Σύμφωνα με τη βουδιστική θεωρία, ο νους χωρίζεται σε δύο βασικά τμήματα. Το κατώτερο τμήμα του μυαλού είναι η αποθήκη της συνείδησης. Εκεί αποθηκεύουμε όλους του σπόρους των σκέψεων και των συναισθημάτων μας. Υπάρχουν όλα τα είδη των σπόρων: σπόροι αγάπης, πίστης, συγχώρεσης, χαράς και ευτυχίας, καθώς επίσης σπόροι που μας κάνουν να υποφέρουμε, σπόροι θυμού, εχθρότητας, μίσους, ματαιοδοξίας, φόβου, άγχους κ.λπ. Όλα τα χαρίσματα, όπως και όλες οι αδυναμίες των προγόνων μας, μας έχουν μεταδοθεί μέσω των γονιών μας και κατοικούν στα βάθη της συνείδησής μας με μορφή σπόρων.
Η αποθήκη της συνείδησης είναι όπως το υπόγειο ενός σπιτιού, ενώ το συνειδητό, το ανώτερο τμήμα του νου, είναι όπως το σαλόνι. Οι σπόροι αποθηκεύονται στο υπόγειο και όποτε ένας σπόρος διεγείρεται – ή όπως λέμε συχνά «ποτίζεται» – αναδύεται και εμφανίζεται στο επίπεδο του συνειδητού. Τότε δεν είναι πλέον ένας σπόρος που κοιμάται, αλλά μια ζώνη ενέργειας, μια νοητική δραστηριότητα.
Advertisment
Αν πρόκειται για ωφέλιμο σπόρο, όπως η ενσυνείδηση και η συμπόνια, τότε απολαμβάνουμε την παρέα του. Αν όμως έρθει στην επιφάνεια ένας ανώφελος σπόρος, μπορεί να θρονιαστεί στο σαλόνι μας σαν ένας απρόσκλητος επισκέπτης.
Για παράδειγμα, ενώ βλέπουμε τηλεόραση, ο σπόρος της λαιμαργίας διεγείρεται και τότε εκδηλώνεται στο επίπεδο του συνειδητού, η αίσθηση της λαιμαργίας. Ένα άλλο παράδειγμα: όσο ο σπόρος του θυμού κοιμάται μέσα μας, νιώθουμε χαρούμενοι, νιώθουμε ευτυχισμένοι. Αλλά όταν κάποιος έρχεται και λέει ή κάνει κάτι που ποτίζει τον σπόρο του θυμού, τότε θα ενεργοποιηθεί το συναίσθημα του θυμού και θα εμφανιστεί στο επίπεδο του συνειδητού.
Ο στόχος είναι να ενεργοποιούμε και να ποτίζουμε τους ωφέλιμους σπόρους, έτσι ώστε αυτοί να εμφανίζονται στην καθημερινή μας ζωή. Αλλά δεν πρέπει να επιτρέπουμε να ποτίζονται οι σπόροι του μίσους, του φθόνου ή της αχαλίνωτης επιθυμίας.
Advertisment
Στο Χωριό με τις Δαμασκηνιές το αποκαλούμε επιλεκτικό πότισμα. Για παράδειγμα, όταν οι σπόροι της βίας και του μίσους παραμένουν αδρανείς στην αποθήκη της συνείδησης, νιώθουμε μια αίσθηση ευδαιμονίας. Αν, όμως, δεν γνωρίζουμε πώς να φροντίζουμε τη συνείδησή μας, τότε αυτοί οι σπόροι δεν θα παραμείνουν αδρανείς, αλλά θα ποτιστούν και θα εμφανιστούν.
Είναι σημαντικό να έχουμε επίγνωση του πότε παρουσιάζεται ένας ανώφελος σπόρος στο συνειδητό επίπεδο του μυαλού και να μην μένουμε αδρανείς. Αν δείτε να σχηματίζεται ένα δυσάρεστο νοητικό μόρφωμα, καλέστε τον σπόρο της ενσυνείδησης που θα σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε, να αγκαλιάσετε και να ηρεμήσετε το αρνητικό νοητικό μόρφωμα, ώστε να κοιτάξετε βαθιά μέσα στην αρνητικότητα για να εντοπίσετε την πηγή της.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Thich Nhat Hanh με τίτλο «Σιωπή» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αιώρα
