Γνωρίζω ότι ορισμένοι άνθρωποι «συγχωρούν» τον εαυτό τους πολύ εύκολα και γρήγορα. Αρνούμενοι την ευθύνη τους, μειώνοντας το ρόλο τους, στρέφοντας αλλού τις κατηγορίες είναι ορισμένες από τις πρακτικές που χρησιμοποιούν.
Βέβαια, αυτό δεν είναι αυθεντική συγχώρεση του εαυτού, διότι περιέχει ελάχιστη ενδοσκόπηση και σκέψη του πώς οι πράξεις τους έχουν βλάψει τους άλλους ή τον εαυτό τους. Δεν υπάρχει προσπάθεια για αποκατάσταση της όποιας ζημιάς.
Advertisment
Η αυθεντική συγχώρεση όμως του εαυτού μπορεί να αποκαταστήσει την αίσθηση ενός ατόμου ότι έχει ηθική αξία και αξιοπρέπεια ακόμα κι αν έχει κάνει σημαντικά λάθη και έχει βλάψει τον εαυτό της ή άλλους. Όλα συμπυκνώνονται στο τι είμαστε πρόθυμοι να κάνουμε στο παρόν και στο μέλλον.
Διαβάστε επίσης: Τα 6 βήματα που οδηγούν στη συγχώρεση
Η πικρή ειρωνεία είναι ότι οι άνθρωποι που ίσως χρειάζονται και αξίζουν περισσότερο να συγχωρήσουν τον εαυτό τους, δεν μπορούν να το κάνουν. Η απαραίτητη ενδοσκόπηση και αυτεπίγνωση μπορεί να είναι πολύ δύσκολη επειδή κάποιοι άνθρωποι εμποδίζονται από διάφορες μορφές αυταπάτης. Κάποιες από αυτές τις μορφές αυταπάτης περιλαμβάνουν:
Advertisment
– Εξαιρετισμός: Θεωρούμε τον εαυτό μας υπεύθυνο με τρόπους που ποτέ δεν θα θεωρούσαμε για άλλους. Σαν να είμαστε η πηγή όλου του κακού σε αυτή την περίπτωση.
– Επεκτατισμός: Επεκτείνουμε τη σφαίρα της ευθύνης μας σε σχεδόν τα πάντα. Υπερεκτιμάμε σημαντικά τη ζώνη της ευθύνης μας.
– Προκατάληψη επιβεβαίωσης: Λειτουργούμε με την υπόθεση ότι κάποιον σας κι εμάς μπορεί να επιφέρει κακό ή να πληγώσει τους άλλους.
Αυτές οι μορφές αυταπάτης είναι εξαιρετικά δύσκολο να αναγνωριστούν και να διακοπούν επειδή είναι τόσο οικείες. Αυτό έχει πολύ σοβαρές και εμφανείς συνέπειες. Ας πάρουμε για παράδειγμα την Τίνα. Αν η Τίνα πιστεύει ότι όλα τα άσχημα που συμβαίνουν στη σχέση της είναι δικό της λάθος, ο σύντροφός της μπορεί να ενισχύσει την πεποίθηση αυτή και να μη λάβει καμιά ευθύνη. Η σχέση μετατρέπεται από κακή σε τοξική και επικίνδυνη.
Ας φανταστούμε ότι η Τίνα αφήνει τελικά τη σχέση της μετά από πολλά χρόνια. Νιώθει ότι έχει απογοητεύσει τον εαυτό της που έμεινε σε εκείνη τη σχέση για τόσο πολύ. Ξόδεψε τόσα χρόνια με κάποιον που δεν της ταίριαζε.
Γιατί η αυτο-συγχώρεση είναι τόσο σημαντική; Επειδή είναι ένας τρόπος να αποκαταστήσουμε την αξιοπρέπεια, η οποία συχνά βάλλεται στις τοξικές σχέσεις. Είναι ένα βήμα για την ανοικοδόμηση της αίσθησης ότι ένα άτομο αξίζει.
Πώς θα ήταν αν αυτό γινόταν στην Τίνα; Χρειάζεται να αναγνωρίσει την ιστορία της σχέσης και τα μοτίβα που δημιουργήθηκαν ή συνεχίστηκαν από τις παρελθοντικές της σχέσεις. Χρειάζεται να αναγνωρίσει τα συναισθήματα και τους λόγους που έμεινε, αλλά και τους λόγους που έφυγε. Χρειάζεται να αναγνωρίσει τι ήταν πέρα από τον έλεγχό της, καθώς και τις ευθύνες του συντρόφου της. Κι αυτό είναι δύσκολο.
Η εργασία αποκατάστασης παίρνει διάφορες μορφές. Ένα σημαντικό βήμα είναι η αναπλαισίωση. Η Τίνα έχει μια ταινία στο κεφάλι της που παίζει ξανά και ξανά, ότι εκείνη τα προκάλεσε όλα. Αν αναπλαισίωνε συγκεκριμένες αποφάσεις, θα έβλεπε πιο καθαρά.
Η αφοσίωση σε έναν καλύτερο τωρινό και μελλοντικό εαυτό χτίζεται μέσα από την αναγνώριση και τη δουλειά της αποκατάστασης/ διόρθωσης. Η συγχώρεση του εαυτού μας δεν συμβαίνει γρήγορα και εύκολα. Θα είναι σίγουρα τρομακτικό, αλλά και απελευθερωτικό.
Peg O’Connor, καθηγήτρια φιλοσοφίας
