Όλοι και περισσότεροι στις ημέρες μας αναγνωρίζουν ότι έχουν άγχος και μάλιστα κοιτάνε πώς να το αποφύγουν. Το άγχος όμως είναι κατά κύριο λόγο ένα συναίσθημα που δείχνει «απειλή». Δείχνει ότι έχουμε βγει από τη βολή μας, την ηρεμία μας, αυτά που έχουμε συνηθίσει. Έχουμε απομακρυνθεί σε άγνωστα νερά, που το σύστημά μας, το αναγνωρίζει σαν απειλή.
Δεν μιλάμε λοιπόν για το άγχος που προκαλείται σε καταστάσεις που κινδυνεύει η σωματική ακεραιότητα ή ακόμα και η ζωή μας. Με την έννοια της ηρεμίας, βολής και συνήθειας, αναφερόμαστε στο ότι άλλαξαν τόσο οι υποχρεώσεις μας και δεν γνωρίζουμε πώς να τις χειριστούμε ή ακόμα και περιπτώσεις όπου απλά δεν έχουμε ξαναντιμετωπίσει. Εκεί το σύστημά μας για να μας ενεργοποιήσει και να μας κάνει να αντληθούμε, ότι είμαστε αντιμέτωποι με νέες καταστάσεις, ξεκινάει να παράγει τις ανάλογες ορμόνες.
Advertisment
Με το που αναγνωρίσει απειλή, η αμυγδαλή (τμήμα του εγκεφάλου), στέλνει εντολή στον υποθάλαμο, που απελευθερώνει την κορτικοτροπίνη ορμόνη (CRH). Αυτή με την σειρά της μεταφέρει σήμα στην υπόφυση και απελευθερώνει τη φλοιοεπινεφριδιοτρόπο (ACTH), που με τη σειρά της, ενεργοποιεί τη κορτιζόλη και εμείς νιώθουμε άγχος. Το θέμα είναι τι κάνουμε εκεί και πώς αντιμετωπίζουμε το άγχος. Πάντα μπροστά σε τέτοιες καταστάσεις, όπως όλα τα ζώα, έτσι και ο άνθρωπος έχει επιλογές.
Υπάρχει περίπτωση να «παγώσει» και να μη μπορεί να κάνει τίποτα για να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Μπορεί να υποχωρήσει και να φύγει τρέχοντας μακριά χωρίς να κάνει κάποια ενέργεια. Άλλοι σηκώνουν τα χέρια ψηλά και υποτάσσονται στην κατάσταση και τέλος υπάρχουν και άλλοι, που μένουν και δίνουν μάχη.
Όποιον τρόπο και να επιλέγουμε για ν’ αντιμετωπίσουμε αυτήν την κατάσταση, που μας δημιουργεί άγχος, είναι αποδεκτός, καθώς ο κάθε άνθρωπος κάνει τις επιλογές του σύμφωνα με το πώς έχει μάθει και πώς επιλέγει. Εγώ πάντως ανήκω στους τελευταίους. Κάθομαι και δίνω τη μάχη μου. Άλλες φορές κερδίζω, άλλες χάνω, μαθαίνω και ξανά δοκιμάζω. Η συνταγή είναι σχετικά εύκολη και έχει καθαρά σετ από βήματα:
Advertisment
Βήμα 1ο: Αναγνώριση
Ξεκινάω με το να αναγνωρίζω το πρόβλημα, να το ονομάσω και να το ορίσω. Απαντώ στην απλή ερώτηση: «Τι είναι αυτό που με αγχώνει;». Όταν αναγνωρίσω και ορίσω το πρόβλημα, κάθομαι να δω το γιατί είναι πρόβλημα, πώς με επηρεάζει και τις επιπτώσεις που έχει στη ζωή μου.
Βήμα 2ο: Σχέδιο δράσης
Έχοντας αναγνωρίσει το πρόβλημα και τη διάσταση του, μπορώ να μελετήσω τρόπους αντιμετώπισης. Πώς μπορώ να το λύσω; Τι βήματα πρέπει να κάνω; Πόσα από αυτά μπορώ να τα κάνω ή θα χρειαστώ βοήθεια. Αν πραγματικά χρειάζομαι βοήθεια, από ποιον ή από ποια μπορώ να τη ζητήσω και πώς αυτό θα με βοηθήσει.
Βήμα 3ο: Αντιμετώπιση
Καθώς πιστεύω ότι η πολλή ανάλυση οδηγεί στην παράλυση δοκιμάζω και αξιολογώ τα αποτελέσματα. Κάνω διορθώσεις και πάλι από την αρχή. Αντιμετωπίζω με πράξεις την κατάσταση μέχρις ότου το άγχος δε θα είναι εκεί. Μέχρι τότε που τα άγνωστα νερά, θα γίνουν γνωστά. Μέχρι να μην έχω πρόβλημα.
Δεν υποστηρίζω ότι είμαι τέλειος ή ότι το κάνω σωστά. Το αντίθετο, κάνω πολλά λάθη, έχω πάρα πολλές αστοχίες, και σίγουρα θα προσθέσω και άλλες αποτυχίες στη συλλογή μου. Είναι πολλές και οι φορές, που έχω παραλύσει και το έχω χάσει. Είναι πολλές οι φορές, που έχω βρεθεί σε απόγνωση. Είναι πολλές οι φορές, που δεν τα έχω καταφέρει και έχω συμβιβαστεί.
Το περίεργο είναι ότι όσο το παλεύω, και ας μην έχω καταφέρει να νικήσω, το άγχος μειώνεται. Παίρνω τα πάνω μου. Αναγνωρίζω ότι μπορώ να το διαχειριστώ. Πολλές φορές αναρωτιέμαι αν αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος, αλλά όπως είπα δοκιμάζω, αξιολογώ και συνεχίζω. Το μόνο σίγουρο είναι ότι νιώθω καλύτερα.
Γιάννης Αθανασόπουλος, NLP trainer
