Όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια βαθιά κρίση, όταν ο παλιός τρόπος ύπαρξης στον κόσμο, της αλληλεπίδρασης με τους άλλους ανθρώπους και με το βασίλειο της φύσης, δεν λειτουργεί πλέον, όταν η επιβίωση απειλείται από φαινομενικά δυσεπίλυτα προβλήματα, μια ατομική μορφή ζωής –ή ένα είδος– είτε θα φύγει από τη ζωή και θα εξαφανιστεί, είτε θα υπερκεράσει τους περιορισμούς της υπόστασής της με ένα εξελικτικό άλμα.
Πιστεύεται ότι οι μορφές ζωής του πλανήτη μας εξελίχθηκαν αρχικά στη θάλασσα. Την περίοδο που δεν υπήρχαν ακόμα ζώα στη στεριά, η θάλασσα ήδη έσφυζε από ζωή. Έπειτα, κάποια στιγμή, ένα από τα όντα της θάλασσας πρέπει να άρχισε να περιπλανιέται στη στεριά. Στην αρχή ίσως να σύρθηκε για λίγους πόντους και στη συνέχεια, καταπονημένο από την τεράστια βαρυτική έλξη του πλανήτη, μπορεί να γύρισε στο νερό, όπου η βαρύτητα είναι σχεδόν μηδενική και όπου μπορούσε να επιβιώσει με πολύ περισσότερη άνεση. Θα επαναλάμβανε την προσπάθεια ξανά και ξανά, και πολύ αργότερα θα προσαρμοζόταν σε μια ζωή σε στερεό έδαφος, θα ανέπτυσσε πόδια αντί για πτερύγια και πνεύμονες αντί για βράγχια.
Advertisment
Είναι μάλλον απίθανο ένα είδος να τολμήσει να περιηγηθεί σε ένα εντελώς άγνωστο περιβάλλον και να υποστεί μια εξελικτική μεταμόρφωση αν δεν αναγκαστεί να το κάνει εξαιτίας δυσμενών συνθηκών. Είναι πιθανό να υπήρξε μια μεγάλη θαλάσσια έκταση, η οποία απομονώθηκε από τον κύριο όγκο του ωκεανού, όπου το νερό υποχωρούσε βαθμιαία σε χρονικό διάστημα χιλιάδων ετών, υποχρεώνοντας τα ψάρια να αφήσουν τον οικότοπό τους και να εξελιχθούν.
Η αντίδραση σε συνθήκες εξαιρετικά κρίσιμες, οι οποίες απειλούν την ίδια την επιβίωσή μας, είναι η πρόκληση που η ανθρωπότητα καλείται να αντιμετωπίσει. Είναι η πρώτη φορά που η δυσλειτουργία του εγωτικού ανθρώπινου νου, την οποία ήδη συνειδητοποιούσαν πριν από 2.500 χιλιάδες χρόνια οι αρχαίοι δάσκαλοι της σοφίας, και η οποία γιγαντώνεται στην εποχή μας με όχημα την επιστήμη και την τεχνολογία, προοιωνίζεται κινδύνους για την επιβίωσή μας στον πλανήτη.
Ακόμα και στο πολύ πρόσφατο παρελθόν, ο μετασχηματισμός της ανθρώπινης συνειδητότητας – τον οποίο είχαν επίσης καταδείξει οι φωτισμένες μορφές της αρχαιότητας– δεν αποτελούσε παρά ένα ενδεχόμενο που μπορούσε να υλοποιηθεί από ελάχιστες και σπάνιες προσωπικότητες, ανεξαρτήτως πολιτισμικού ή θρησκευτικού υπόβαθρου. Το γεγονός ότι δεν υπήρξε μια ευρύτατα διαδεδομένη άνθηση της ανθρώπινης συνειδητότητας οφείλεται στο ότι δεν ήταν ακόμα επιβεβλημένη.
