Πώς πρέπει να είναι τελικά η αναπνοή του ανθρώπου, ποια είναι η αναπνοή που επιτρέπει τη σωστή λειτουργία του οργανισμού και μας εξασφαλίζει υγεία; Η φυσιολογική αναπνοή είναι μία, άρα έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και είναι ίδια για όλους μας εφόσον έχει να κάνει με την φυσιολογία μας, δηλαδή τον τρόπο που είναι κατασκευασμένο το σώμα μας για να λειτουργεί.
Συχνά, ακούγεται η συμβουλή: πάρε μια βαθιά αναπνοή για περισσότερο οξυγόνο. Δεν λαμβάνουν όμως υπόψιν τους αυτοί που το συμβουλεύουν, τον νόμο της τήρησης των αναλογιών και τον νόμο της τήρησης του μέτρου. Ας εξετάσουμε το θέμα και από πλευράς φυσιολογίας και σε σχέση με τις αρχαίες πρακτικές και αναπνευστικές μεθόδους.
Advertisment
Το βιβλίο της φυσιολογίας του Guyton (σελ. 450), μας λέει πως ο φυσιολογικός αναπνεόμενος όγκος (ο όγκος αέρα που εισπνέεται ή εκπνέεται με κάθε φυσιολογική αναπνοή) είναι 500 ml και η φυσιολογική συχνότητα αναπνοής περίπου 12 αναπνοές το λεπτό, άρα το φυσιολογικό είναι να αναπνέουμε 6 λίτρα αέρα το λεπτό. Αυτό αντιστοιχεί σε ένα είδος πολύ ήσυχης και αβαθούς αναπνοής που δεν περιλαμβάνει μεγάλες και ορατές κινήσεις του θώρακα ή της κοιλιάς.
Πλανάται επίσης ένα πολύ μεγάλο μυστήριο σχετικά με το ποια είναι η κατάλληλη αναπνοή, η διαφραγματική, η κοιλιακή, η θωρακική και πώς γίνεται να αναπνέει κανείς διαφραγματικά και ακόμη πώς είναι δυνατόν ενώ καταπιανόμαστε με ένα σωρό ασχολίες να σκεφτόμαστε παράλληλα πώς να αναπνέουμε; Ας ξεκινήσουμε με τη διαπίστωση πως είναι αδύνατον να σκεφτόμαστε τις 70.000 αναπνοές που κάνουμε σε μία μέρα! Ωστόσο η λειτουργία της αναπνοής είναι απορυθμισμένη κυρίως εξαιτίας του στρες και άλλων βλαβερών συνηθειών.
Η επανεκπαίδευση του αναπνευστικού μηχανισμού μπορεί να επιτευχθεί μέσα σε διάστημα 3 περίπου μηνών με την καθημερινή εφαρμογή ειδικά σχεδιασμένων αναπνευστικών ασκήσεων, οι οποίες έχουν σαν στόχο τον περιορισμό της κατανάλωσης του αέρα στα 6 λίτρα αέρα το λεπτό (μέθοδος Buteyko και άλλες πρακτικές που περιλαμβάνουν αναπνευστικές ασκήσεις για τον περιορισμό του εισπνεόμενου αέρα).
Advertisment
Η σωστή αναπνοή είναι η διαφραγματική αναπνοή. Η διαφραγματική αναπνοή είναι αυτή που αξιοποιεί σωστά το μεγάλο μυϊκό πέταλο το διάφραγμα (αναπνευστικός μυς ανάμεσα στον θώρακα και την κοιλιά). Θα φανταζόταν κανείς πως το να πετύχουμε αυτού του είδους την αναπνοή χρειάζεται να εφαρμόσουμε πολύπλοκες πρακτικές και να έχουμε διαρκώς το νου μας σ’ αυτήν την λειτουργία. Το να κατανοήσουμε και να εφαρμόσουμε την διαφραγματική αναπνοή είναι απλό και σχετικά εύκολο.
