Όνομα: Φλαμούρι
Επιστημονική ονομασία: Τίλια η ευρωπαία – Tilia europea
Advertisment
Οικογένεια: Τιλιίδες
Άλλα ονόματα: τίλιο, τίλια, σφεντάμι, φιλύρα, φίλυρα, φιλούρα, φιλουργιά, λίπα
Τι είναι το Φλαμούρι;
Η φλαμουριά είναι μεγάλο φυλλοβόλο δέντρο, πολύ γνωστό και συνηθισμένο στο Βόρειο Ημισφαίριο. Το συναντάμε ιδιαίτερα στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και την Ασία. Το ύψος του φτάνει τα 20 – 45 μέτρα, τα φύλλα του είναι πλάγια, έχουν σχήμα καρδιάς και πλάτος 6-20 εκατοστά, είναι πολύ τρυφερά και έχουν ιδιαίτερο άρωμα. Οι ταξιανθίες του είναι κίτρινες και ανορθωμένες και εμφανίζονται τους πρώτους μήνες του καλοκαιριού. Ο ανθεκτικός κορμός του είναι λείος και σκουροκάστανος.
Advertisment
Πολλές ποικιλίες της φλαμουριάς καλλιεργούνται σαν καλλωπιστικά δέντρα ενώ παράλληλα, τα παχιά τους φύλλα δημιουργούν μια πολύ καλή σκιά. Η διάσημη «Λεωφόρος των Φλαμουριών» που οδηγεί στην Πύλη του Βρανδεμβούργου στο Βερολίνο είναι ένα καλό δείγμα της ομορφιάς της φλαμουριάς.
Το δέντρο παράγει αρωματικά και πλούσια σε νέκταρ άνθη, που έχουν φαρμακευτικές ιδιότητες και χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του αφεψήματος που είναι γνωστό ως «φλαμούρι» ή «τίλιο», το οποίο είναι εξαιρετικά εύγευστο και δημοφιλές στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.
Από τη φλαμουριά χρησιμοποιούνται τα άνθη και ο φλοιός. Τα άνθη συλλέγονται τον Ιούνιο και τον Ιούλιο και ξηραίνονται σε σκιά και σε θερμοκρασία κάτω από τους 35ο C ενώ ο φλοιός συλλέγεται τον χειμώνα.
Στην οικογένειά της συναντάμε περίπου 30 είδη, με κυριότερα, την Πλατύφυλλο, την Μικρόφυλλο, την Αργυρώδη, την Τομεντόζα, την Κοινή και την Πιλώδη, ενώ στην Ελλάδα, συναντάμε κυρίως την Πλατύφυλλο και την Μικρόφυλλο. Στη χώρα μας υπάρχουν αρκετά μικρά δάση με φλαμουριές που τα συναντάμε σε πολλά μέρη της Ηπείρου, Θεσσαλίας, Μακεδονίας, Πελοποννήσου και Εύβοιας, τα οποία, πολλοί μελισσοκόμοι επισκέπτονται μιας και την εποχή της ανθοφορίας της φλαμουριάς έχουμε ανθοφορία και της καστανιάς και της βελανιδιάς.
Μέλι από Φλαμούρι
Η φλαμουριά είναι επίσης πολύ σημαντική για τους μελισσοκόμους. Από αυτήν, παράγουν το μέλι από φλαμούρι, ένα ανοιχτόχρωμο αλλά εξαρετικά γευστικό και αρωματικό μέλι. Το μέλι φλαμουριάς έχει ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών, χρησιμοποιείται κυρίως για τη αντιμετώπιση του κρυολογήματος και του πυρετού ως και χρησιμοποιείται ως ενισχυτικό της υγείας της καρδιάς. Στην Ανατολική Ευρώπη και τη Ρωσία, χρησιμοποιείται ευρέως στη θεραπεία του πονόλαιμου, της ρινίτιδας και της λαρυγγίτιδας. Το μέλι φλαμουριάς που αναμιγνύεται με λεμόνι και τσάι λέγεται ότι βοηθά στην ενίσχυση της λειτουργίας του ήπατος και της χοληδόχου κύστης και στην ανακούφιση της φλεγμονής του γαστρεντερικού σωλήνα. Εφαρμόζεται εξωτερικά για να βοηθήσει στην επούλωση πληγών που προκαλούν φλεγμονή στο δέρμα, το έκζεμα και τα εγκαύματα.
