Έχουμε λοιπόν ένα φιλοσοφικό κείμενο ανά χείρας και πολύ όρεξη για να διαβάσουμε φιλοσοφία για πρώτη φορά. Μπορούμε γρήγορα να αντιληφθούμε ότι το διάβασμά της δεν έχει καθόλου να κάνει με εκείνο ενός μυθιστορήματος ή μιας ψυχαγωγικής ιστοσελίδας. Πώς προσεγγίζουμε λοιπόν ένα τέτοιο κείμενο;
10 συμβουλές για να διαβάζουμε σωστά φιλοσοφία
1. Διαβάζουμε για να κατανοήσουμε
Πρώτα απ’ όλα, χρειαζόμαστε λίγο πλαίσιο. Έχετε στο νου σας ότι όταν διαβάζουμε φιλοσοφία, αυτό που κάνουμε ουσιαστικά είναι ότι προσπαθούμε να κατανοήσουμε ένα κείμενο. Είναι λοιπόν τελείως διαφορετικό από το διάβασμα των ειδήσεων, όπου συλλέγουμε ειδήσεις ή ενός μυθιστορήματος, όπου απολαμβάνουμε μια ιστορία. Η φιλοσοφική ανάγνωση εμπλέκει την εξάσκηση της κατανόησης και ως τέτοια χρειάζεται να γίνει αντιληπτή.
Advertisment
2. Η φιλοσοφία ενέχει το στοιχείο της επιχειρηματολογίας
Η φιλοσοφική γραφή χρησιμοποιεί την τέχνη της πειθούς. Όταν διαβάζουμε ένα φιλοσοφικό κείμενο, διαβάζουμε την άποψη, τη σκέψη ενός συγγραφέα που προσπαθεί να μας πείσει για την πιθανότητα ή αδυνατότητα μιας θέσης. Θα την υποστηρίζατε κι εσείς; Για να το αποφασίσετε αυτό, χρειάζεται να καταλάβετε πλήρως τις ιδέες και τις ρητορικές στρατηγικές που χρησιμοποιούνται.
3. Πορευόμαστε σε δικό μας ρυθμό
Τα φιλοσοφικά γραπτά είναι πυκνά και δύσκολα. Καθώς διαβάζουμε, θέτουμε ρεαλιστικούς στόχους. Αν και η ανάγνωση μιας σελίδας μπορεί να πάρει ακόμα και 30 δευτερόλεπτα, κάποιες άλλες απαιτούν μέχρι και 15 λεπτά ή ακόμα και παραπάνω.
4. Ποιο είναι το βασικό επιχείρημα;
Πριν αρχίζουμε να διαβάζουμε κανονικά, μπορούμε να σκανάρουμε, να πάρουμε μια γεύση του κειμένου ώστε να αντιληφθούμε περίπου πού κινείται η επιχειρηματολογία του συγγραφές και ποια είναι η δομή της γραφής. Αν πρόκειται για δοκίμιο, διαβάστε την πρώτη και τελευταία παραγράφους. Αν είναι βιβλίο, κοιτάξτε τα περιεχόμενα.
Advertisment
5. Υπογραμμίζουμε
Κρατήστε ένα μολύβι και υπογραμμίστε αυτό που κατά την κρίση σας είναι τα πιο σημαντικά κομμάτια: εκεί που υποστηρίζεται η κύρια θέση, εκεί που εισάγονται οι βασικές έννοιες, εκεί που μας δίνονται τα κύρια επιχειρήματα ή οι λόγοι. Προσπαθήστε επίσης να εντοπίζετε και τα πιο αδύναμα κομμάτια του κειμένου.
6. Χρησιμοποιούμε κριτική σκέψη
Η αποστολή ως ένας αναγνώστης φιλοσοφίας δεν είναι απλά να συλλέξετε πληροφορίες, όπως θα κάνατε με ένα εγχειρίδιο βιολογίας• εμπλέκεστε σε έναν ιδιόμορφο διάλογο. Μπορεί να συμφωνείτε ή να διαφωνείτε, χρειάζεται να διαμορφώσετε το επιχείρημα και την άποψή σας. Καθώς διαβάζετε, εξετάστε τα λάθη στα επιχειρήματα του συγγραφέα.
7. Δεν είμαστε απόλυτοι
Η φιλοσοφική κριτική δεν ταιριάζει σε καμία περίπτωση με τη γρήγορη, επιφανειακή ανάγνωση. Η φιλοσοφία χρειάζεται στοχασμό και χρόνο. Ελέγξτε τα επιχειρήματά σας αρκετές φορές και δώστε χώρο και σε αυτά που έχει πράγματι να σας προσφέρει ο συγγραφέας. Τα δικά σας μπορεί να αποδειχτούν και αδύναμα, οπότε να είστε ταπεινοί, υπομονετικοί και λεπτομερείς.
8. Καλλιεργούμε φιλοσοφική ενσυναίσθηση και αυτοκριτική
Για να χτίσετε σπουδαίες δεξιότητες φιλοσοφικής ανάγνωσης, θα χρειαστεί να καλλιεργήσετε ένα βαθμό φιλοσοφικής ενσυναίσθησης και αυτοκριτικής. Η συγγραφή φιλοσοφίας είναι μια δύσκολη υπόθεση. Να είστε ενσυναισθητικοί: αφού χτίσετε την κριτική σας, φανταστείτε ότι παίρνετε το ρόλο του αντιπάλου και προσπαθείτε να απαντήσετε στην δική του κριτική. Αυτή η άσκηση θα βελτιώσει τις δεξιότητές σας.
9. Διαβάζουμε ξανά και ξανά
Καθώς τακτοποιούμε και εμπλουτίζουμε τις κριτικές μας παρατηρήσεις, ξαναδιαβάζουμε το κείμενο για να εμπλουτίσουμε τη μνήμη μας, να οξύνουμε τις σκέψεις μας και να βεβαιωθούμε ότι έχουμε ερμηνεύσει σωστά τον συγγραφέα.
10. Συμμετέχουμε σε φιλοσοφικές συζητήσεις
Ένας από τους καλύτερους τρόπους να καταλάβουμε και να αναλύσουμε ένα φιλοσοφικό κείμενο να μέσω της συζήτησης με τους άλλους. Δεν είναι πάντα δύσκολο να βρίσκουμε φίλους που ενδιαφέρονται για τη φιλοσοφία, αλλά υπάρχουν και άλλα περιβάλλοντα στα οποία μπορούμε να βρούμε άξιους συνομιλητές. Μέσω του διαλόγου, μπορεί να καταλήξετε σε συμπεράσματα που δεν θα είχατε σκεφτεί πότε από μόνοι σας.