Για να αξιοποιούμε το διάφραγμα, αποφεύγουμε να αναπνέουμε θωρακικά, δηλαδή ο θώρακας πρέπει να κινείται όσο το δυνατόν λιγότερο κατά την εισπνοή και εκπνοή. Επίσης και η κίνηση της κοιλιάς θα είναι μικρή, αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να αναπνέουμε λιγότερο αέρα. Ακόμη, η διαφραγματική αναπνοή είναι ταυτόχρονα και κοιλιακή, εφόσον ο αέρας της εισπνοής δεν εκτονώνεται στο πάνω μέρος του θώρακα (θωρακική αναπνοή) πιέζει πιο αποτελεσματικά το διάφραγμα και αυτό με την σειρά του πιέζει τα όργανα που βρίσκονται στην κοιλιακή χώρα, γεγονός μείζονος σημασίας για την σωστή λειτουργία τους.
Συνοψίζοντας, η σωστή αναπνοή έχει τα εξής χαρακτηριστικά, είναι ρινική, αθόρυβη, περιλαμβάνει μικρή κίνηση στον θώρακα και στην κοιλιά, έχει ροή, δηλαδή μια συνέχεια και ομοιομορφία (το αντίθετο είναι η αγχώδης αναπνοή, που είναι γρήγορη, ακατάστατη, διακοπτόμενη ή βαθιά). Αρχαία κείμενα, όπως η yoga Sutra του Pantazali (4ος αιώνας π.Χ.) μας λέει:
-Η pranayama (η βασική άσκηση αναπνοής στη yoga) είναι η παύση των αναπνευστικών κινήσεων, της εισπνοής και της εκπνοής. Χρησιμοποιώντας την τεχνική του φτερού, οι πολεμιστές Σαμουράι εξασκούνταν στον έλεγχο της αναπνοής με παρόμοιο τρόπο, τοποθετούσαν ένα μικρό φτερό κάτω από την μύτη τους και προσπαθούσαν να αναπνέουν τόσο ήσυχα ώστε το φτερό να έμενε στην θέση του.
Διαπιστώνουμε πως και οι αρχαίες πρακτικές στόχο είχαν τον περιορισμό της κατανάλωσης του εισπνεόμενου αέρα. Η βαθιά αναπνοή είναι η αιτία των περισσότερων ασθενειών, σύμφωνα με τον Δρ. Buteyko, διότι στερεί το οξυγόνο από τον οργανισμό.
Μία βαθιά αναπνοή φυσικά δεν βλάπτει, αλλά ο Buteyko αναφερόταν στον τρόπο που αναπνέουμε και συγκεκριμένα στον χρόνιο, κρυφό υπεραερισμό. Αυτό σημαίνει ότι ασυνείδητα καταναλώνουμε πιο πολύ αέρα από αυτόν που χρειάζεται ο οργανισμός μας, γεγονός που είναι εξίσου βλαβερό για την υγεία, με το να τρώμε 3 έως και δέκα φορές πάνω από το φυσιολογικό.
Η επανεκπαίδευση του αναπνευστικού μηχανισμού είναι μείζονος σημασίας για την οξυγόνωση των κυττάρων, την αποκατάσταση του οργανισμού, για πρόληψη από ασθένειες, για την μείωση του στρες και για την αύξηση της ενέργειας που έχει διαθέσιμη ο οργανισμός για τις καθημερινές του ανάγκες.
- Υπέρπνοια: Πώς η πρόσληψη μεγάλης ποσότητας αέρα βλάπτει τον οργανισμό όπως η υπερφαγία - 29 Μαρτίου 2022
- Πώς να «βγούμε» από το αδιέξοδο του νου, της κακής διάθεσης και της αρνητικότητας – Η σημασία της αναπνοής - 8 Σεπτεμβρίου 2021
- Η αναπνοή είναι η γνώση της εσωτερικής μας αλήθειας - 24 Μαρτίου 2021
