Έχουμε “ελεύθερη βούληση”. Είμαστε όμως ελεύθεροι;

Έχετε ποτέ θέσει αυτό το ερώτημα στον εαυτό σας; Είμαστε πραγματικά ελεύθεροι; Και δε μιλώ για την ανεξαρτησία της χώρας μας, αλλά για την

Έχουμε "ελεύθερη βούληση". Είμαστε όμως ελεύθεροι;

Έχετε ποτέ θέσει αυτό το ερώτημα στον εαυτό σας; Είμαστε πραγματικά ελεύθεροι; Και δε μιλώ για την ανεξαρτησία της χώρας μας, αλλά για την ελευθερία μέσα μας. Αναρωτιέστε ποτέ αν οι ενέργειες που κάνουμε κάθε μέρα είναι πράξεις που βρίσκονται μέσα στις αληθινές επιθυμίες μας ή εξαρτώνται από κάτι άλλο;

Παρόλο που κάποιοι έχουν ήδη ξεκινήσει το ταξίδι τους προς την πραγματική ελευθερία, η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι από μας δεν είμαστε πραγματικά ελεύθεροι και ακόμα χειρότερα δεν γνωρίζουμε γιατί δεν είμαστε ελεύθεροι ή γιατί η αντίληψή μας για την ελευθερία έχει στρεβλωθεί κατά τη διάρκεια της ζωής μας.

Advertisment

Τις περισσότερες φορές αυτό που αντιλαμβανόμαστε δεν είναι η πραγματικότητα. Μπορεί να αποτελεί μέρος της πραγματικότητας, ένα αντανακλαστικό ή απλά μια σκιά αυτής. Δυστυχώς, τις περισσότερες φορές δεν είμαστε στην πραγματικότητα παρόντες και συνειδητοί και ένας μεγάλος αριθμός συνηθειών και συνθηκών που έχουμε εσωτερικεύσει εδώ και πολύ καιρό, μας δυσκολεύει στο να είμαστε παρόντες και να βλέπουμε καθαρά.

Θεωρούμε ότι είμαστε ελεύθεροι μόνο και μόνο επειδή έχουμε «ελεύθερη βούληση» ωστόσο, τις περισσότερες φορές οι πράξεις μας εξαρτώνται από κάτι άλλο και συνήθως αυτό το άλλο είναι αυτό που πιστεύουμε ότι περιμένουν οι άλλοι από εμάς. Παρόλο που όλοι έχουμε τη δυνατότητα να είμαστε ελεύθεροι, δίνουμε συνεχώς κάποιες από τις ελευθερίες μας για να έχουμε «οφέλη», να ανήκουμε σε μια συγκεκριμένη ομάδα ή απλά επειδή θέλουμε να είμαστε αρεστοί ─ με άλλα λόγια ενεργούμε σύμφωνα με αυτά που περιμένουν οι άλλοι από εμάς ─ παραδίδοντας τελικά ένα μεγάλο μέρος των ελευθεριών μας, χτίζοντας ουσιαστικά μια «φυλακή» γύρω μας.

Γινόμαστε υποχείρια των χρημάτων, θέλουμε όλο και περισσότερα, πάντα κάτι μας λείπει και χαιρόμαστε μόνο όταν το αποκτήσουμε. Εξαρτόμαστε από αυτά που μας λένε οι άλλοι, από αυτά που «πρέπει» να κάνουμε. Είμαστε θύματα της κουλτούρας της εμφάνισης, του «να κατέχω», της κουλτούρας της εξουσίας (είτε πρόκειται για πολιτική, επιχειρηματική ή οικογενειακή δύναμη), διότι απλώς σε αυτά τα πράγματα βρήκαμε την ιδέα να είμαστε «καλύτεροι».

