Όταν γέννησα το δεύτερο παιδί μου, βρέθηκα μάλλον απότομα για πρώτη φορά στη ζωή μου, στα δίχτυα των περίπλοκων δυσκολιών της αδελφικής σχέσης. Ως μοναχοπαίδι, είχα μεγάλες ιδέες περί αρμονικής συμβίωσης των αδελφών για μια ζωή. Ίσως κι εσείς να φανταζόσασταν, όπως εγώ, ότι τα παιδιά σας θα γίνουν οι καλύτεροι φίλοι, θα παίζουν και θα γελάνε μαζί, θα περπατούν χέρι χέρι…
Έπειτα όμως ήρθε η προσγείωση στην πραγματικότητα, και είδατε τον εαυτό σας να κάνει τον διαιτητή σε μια ακατάπαυστη μάχη ανάμεσα στα παιδιά σας. Δεν χρειάζεται όμως να ανέχεστε την αντιπαλότητα των παιδιών σας σαν να πρόκειται για κάτι «φυσιολογικό». Σαφώς, είναι φυσιολογικά για παιδιά που ζουν κάτω από την ίδια στέγη να έχουν περιστασιακά κάποια διαφωνία, αλλά η καλλιέργεια ισχυρών αδελφικών δεσμών είναι σημαντική για τη διατήρηση της ηρεμίας στο σπίτι και τη δημιουργία μιας θετικής οικογενειακής κουλτούρας.
Advertisment
Είναι σημαντικό λοιπόν να επιδιώκετε συνειδητά την ελαχιστοποίηση της αντιπαλότητας μεταξύ των παιδιών σας, να τους μαθαίνετε πώς να διαχειρίζονται τις σχέσεις τους με θετικό τρόπο και με αμοιβαίο σεβασμό, και να τους παρέχετε ένα περιβάλλον που θα κάνει τη σχέση τους να ανθίσει. Συχνά εμείς οι γονείς, αντιμέτωποι με την αντιπαλότητα των παιδιών μας, αναζωπυρώνουμε άθελά μας τη φωτιά που προσπαθούμε να σβήσουμε.
Συχνά έχω κι εγώ το δικό μου μερίδιο ευθύνης στην ενίσχυση του κλίματος αντιπαλότητας ανάμεσα στα παιδιά μου. Με τον καιρό όμως έχω μάθει πώς να καλλιεργώ μια πιο ήρεμη ατμόσφαιρα.
Πρώτο λάθος: Οι συγκρίσεις
Ήξερα ότι το να συγκρίνω τα παιδιά μου δεν ήταν μια λαμπρή ιδέα, αλλά μερικές φορές είναι δύσκολο να μην παρασυρθείς σε συγκρίσεις. «Στην ηλικία σου ο αδερφός σου είχε μάθει να χρησιμοποιεί το γιογιό. Γιατί σου φαίνεται τόσο δύσκολο;» Μαντέψτε πόσο τα λόγια αυτά βοήθησαν το παιδί μου να μάθει να χρησιμοποιεί το γιογιό και να αναπτύξει θετικά συναισθήματα για τον αδελφό του. Αν απαντήσατε ότι δεν βοήθησαν καθόλου, έχετε δίκιο.
Advertisment
Οι συγκρίσεις μπορεί να έχουν δύο αποτελέσματα: Το ένα είναι η δυσαρέσκεια απέναντι στον «καλύτερο» αδελφό. Το άλλο είναι ένα αίσθημα ανεπάρκειας ή χαμηλής αυτοεκτίμησης. Ακόμα και μια ευνοϊκή για το παιδί σύγκριση – για παράδειγμα, αν του πούμε ότι είναι πολύ πιο υπεύθυνο από τον αδελφό του – δημιουργεί μια ανταγωνιστική ατμόσφαιρα. (…)
Δεύτερο λάθος: Ταμπέλες και χαρακτηρισμοί
Μήπως σε εσάς ή στα αδέλφια σας είχαν βάλει «ταμπέλες» καθώς μεγαλώνατε; Μήπως ήταν ευρέως αποδεκτό ότι κάποιος ήταν «ο έξυπνος» ή «ο όμορφος» ή «ο ταλαντούχος»; Φαίνεται ότι ακούσια έχω βάλει κι εγώ σε ένα από τα παιδιά μου την ταμπέλα του «αστείου». Δεν το έκανα λέγοντας «εσύ είσαι ο αστείος και ο αδελφός σου δεν είναι».
Προφανώς αυτό συνέβη μάλλον ασυναίσθητα, επειδή γελούσα περισσότερο μαζί του και του έλεγα κάθε λίγο και λιγάκι «είσαι τόσο αστείος». Σχεδόν πάντα ο αδελφός του πεταγόταν και ρωτούσε: «Είμαι κι εγώ αστείος;» Στη συνέχεια προσπαθούσε να δίνει «παραστάσεις» που σκοπό είχαν να μας κάνουν να γελάσουμε.
Πρόκειται για μια δύσκολη κατάσταση, γιατί πώς μπορεί ο γονιός να χαρεί για τα δυνατά σημεία ή τα επιτεύγματα ενός παιδιού χωρίς να πυροδοτεί τον ανταγωνισμό; Κατά τη γνώμη μου, το κλειδί είναι να διασφαλίζουμε ότι κάθε παιδί νιώθει πως το αγαπούν και το εκτιμούν αρκετά, και πώς αισθάνεται καλά με τον εαυτό του. Η λύση για μας δεν ήταν να σταματήσουμε να γελάμε με τα ξεκαρδιστικά αστεία του παιδιού μου, αλλά να βρούμε κάτι για τον αδελφό του το οποίο θα αναδεικνύαμε και για το οποίο θα χαιρόμασταν εξίσου.
Απόσπασμα από το βιβλίο της Rebecca Eanes με τίτλο «Θετικοί γονείς, ευτυχισμένα παιδιά» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο και μπορείτε να το βρείτε εδώ
