένα κέντρο συναισθήματος, αλλά διαφορετικά συναισθήματα εμπλέκουν διαφορετικές δομές. Για παράδειγμα, ο μετωπιαίος λοβός (γνωστός ως «πίνακας ελέγχου» του εγκεφάλου) ελέγχει την συναισθηματική σας κατάσταση, ενώ ο θάλαμος (κέντρο πληροφοριών που ρυθμίζει τη συνείδηση) συμμετέχει στο πώς εκτελούνται οι συναισθηματικές σας αντιδράσεις.
Νιώθουμε χαρά στο σώμα μας, εξαιτίας της απελευθέρωσης ντοπαμίνης και σεροτονίνης. Δύο είδη νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο που σχετίζονται κατά πολύ με την ευτυχία (για την ακρίβεια, όσοι αντιμετωπίζουν κλινική κατάθλιψη, συχνά έχουν χαμηλότερα επίπεδα σεροτονίνης). Αν νιώθετε πεσμένοι, απλές δραστηριότητες όπως μια βόλτα στη φύση, παιχνίδια με το σκύλο η τη γάτα σας, ένα ωραίο φιλί και ναι, ακόμα και ένα εξαναγκασμένο χαμόγελο, θα βοηθήσουν εκείνους τους νευροδιαβιβαστές να κάνουν τη δουλειά τους και να φτιάξουν τη διάθεσή σας.
Συνεπώς, όταν κάτι που αντιλαμβάνεστε ως ευχάριστο συμβαίνει, ο εγκέφαλός σας λαμβάνει σήμα να απελευθερώσει αυτές τις χημικές ουσίες στο κεντρικό νευρικό σας σύστημα. Αυτό ύστερα προκαλεί αποκρίσεις και σε άλλα συστήματα του σώματος.
Advertisment
Το κυκλοφορικό σύστημα
Έχετε ποτέ παρατηρήσει ότι όταν νιώθετε ιδιαίτερα χαρούμενοι, το πρόσωπό σας κοκκινίζει ή η καρδιά σας χτυπά δυνατά; Αυτό οφείλεται στην επίδραση του κυκλοφορικού συστήματος. Οι πεταλούδες στο στομάχι, οι εκφράσεις του προσώπου, ακόμα και οι αλλαγές στη θερμοκρασία των δαχτύλων σας, όλα αυτά εξαρτώνται από τα συναισθήματά σας.
Το κυκλοφορικό σας σύστημα αποτελείται από την καρδιά, τις φλέβες, τα αγγεία, το αίμα και τη λέμφο. Φυσικά, η χαρά δεν είναι μόνο συναίσθημα που επηρεάζει αυτό το σύστημα – φόβος, λύπη και άλλα συναισθήματα προκαλούν αντιδράσεις σε αυτά τα μέρη του οργανισμού.
Αυτόνομο νευρικό σύστημα
Το αυτόνομο νευρικό σύστημά σας είναι υπεύθυνο για όλα όσα κάνει το σώμα σας χωρίς συνειδητή προσπάθεια, όπως η αναπνοή, η πέψη και η διαστολή της κόρης. Και ναι, επηρεάζονται και αυτά από τη χαρά και τον ενθουσιασμό. Για παράδειγμα, η αναπνοή σας γίνεται εντονότερη, όταν κάνετε κάτι ιδιαίτερα διασκεδαστικό ή επιβραδύνεται, όταν συμμετέχετε σε μια πιο χαλαρωτική, απολαυστική δραστηριότητα (όπως το περπάτημα στο δάσος).
Το χαμόγελο μπορεί να ξεγελάσει τον εγκέφαλό σας, βελτιώνοντας τη διάθεσή σας, μειώνοντας τον καρδιακό ρυθμό και μειώνοντας το άγχος σας. Το χαμόγελο δεν χρειάζεται να βασίζεται σε αληθινό συναίσθημα, επειδή κάποιες φορές χρειάζεται να το εξαναγκάσουμε, να το πιέσουμε. Είναι επίσης γνωστό ότι οι κόρες των ματιών μας διαστέλλονται, όταν ερεθιζόμαστε σεξουαλικά, αλλά μπορεί επίσης να μεγαλώσουν ή να συρρικνωθούν λόγω άλλων συναισθηματικών καταστάσεων.
Άλλες αυτόνομες πλευρές του οργανισμού μπορούν επίσης να επηρεαστούν από την απόλαυση, συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης σιελόρροιας, της εφίδρωσης, της σωματικής θερμοκρασίας, ακόμα και του μεταβολισμού. Κάθε είδος συναισθηματικού ερεθισμού μπορεί επίσης να επηρεάσει τους λείους μυς, οι οποίοι βρίσκονται στα τοιχώματα των εσωτερικών μας οργάνων (όπως το στομάχι, το έντερο και την ουροδόχο κύστη).
Αυτοί οι μύες είναι υπεύθυνοι για πράγματα, όπως η αιματική ροή και η κίνηση του φαγητού μέσω της πεπτικής οδού. Έτσι μπορεί να εξηγηθεί το γιατί η όρεξή σας αλλάζει όταν έχετε θετικά συναισθήματα.
Τι συμβαίνει πρώτο; Το συναίσθημα ή η σωματική απόκριση;
Είναι δύσκολο να πούμε τι συμβαίνει πρώτο, επειδή τα συναισθήματα και η φυσιολογία σας είναι άρρηκτα συνδεδεμένα. Όταν κάτι ευχάριστο συμβαίνει, η συναισθηματική και σωματική απόκριση έρχεται αμέσως, επειδή όλα αυτά συμβαίνουν ταυτόχρονα στο σώμα.
Και μην ανησυχείτε – είναι φυσιολογικό να βιώνετε διακυμάνσεις στις σωματικές σας αισθήσεις ως αντίδραση σε χαρούμενα συναισθήματα και να έχετε διαφορετικές σωματικές αποκρίσεις από όσους βρίσκονται γύρω σας. Μπορεί να νιώθετε την παρόρμηση να πηδήξετε από τη χαρά σας, ενώ ο φίλος σας να βάζει τα κλάματα από αυτή.
Photo: Author/Depositphotos
