Η αδελφική ζήλια είναι μια φυσιολογική και αναμενόμενη συνθήκη, την οποία πολλοί γονείς καλούνται να αντιμετωπίσουν, και συνήθως ξεκινά με τον ερχομό ενός νέου μέλους στην οικογένεια χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να εκδηλωθεί και σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Πίσω από το αίσθημα της ζήλιας ελλοχεύει ο φόβος και η αγωνία του παιδιού ότι θα χάσει τη θέση του στη ζωή και στην καρδιά των γονιών του. «Θα με αγαπούν οι γονείς μου το ίδιο όταν γεννηθεί το μωρό;» «Μήπως με εγκαταλείψουν;», «Δεν παίζουμε το ίδιο όπως παλιά μάλλον με βαρέθηκαν».
Advertisment
Όταν αγαπάμε κάποιον πολύ, φοβόμαστε μην τον χάσουμε και εάν αντιληφθούμε ότι ένα άλλο πρόσωπο παρεμβαίνει στη σχέση μας μαζί του, τότε ενστικτωδώς το αντιμετωπίζουμε ως απειλή, πόσο μάλλον ένα μικρό παιδί όπου η σωματική και συναισθηματική του υπόσταση εξαρτάται από τους γονείς του.
Η αλλαγή συμπεριφοράς, οι διαταραχές ύπνου, η ενούρηση, οι ξαφνικές ιδιοτροπίες στο φαγητό ή στο παιχνίδι και η επανεμφάνιση συμπεριφορών που δεν αντιστοιχούν στην εκάστοτε ηλικία του παιδιού, είναι κάποιες από τις αντιδράσεις που μας ενημερώνουν ότι ο ψυχικός και συναισθηματικός κόσμος του παιδιού μας έχει διαταραχθεί. Κυρίως έχει διαταραχθεί ο συναισθηματικός δεσμός με τους γονείς, που δίνει την αναγκαία ασφάλεια στο παιδί.
Τι μπορούμε να κάνουμε όταν το παιδί μας ζηλεύει το νεογέννητο;
– Το πιο σημαντικό είναι να κατανοήσουμε την ξαφνική αλλαγή την οποία βιώνει το παιδί μας και να κατευνάσουμε την οποιαδήποτε ανησυχία του προκληθεί. Του δίνουμε χώρο να εκφραστεί, να μας πει τι σκέφτεται και να εξωτερικεύσει το συναίσθημά του και στη συνέχεια μέσα από τα λόγια αλλά και τις πράξεις μας το διαβεβαιώνουμε ότι τίποτα δεν μπορεί να επηρεάσει την αγάπη μας προς αυτό και ότι πάντα θα έχει ξεχωριστή θέση στη καρδιά μας.
Advertisment
– Ενημερώνουμε το παιδί μας όσο το δυνατόν νωρίτερα για την άφιξη του νέου μέλους της οικογένειας μας, προετοιμάζοντας το σιγά-σιγά για τις αλλαγές που θα προκύψουν.
– Του προτείνουμε να μας βοηθήσει να φτιάξουμε το παιδικό δωμάτιο, να διαλέξουμε τα έπιπλα και τα μωρουδιακά ρουχαλάκια.
– Οι μεγάλες αλλαγές (π.χ. αν κοιμάται στο δωμάτιο μας και πρέπει να μεταφερθεί πλέον στο δικό του) είναι σημαντικό να γίνουν μήνες πριν τη γέννηση του μωρού, ώστε να μην συνδέσει τα γεγονότα μεταξύ τους.
– Κατά τον ερχομό του νεογέννητου στο σπίτι επιτρέπουμε (πάντα με προσοχή) στο παιδί μας να έρθει σε επαφή το νέο του αδελφάκι.
– Το παροτρύνουμε να μας βοηθήσει όσο μπορεί στη φροντίδα του μωρού (στην αλλαγή πάνας, στο τάισμα).
– Αφιερώνουμε χρόνο στο κάθε παιδί, δείχνοντας έμπρακτα την αγάπη μας και την αφοσίωση μας στο κάθε ένα ξεχωριστά.
Μικρές πράξεις, μεγάλης σημασίας…
– Δεν συγκρίνουμε τα αδέλφια μεταξύ τους, αντιθέτως ενθαρρύνουμε και επικροτούμε τη διαφορετικότητα του κάθε παιδιού.
– Τα αφήνουμε να επιλύουν μόνα τους τις διαφορές τους τονίζοντας τους πως τα ίδια είναι υπεύθυνα για την μεταξύ τους σχέση.
– Αναλαμβάνουν κατόπιν συζήτησης όλα τα παιδιά ευθύνες και αρμοδιότητες, ανάλογα με την ηλικία τους, όσον αφορά τις υποχρεώσεις του σπιτιού.
– Επιδιώκουμε να περνάμε χρόνο όλοι μαζί ως οικογένεια. Το παιχνίδι, οι βόλτες, οι εκδρομές και οι συζητήσεις δημιουργούν εμπειρίες όπου ενισχύουν και ενδυναμώνουν τους οικογενειακούς δεσμούς.
Ένα παιδί μέσα από τη διαδικασία να ξεπεράσει τα συναισθήματα ζήλιας και ανταγωνισμού τα οποία μπορεί να βιώνει, καταφέρνει να ωριμάσει. Μαθαίνει να νοιάζεται, να μοιράζεται, να παραχωρεί, να διεκδικεί και το πιο σημαντικό από όλα ότι η αγάπη δεν διαιρείται μόνο πολλαπλασιάζεται.
Φωτεινή Μπαλή – ψυχοθεραπεύτρια
