Τα 4 είδη προσκόλλησης από τη θεωρία του Bowlby περιγράφουν τέσσερις διακριτούς τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι συμπεριφέρονται στις σχέσεις και διαμορφώνονται με βάσει τις πρώιμες παιδικές εμπειρίες μας. Από τις τέσσερις, αυτή που συζητείται σπανιότερα είναι η αποδιοργανωτική.
Τι είναι όμως η αποδιοργανωτική προσκόλληση;
Αποτελεί τον πιο ακραία ανασφαλή τύπο δεσμού, σύμφωνα με τους ειδικούς. Οι άνθρωποι με τέτοια μορφή προσκόλλησης έχουν μια ισχυρή επιθυμία για βαθιά σύνδεση, αλλά επίσης υψώνουν τείχη για να προστατεύσουν τον εαυτό τους από το να πληγωθούν. Η αποδιοργανωτική προσκόλληση χαρακτηρίζεται από φόβο, δυσπιστία και εσωτερική σύγκρουση.
Advertisment
Στους ενήλικες εκφράζεται συνήθως μέσα από ανεπαρκείς μηχανισμούς διαχείρισης καταστάσεων, από έλλειψη στρατηγικών λήψης αποφάσεων, αλλά και μέσω ασταθούς/ απρόβλεπτης συμπεριφοράς. Ο όρος «αποδιοργανωτική προσκόλληση» χρησιμοποιείται κυρίως για να περιγράψει τον τύπο δεσμού στα παιδιά. Υπάρχει όμως ένα κοινό χαρακτηριστικό ανάμεσα στα παιδιά και στους ενήλικες ως προς αυτό: πρόκειται ουσιαστικά για έναν συνδυασμό του αγχώδους τύπου προσκόλλησης και του αποφευκτικού.
Σημάδια αποδιοργανωτικής προσκόλλησης:
– Χαοτικά, απρόβλεπτα ή έντονα μοτίβα σχέσεων και συμπεριφορών
– Ακραίος φόβος απόρριψης, συνδυασμένος με δυσκολία στη σύνδεση και στην εμπιστοσύνη
Advertisment
– Υπερβολική ανάγκη για στενή επαφή, συνδυασμένη με την τάση αποφυγής της, που εκφράζεται με την απομάκρυνση από τους άλλους
– Επιθετική συμπεριφορά προς τους φροντιστές ή τους συντρόφους
– Φόβος για τους φροντιστές ή τους συντρόφους
– Αρνητική αυτοεικόνα και χαμηλή αυταξία
– Βαθιά ριζωμένη ντροπή
– Κατάθλιψη και/ή άγχος
– Συναισθήματα ανεπάρκειας και αναξιότητας
Τι προκαλεί την αποδιοργανωτική προσκόλληση;
Η αποδιοργανωτική προσκόλληση θεωρείται ότι αποτελεί συνέπεια κακοποίησης και τραύματος στην παιδική ηλικία. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει σωματική, συναισθηματική, λεκτική ή σεξουαλική κακοποίησης κυρίως από έναν φροντιστή. Θα μπορούσε επίσης να προκληθεί αν το παιδί υπήρξε μάρτυρας βίας από τον φροντιστή προς άλλους, όπως σε άλλο γονέα ή αδερφό/ή.
Όταν τα παιδιά μεγαλώνουν μέσα στο φόβο, αυτό επηρεάζει τον τρόπο που αντιλαμβάνονται τις στενές τους σχέσεις ως ενήλικες. Με άλλα λόγια, όταν τα μωρά/παιδιά μαθαίνουν ότι αυτός που τους αγαπά μπορεί επίσης να τους πληγώσει βαθιά ή να αγνοήσει τις ανάγκες τους, δημιουργείται εσωτερική σύγκρουση που μετά αναπαράγεται σε άλλες σχέσεις.
Τι να κάνουμε αν αντιληφθούμε ότι έχουμε αποδιοργανωτικό τύπο δεσμού
– Αναζητάμε βοήθεια από επαγγελματία ψυχικής υγείας: Η ψυχοθεραπεία βοηθά στο να αναπτύξουμε μια ασφαλή και έμπιστη σχέση με τον θεραπευτή μας ενώ παράλληλα μας διδάσκει να αναγνωρίζουμε τις σκέψεις και τις συμπεριφορές που μας οδηγούν σε ένα τέτοιο ανθυγιεινό τύπο δεσμού.
– Αναπτύσσουμε σχέσεις εμπιστοσύνης: Η σταθερότητα σε μια σχέση είναι κλειδί για να επουλώσουμε τις πληγές του παρελθόντος.
– Να είμαστε υπομονετικοί και συνεπείς κατά τη διαδικασία της προσωπικής μας ανάπτυξης: Η διαχείριση της αποδιοργανωτικής προσκόλλησης απαιτεί σκληρή δουλειά. Παρά το ζήτημα, είναι δυνατό να διαμορφώσουμε υγιείς σχέσεις και ασφαλείς δεσμούς ως ενήλικες.
Πηγή:
https://www.mindbodygreen.com/articles/disorganized-attachment
