Αν εκεί που περπατούσατε ένα ωραίο πρωί στο δρόμο, ξαφνικά θυμηθήκατε μια ντροπιαστική σας στιγμή χρόνια πριν όπου είχατε πέσει στον ίδιο δρόμο, και νιώσατε ξανά άσχημα, τότε θα είστε ήδη εξοικειωμένοι με το φαινόμενο του προβολέα.
Συμβαίνει συνέχεια: Μισούμε μια φωτογραφία μας που όλοι οι άλλοι επιμένουν ότι είναι ωραία ή προσέχουμε έναν λεκέ στο ρούχο μας που όμως ο φίλος μας ούτε καν είχε παρατηρήσει ή έχουμε εμμονή με το πώς φαίνεται το προφίλ μας στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, για πληροφορίες που πιθανότατα ποτέ κανείς να μην έχει προσέξει.
Advertisment
Το φαινόμενο του προβολέα κάνει την εμφάνισή του όταν η κοινωνική μας επίγνωση ξεφεύγει από τα φυσιολογικά της επίπεδα. Αυτό συνήθως ξεκινά από νεαρή ηλικία. Πυροδοτείται από το φόβο ότι δεν είμαστε αρκετά καλοί ή ότι συνεχώς κινδυνεύουμε να ντροπιαστούμε μπροστά σε άλλους ξανά· έτσι συγκεντρωνόμαστε υπερβολικά πολύ για να κάνουμε οποιαδήποτε δημόσια κίνηση. Αν δεν αναγνωρίζετε αυτό το μοτίβο, είναι επειδή διαιωνίζεται και στην ενήλικη ζωή και το έχουμε συνηθίσει.
Ακόμα και οι πιο άνετοι με τον εαυτό τους άνθρωποι έχουν πέσει θύμα του φαινομένου του προβολέα, επειδή δεν έχει να κάνει τόσο με τον εγωκεντρισμό, όσο με την ανασφάλεια και κάθε ένας από εμάς νιώθει ακόμα και λίγο ανασφαλής κάποια στιγμή στη ζωή του. Βέβαια, το φαινόμενο του προβολέα έχει φτάσει σε επίπεδα επιδημίας μέσα από στον κόσμο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Με την επέλαση αυτών των μέσων, όλοι έχουμε συνηθίσει να χειριζόμαστε τον εαυτό μας σαν να είναι μια μικρή διασημότητα. Αρχίζουμε να πιστεύουμε ότι όλες οι μικρές λεπτομέρειες της ζωής μας δεν αξίζουν μόνο να τις μοιραστούμε με τους άλλους, αλλά ενδιαφέρουν σημαντικά και όλους όσους γνωρίζουμε.
Advertisment
Όσο περισσότερο συνηθίζουμε να αναφέρουμε και να μοιραζόμαστε τη ζωή μας, να γεμίζουμε σελίδες με ιστορίες μας για το ποιοι είμαστε, τόσο περισσότερο υιοθετούμε την πεποίθηση ότι οι άνθρωποι μας προσέχουν περισσότερο και από τη δική τους πραγματικότητα.
Είναι εύκολο να υπερεκτιμήσουμε το πόσο χρόνο καταναλώνουν οι άνθρωποι για να σκεφτούν εμάς και τις αναρτήσεις μας. Όμως, αγνοούμε το γεγονός ότι με τον ίδιο τρόπο που εμείς σκεφτόμαστε τον εαυτό μας, και οι άλλοι άνθρωποι σκέφτονται για τον εαυτό τους.
Όταν επιτρέπουμε στο φαινόμενο του προβολέα να μας πείσει ότι είμαστε πιο σημαντικοί από τους άλλους, διαστρεβλώνουμε απευθείας την αντίληψη για την εικόνα μας. Διοχετεύουμε τόση πολλή ενέργεια στις λεπτομέρειες της ζωής μας που όμως κανέναν δεν ενδιαφέρουν και γινόμαστε παρανοϊκοί για το αν εμφανιζόμαστε ως «αρκετά καλοί» στα μάτια των άλλων.
Το πρόβλημα όμως είναι ότι αυτό που προβάλλουμε ως η αντίληψη των άλλων στην πραγματικότητα δεν είναι παρά η δική μας αντίληψη για τον εαυτό μας. Και όταν φτάσουμε στο σημείο να αποδεχτούμε ότι τελικά είμαστε όλοι θνητοί, ότι όλα αυτά είναι προσωρινά και περαστικά και ότι μόνο εμείς προσέχουμε όλες αυτές τις λεπτομέρειες του δικού μας και μοναδικού σύμπαντος, θα καταφέρουμε να φτάσουμε σε ένα συγκεκριμένο είδος ελευθερίας.