Advertisment

Αλλά αν τα γνωρίζουμε όλα αυτά, γιατί δεν κάνουμε τίποτα για να είμαστε πραγματικά ελεύθεροι; Σ’ αυτό υπάρχουν αρκετές απαντήσεις, ωστόσο, δύο από αυτές είναι στην κορυφή της λίστας. Ένα είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν την έλλειψη ελευθερίας αφού μεγαλώνουν μαθαίνοντας ότι απλά έτσι είναι τα πράγματα. Το δεύτερο είναι η προσωπική ευθύνη. Μεταφέρουμε συνεχώς στους άλλους την ευθύνη να μας ελευθερώσουν.

Δεν πρέπει να συγχέουμε την ελευθερία με τη δυνατότητα. Έχουμε την ελευθερία να κάνουμε ό,τι θέλουμε, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε. Για παράδειγμα, θέλω να πετάξω και είμαι ελεύθερος να το κάνω, αλλά δεν μπορώ φυσικά να το κάνω, δεν είναι δυνατόν. Ωστόσο υπάρχουν πράγματα που είμαστε ελεύθεροι να κάνουμε και μπορούμε να τα κάνουμε όμως αποφασίζουμε να μην τα κάνουμε.

Γιατί; Ίσως γιατί μερικές φορές φοβόμαστε να αναλάβουμε την ευθύνη για τις πράξεις μας. Ή απλά επειδή είμαστε πρόθυμοι να θυσιάσουμε την ελευθερία μας για να πάρουμε κάτι άλλο. Αποτυγχάνουμε να καταλάβουμε ότι κανείς δεν είναι υπεύθυνος για τις πράξεις μας ή για τη ζωή μας πέρα από μας. Έτσι, περνάμε τη ζωή μας κατηγορώντας τους άλλους, ζώντας μια ζωή που δεν θέλουμε πραγματικά να ζήσουμε, θυσιάζοντας τις αληθινές μας επιθυμίες απλά για να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες των άλλων.

Και όχι, αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε φορά που δίνουμε την ελευθερία μας για να πάρουμε κάτι άλλο, είναι κακό. Είναι εντάξει να θυσιάσουμε την ελευθερία μας όταν υπάρχει ένας μεγαλύτερος σκοπός, η αγάπη για παράδειγμα. Οι μητέρες το κάνουν όλη την ώρα, θυσιάζουν την ελευθερία τους για να είναι πραγματικά παρούσες και διαθέσιμες για τα παιδιά τους, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι ξενυχτούν και ξυπνούν πολύ νωρίς το πρωί ή λιμοκτονούν για να βάλουν ένα πιάτο φαγητό στο τραπέζι. Υπάρχει ένας μεγαλύτερος σκοπός γι αυτές, η ευημερία των παιδιών τους.

Ίσως ήρθε η ώρα να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε αν είμαστε αληθινά ελεύθεροι. Αν απλώς κάνουμε πράγματα επειδή είναι τα «σωστά» ή γιατί πραγματικά θέλουμε να τα κάνουμε. Αν είμαστε εμείς υπεύθυνοι για τις πράξεις μας και τελικά αν ζούμε τη ζωή που πραγματικά θέλουμε. Ίσως η λύση βρίσκεται σε μια από τις πιο γνωστές φράσεις της ελληνικής συγγραφικής πραγματείας: «

Δεν ελπίζω τίποτα, δεν φοβάμαι τίποτα, είμαι λεύτερος» –  (Ν. Καζαντζάκης, 1927)

Photo: Author/Depositphotos

Λάβετε καθημερινά τα άρθρα μας στο e-mail σας

Σχετικά θέματα

…Φλούδες μανταρίνι
«Το 2013 πέθανα και ξαναγεννήθηκα» | Μαθήματα ζωής από τον άστεγο Μιχάλη Σαμόλη
«Μην έρχεσαι κοντά» σου λέγανε κάθε φορά που άπλωνες το χέρι σου...
Οι "αόρατοι άνθρωποι" που ζουν ανάμεσά μας, δεν είναι απλά νούμερα… είναι άνθρωποι

Πρόσφατα Άρθρα

Εναλλακτική Δράση