Απόσπασμα από το βιβλίο του Prof Steve Peters με τίτλο «Το παράδοξο του χιμπατζή» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα και μπορείτε να το βρείτε εδώ
Ο «Πλανήτης των Άλλων»
Advertisment
Ο Πλανήτης των Άλλων καλύπτει τις σχέσεις και τις αλληλεπιδράσεις που έχουμε με τους άλλους ανθρώπους σε διάφορα πλαίσια. Εξερευνά κάποια βασικά θέματα σχετικά με τους ανθρώπους, ώστε να τους καταλάβουμε καλύτερα και να μάθουμε πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε ουσιαστικές και χρήσιμες σχέσεις μαζί τους.
Κάποτε δούλευα με έναν άντρα που κατανοούσε το μοντέλο του Χιμπατζή, αλλά εξακολουθούσε να έχει προβλήματα με τη γυναίκα του. Μερικές φορές του έλεγε κάποια άσχημα πράγματα και μετά του ζητούσε συγγνώμη. Μια μέρα συνειδητοποίησε ότι η γυναίκα του είχε επίσης έναν Χιμπατζή που μπορούσε να βγει εκτός ελέγχου χωρίς την έγκρισή της. Ξαφνικά την καπέλωνε και έκανε σχόλια για τα οποία εκείνη αργότερα μετάνιωνε, επειδή δεν μπορούσε να τον ελέγξει. Εκείνος πάλι αντιδρούσε στα σχόλια του Χιμπατζή της και έκανε σαν Χιμπατζής κι ο ίδιος. Ήταν οι δύο Χιμπατζήδες τους που μιλούσαν ο ένας στον άλλο, όχι οι δύο Άνθρωποι. Από τη στιγμή που αναγνώρισαν ότι συνέβαινε αυτό, κατάφεραν να βοηθήσουν ο ένας τον άλλο στη διαχείριση των Χιμπατζήδων τους, οπότε οι δύο Άνθρωποι μπορούσαν να συνεργαστούν.
Κατανοήστε το μυαλό και την προσωπικότητα των άλλων ανθρώπων στον κόσμο σας
Advertisment
Είναι δική σας επιλογή αν θέλετε να προσπαθήσετε να καταλάβετε τους άλλους, αλλά σε τελική ανάλυση θα ήταν προς όφελός σας να το κάνετε. Σκεφτείτε το. Αν είχατε μια γάτα, θα πετούσατε ένα ξυλαράκι για να πάει να το φέρει πίσω και μετά θα απογοητευόσαστε που δεν θα το έκανε; Αν είχατε ένα σκυλί, θα περιμένατε να κάθεται ήσυχα όλη μέρα και να μη θέλει να βγει βόλτα μαζί σας; Πρέπει να κατανοήσετε τις ανάγκες του σκύλου για να ξέρετε τι να περιμένετε από εκείνον. Αντίστοιχα, αν κατανοήσετε το άτομο που έχετε μπροστά σας και έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες, θα μπορέσετε να το βοηθήσετε και ταυτόχρονα δεν θα απογοητευτείτε.
Δεν προτείνω να δικαιολογούμε τους πάντες και να μην τους αποδίδουμε τις ευθύνες που τους αναλογούν, αλλά πρέπει να ζούμε στον πραγματικό κόσμο. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι άλλοι –πρέπει εκείνοι να θέλουν να το κάνουν αυτό–, αλλά μπορούμε να αποφασίσουμε αν θέλουμε να βρούμε τρόπους για να βγάλουμε τον καλύτερο εαυτό τους και να αποδεχτούμε τις αδυναμίες τους.
Φυσικά, η εναλλακτική είναι να προχωρήσουμε παρακάτω, εφόσον δεν μπορούμε να ανεχτούμε τη συμπεριφορά τους, ή αν έχουμε βάλει τα δυνατά μας αλλά εξακολουθούμε να μην μπορούμε να συνεννοηθούμε μαζί τους. Εκείνοι που δεν έχουν ρεαλιστικές προσδοκίες από τους άλλους και φωνάζουν, απογοητεύονται, θυμώνουν ή αναστατώνονται είναι απίθανο να φτάσουν κάπου και συχνά καταλήγουν να γελοιοποιούνται. Υπάρχουν φορές που είμαστε αναγκασμένοι να συνεργαστούμε με τους άλλους και δεν γίνεται να τους αφήσουμε πίσω μας, οπότε ακολουθούν κάποιες ιδέες για το πώς μπορείτε να το διαχειριστείτε αυτό.
Με απλά λόγια, πρέπει να ανακαλύψετε ποιο είναι πραγματικά το άτομο απέναντί σας. Μπορείτε να επιλέξετε να το βοηθήσετε να διαχειριστεί τον Χιμπατζή του και να αναγνωρίσει τα Γκρέμλιν του ή, εναλλακτικά, μπορείτε απλώς να κάθεστε και να το κατακρίνετε για τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζεται σε εσάς. Ή επιλογή είναι δική σας.
Διαφορετικοί εγκέφαλοι
Συχνά θεωρούμε δεδομένο ότι το άτομο που έχουμε απέναντί μας έχει έναν εγκέφαλο όπως ο δικός μας. Οι περισσότεροι έχουμε τον ίδιο τύπο εγκεφάλου, αλλά υπάρχουν κάποιοι διαφορετικοί. Ως παράδειγμα, θα ήθελα να εξετάσουμε δύο από αυτούς τους διαφορετικούς εγκεφάλους. Ο πρώτος τύπος είναι ο εγκέφαλος εκείνου που έχει λάβει διάγνωση για διαταραχή του φάσματος του αυτισμού. Στον αυτισμό, κάποιες περιοχές του εγκεφάλου δεν λειτουργούν καλά και άλλες είναι πολύ ευαίσθητες.
Για παράδειγμα, ένα παιδί ή ένας ενήλικος με διαταραχή του φάσματος του αυτισμού δυσκολεύεται πολύ να διαβάσει τις εκφράσεις του προσώπου ή τη γλώσσα του σώματος. Δυσκολεύεται να κατανοήσει τα συναισθήματα των άλλων και γι’ αυτό μπορεί να κάνει ή να πει πράγματα που φαίνονται ανάρμοστα στους περισσότερους ανθρώπους. Αν κατανοήσουμε ότι δεν θέλει να μας προσβάλει, τότε μπορούμε να αρχίσουμε να δουλεύουμε μαζί του. Μπορούμε να το βοηθήσουμε να βγάλει τον καλύτερο εαυτό του, έτσι ώστε να φτιάξουμε μια καλή σχέση μαζί του. Ο αυτισμός κινείται σε ένα φάσμα, οπότε οι πιο βαριές μορφές αναγνωρίζονται εύκολα, ενώ οι πιο ήπιες μόλις που διακρίνονται.