Συστατικά του φλαμουριού
Τα άνθη της φλαμουριάς περιέχουν αιθέριο έλαιο (φαρσενόλη) που τους δίνει το υπέροχο άρωμά τους, γλίσχρασμα, φλαβονοειδή, εσπεριδίνη, φραξινοσιδική κουμαρίνη, βανιλίνη, μικρή ποσότητα σαπωνίνης και τανίνη.
Φλαμούρι: Ιστορία και παράδοση
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο θεός Κρόνος απήγαγε τη νύμφη Φιλύρα και από την ένωσή τους γεννήθηκε ο κένταυρος Χείρωνας. Η Φιλύρα όταν ζήτησε από τους θεούς να μην την αφήσουν θνητή, εκείνοι την μεταμόρφωσαν στο δέντρο φιλύρα ή φλαμουριά.
Αναφέρεται ακόμη ότι, τα φύλλα της φλαμουριάς αποτελούσαν εξαιρετική τροφή για τα αιγοπρόβατα και ότι από τον εσωτερικό φλοιό του δέντρου κατασκευάζονταν σκοινιά.
Ο Διοσκουρίδης αναφέρει ότι τα φύλλα τοποθετούνταν σαν επιθέματα, πάνω στα δαγκώματα των φιδιών, ενώ ο Πλίνιος λέει ότι τα φίδια δεν πλησιάζουν ούτε στη σκιά αυτού του δέντρου.
Κατά τον 17ο και 18ο αιώνα, οι φλαμουριές φυτεύονταν έτσι ώστε να οριοθετούν τις λεωφόρους, με αποτέλεσμα, τα πανέμορφα αυτά δέντρα, να στολίζουν τις πόλεις των χωρών της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης. Κατά τον 18ο αιώνα επίσης, ο Γάλλος χημικός Μίσα διαπίστωσε ότι αλέθοντας τους καρπούς και τα άνθη της φλαμουριάς μαζί, έπαιρνε ένα προϊόν με άρωμα παρόμοιο με αυτό της σοκολάτας. Στο Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, τα αποξηραμένα και κονιορτοποιημένα φύλλα της φλαμουριάς ζυμωμένα με κριθάρι και καλαμποκάλευρο, έφτιαχναν ένα ψωμί δυναμωτικό, το «πράσινο ψωμί», ιδανικό για τη δύσκολη εκείνη περίοδο του πολέμου.
Φλαμούρι: Θεραπευτικές ιδιότητες και χρήσεις
Το φλαμούρι έχει πολλές θεραπευτικές δράσεις και ιδιότητες, που είναι γνωστές από τα πολύ παλιά χρόνια και το καθιστούν ως ένα από τα πλέον δημοφιλή βότανα στην Ευρώπη και την Αμερική. Μερικές από τις ιδιότητές του είναι και οι παρακάτω:
-δρα κατά της υψηλής πίεσης, της ταχυπαλμίας που προκαλεί η νευρικότητα, των πονοκεφάλων και της ημικρανίας
-ηρεμεί το νευρικό σύστημα ακόμα και στα νεογέννητα βρέφη ενώ βοηθάει στην καταπολέμηση της αϋπνίας
– Σε συνδυασμό με μέλι είναι κατευναστικό για τα υπερκινητικά μωρά και παιδιά. Ιδιαίτερα, την περιόδο που τα μωρά βγάζουν τα δοντάκια τους μπορεί να είναι πολύ χρήσιμο μιας και είναι ένα ήπιο αλλά αποτελεσματικό παυσίπονο
-το φλαμούρι, σαν ζεστό τσάι, είναι πολύ αποτελεσματικό για το κρύωμα, το συνάχι και γενικά, τα προβλήματα των αναπνευστικών οδών
-δρα ως ήπιο αντιπυρετικό
-είναι μαλακτικό για το στομάχι
-αντιβηχικό, σπασμολυτικό και εφιδρωτικό
-λέγεται ότι δρα προληπτικά κατά της αρτηριοσκλήρυνσης
-βοηθά στη μείωση της χοληστερίνης, χαλαρώνει τις αρτηρίες και δρα προληπτικά κατά των καρδιοπαθειών
-ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα
-έχει καλά αποτελέσματα στις ουρικές φλεγμονές
-κάνει καλό σε ρευματισμούς και αρθριτικά, ουρική αρθρίτιδα, δυσκοιλιότητα και κυστίτιδα.
