«Το να γνωρίζουμε δεν είναι αρκετό, πρέπει και να το εφαρμόζουμε.
Το να το θέλουμε δεν είναι αρκετό, πρέπει και να πράττουμε» – Goethe
Αυτό που γνωρίζουμε ως ‘εαυτός’ είναι το αποτέλεσμα των επιλογών και των συνδέσεων που έχουμε κάνει και που θα κάνουμε στην πορεία της ζωής μας. Δεν είμαστε αμετάβλητοι, αλλά γινόμαστε ό,τι είμαστε μέσω του τρόπου με τον οποίο ζούμε και πράττουμε. Αντί για τη λέξη ‘εαυτός’ ας μιλάμε καλύτερα για αίσθηση εαυτού.
Advertisment
Η αίσθηση του εαυτού είναι αυτή η συνεχής διαδικασία ανακατάταξης και επαναπροσδιορισμού του ατόμου στο δίκτυο των προσωπικών, σωματικών, κοινωνικών και πνευματικών του σχέσεων. Σε αυτή τη διαδικασία είμαστε άλλοτε παθητικοί και άλλοτε ενεργητικοί.
Η ενεργητικότητα είναι απαραίτητη για την επιβίωσή μας, η παθητικότητα από την άλλη, μας επιτρέπει να ξεκουραστούμε και να ανανεώσουμε τον εαυτό μας. Συχνά μας είναι εύκολο να ζούμε παθητικά, όταν όμως αυτή η στάση ζωής δεν συμπληρώνεται από μια περισσότερο ενεργή στάση, οδηγεί σε αδιέξοδο και σύγχυση.
Το να ζούμε επειδή πραγματικά το θέλουμε χρειάζεται ενέργεια, αποφασιστικότητα και αναζήτηση της έννοιας του εαυτού. Έτσι μόνο αποκτούμε την αίσθηση ότι είμαστε αρμόδιοι για τον εαυτό μας και ότι ορίζουμε τη ζωή μας.
Advertisment
Αν συγκρίνουμε, άλλωστε, την ψυχολογία με τη φυσιολογία θα δούμε ότι, όπως σωματικά αλλάζουμε -καθώς τα κύτταρά μας συνέχεια ανανεώνονται – έτσι αλλάζει κάθε μέρα και η αίσθηση του εαυτού και προσαρμόζεται στις νέες καταστάσεις γύρω μας. Και, αν η αλλαγή στο σωματικό επίπεδο είναι αυτονόητη, γιατί η αλλαγή στο επίπεδο της ψυχολογίας φαντάζει τόσο δύσκολη;
Ίσως η ασφάλεια του ‘οικείου’ σε συνδυασμό με την αγωνία μπροστά στο καινούριο μας εμποδίζουν να αποκτήσουμε επίγνωση των αλλαγών που συμβαίνουν στη ζωή μας. Διότι το βέβαιο είναι πως οι αλλαγές συμβαίνουν, ανεξάρτητα από τη δική μας πρόθεση συνειδητοποίησης τους. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να είμαστε πιο ευέλικτοι και ελεύθεροι, ώστε να επιτρέπουμε στον εαυτό μας να αλλάζει μέσα στο χρόνο και στις περιστάσεις. Ας αναλάβουμε την ευθύνη που μας αναλογεί και ας έχουμε στο νου μας συνεχώς ότι κάθε πράξη ή μη πράξη αποτελεί επιλογή και πως ο εαυτός είναι προϊόν των επιλογών μας.
Το παράδοξο είναι λοιπόν, ότι αποκτάμε μια ανθεκτική και συνεκτική αίσθηση του εαυτού εξαιτίας της ικανότητάς μας να είμαστε διαφορετικοί σε διαφορετικές περιστάσεις- και όχι παρά την ικανότητά μας να αλλάζουμε.
Σαλούρου Πέγκυ, Ψυχολόγος-Κοινωνική Λειτουργός