Advertisment
Μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της Γης σύντομα θα αναγνωρίσει, αν δεν το έχει κάνει ήδη, ότι η ανθρωπότητα βρίσκεται τώρα πρόσωπο με πρόσωπο με μια οριακή επιλογή: ή θα εξελιχθεί ή θα αφανιστεί. Ένα ακόμα σχετικά περιορισμένο αλλά ραγδαία αυξανόμενο ποσοστό της ανθρωπότητας βιώνει εσωτερικά τη διάσπαση των παρελθοντικών εγωτικών νοητικών μοντέλων και την ανάδυση μιας νέας διάστασης της συνειδητότητας.
Αυτό που τώρα προβάλλει δεν είναι μια καινούρια κοσμοθεωρία, μια νέα θρησκεία, πνευματική ιδεολογία ή μυθολογία. Πλησιάζουμε στο τέλος όχι μόνο των μυθολογιών, αλλά και των ιδεολογιών και των κοσμοθεωριών. Η αλλαγή προχωρεί βαθύτερα από το περιεχόμενο του νου μας, βαθύτερα από τις σκέψεις μας. Στην καρδιά της νέας συνειδητότητας εντοπίζεται η υπέρβαση της σκέψης, η άρτι ανακαλυφθείσα ικανότητα της ανύψωσης πάνω από τη σκέψη, της συνειδητοποίησης μιας εσωτερικής διάστασής μας, η οποία είναι απείρως μεγαλύτερη από τη σκέψη.
Οπότε η ταυτότητά μας και το αίσθημα του ποιοι είμαστε δεν εκπορεύονται από την αδιάκοπη ροή της σκέψης, την οποία, στην παλιά συνειδητότητα, εκλαμβάναμε ως τον εαυτό μας. Πόσο λυτρωτικό είναι να συνειδητοποιούμε ότι «η φωνή μέσα στο κεφάλι μας» δεν είναι αυτό που είμαστε! Τότε ποιοι είμαστε; Είμαστε αυτοί που το βλέπουν. Η συνειδητότητα που προηγείται της σκέψης, ο χώρος όπου η σκέψη –ή το συναίσθημα ή η αισθητηριακή αντίληψη– συμβαίνει.
Το εγώ δεν είναι τίποτα περισσότερο από αυτό: είναι η ταύτιση με τη μορφή που πρωταρχικά σημαίνει σκεπτομορφές. Αν το κακό έχει κάποια πραγματική υπόσταση –και έχει μια σχετική, όχι απόλυτα πραγματική υπόσταση– αυτός είναι και ο ορισμός του: απόλυτη ταύτιση με τη μορφή – απτές μορφές, σκεπτομορφές, συναισθηματικές μορφές. Αυτό συνεπάγεται την παντελή απουσία επίγνωσης της σύνδεσής μας με το όλον, της εγγενούς μας ενότητας με κάθε «άλλο», καθώς και με την Πηγή. Αυτή η λήθη αποτελεί προπατορικό αμάρτημα, οδύνη, αυταπάτη.
Όταν αυτή η αυταπάτη του απόλυτου χωρισμού στηρίζει και ρυθμίζει οτιδήποτε σκεπτόμαστε, λέμε και κάνουμε, τι είδους κόσμο δημιουργούμε; Αν θέλουμε να δώσουμε μια απάντηση σε αυτό το ερώτημα, ας παρατηρήσουμε τον τρόπο με τον οποίο συνδέονται μεταξύ τους οι άνθρωποι, ας διαβάσουμε ένα βιβλίο ιστορίας ή ας παρακολουθήσουμε απόψε τις ειδήσεις στην τηλεόραση. Αν οι νοητικές δομές του ανθρώπου παραμείνουν αμετάβλητες, πάντα θα φθάνουμε στο σημείο να δημιουργούμε εκ θεμελίων, ξανά και ξανά, τον ίδιο κόσμο, τα ίδια δεινά, την ίδια δυσλειτουργία.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Eckhart Tolle με τίτλο «Μια νέα ζωή» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο και μπορείτε να το βρείτε πατώντας εδώ