Άλλες χρήσεις
-έχει λευκαντικές ιδιότητες στο δέρμα και κάνει καλό σε περίπτωση διχρωμίας
-κατά των φακίδων και των πανάδων
-κατά των ρυτίδων (κάνουμε επάλειψη με αφέψημα φλαμουριού)
-είναι τονωτικό των μαλλιών
-το ξύλο της φλαμουριάς χρησιμοποιείται στην ξυλογλυπτική επειδή είναι μαλακό και δουλεύεται εύκολα
-το μέλι που παράγεται από τις μέλισσες που επισκέπτονται τα άνθη της φλαμουριάς είναι γευστικότατο
-Στην Ευρώπη και την Αμερική, οι φλαμουριές χρησιμοποιούνται σαν εργαλείο αρχιτεκτονικού σχεδιασμού αφού, φυτεύονται με συγκεκριμένο τρόπο οριοθετώντας έτσι, δρόμους και λεωφόρους.
Πως φτιάχνεται το φλαμούρι
Για την παρασκευή αφεψήματος
Μέσα σε φλιτζάνι με βραστό νερό, ρίχνουμε ένα κουταλάκι του γλυκού αποξηραμένο φλαμούρι και το αφήνουμε σκεπασμένο για 10 περίπου λεπτά. Πίνουμε από ένα φλιτζάνι τρεις φορές την ημέρα και αν θέλουμε να πετύχουμε εφίδρωση για να ρίξουμε τον πυρετό, χρησιμοποιούμε 2-3 κουταλάκια του γλυκού φλαμούρι αντί για ένα κουταλάκι.
Βάμμα
1-2 ml βάμματος τρεις φορές την ημέρα.
Αφέψημα από φύλλα φλαμουριάς
Το αφέψημα φύλλων φλαμουριάς που γίνεται με άσπρο ξερό κρασί, λέγεται ότι διαλύει τις πέτρες των νεφρών και διώχνει τις ημικρανίες.
Πλύσεις με αφέψημα φλαμουριάς
Οι πλύσεις με αφέψημα φλαμουριάς μπορεί βοηθήσουν στην εξάλειψη των φακίδων.
Ενδιαφέροντα
-Το φλαμούρι μπορεί να συνδυαστεί με άνθη σαμπούκου για περιπτώσεις κοινού κρυολογήματος, για τη νευρική ένταση με λυκίσκο και για την καταπολέμηση της υπέρτασης με ιξό ή κράταιγο.
-Το λάδι του φλαμουριού έχει εκτός από λευκαντικές και αναπλαστικές ιδιότητες, γι’αυτό και είναι ένα άριστο αντιρυτιδικό.
-Μια από τις καλύτερες συνήθειες που μπορείτε να υιοθετήσετε είναι να πίνετε το απόγευμα ή το βράδυ ένα φλιτζάνι φλαμούρι για να αποβάλλετε την ένταση της ημέρας και να χαλαρώσετε.
-Μπορείτε να το συνδυάσετε και με το χαμομήλι ή το μελισσόχορτο, με τα οποία ταιριάζει πολύ.
Παρενέργειες από το Φλαμούρι
Το φλαμούρι έχει διουρητικές ιδιότητες, γι’αυτό θα πρέπει οι ασθενείς που λαμβάνουν διουρητική αγωγή να είναι προσεκτικοί, μιας και σε αυτή την περίπτωση αυξάνεται ο κίνδυνος για αφυδάτωση.
Επίσης, σε μεγάλες ποσότητες είναι διεγερτικό και μπορεί να προκαλέσει αϋπνία.
Μπορεί, ακόμα, να αυξήσει τη συγκέντρωση του λιθίου στο αίμα.
Προσοχή: Το παραπάνω άρθρο έχει ενημερωτικό σκοπό. Πριν χρησιμοποιήσετε οποιαδήποτε συνταγή ή πριν αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες, ζητήστε τη γνώμη του κατάλληλου επαγγελματία υγείας ή διατροφολόγου. Εάν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή, βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν παρενέργειες.
