Θα έχεις καλές μέρες και κακές μέρες. Μέρες στις οποίες θα νιώθεις έμπνευση και άλλες που θα θέλεις να πηδήξεις από μια γέφυρα. (Και κάποιες μέρες στις οποίες δε θα μπορείς να διακρίνεις τη διαφορά ανάμεσα στα δύο.)
Μια καθημερινή ρουτίνα θα σε βοηθήσει να βγάλεις τη μέρα και να κάνεις ό,τι καλύτερο μπορείς. «Ένα πρόγραμμα σε προστατεύει από το χάος και τις εκλάμψεις», γράφει η Άνι Ντίλαρντ. «Είναι ένα δίχτυ με το οποίο πιάνεις τις μέρες».
Advertisment
Όταν δεν ξέρεις τι να κάνεις μετά, σου το υπενθυμίζει η ρουτίνα. Όταν δεν έχεις πολύ χρόνο, η ρουτίνα σε βοηθάει να αξιοποιήσεις τον λίγο που διαθέτεις. Όταν έχεις άπλετο χρόνο, η ρουτίνα σε βοηθάει να μην τον πετάξεις στα σκουπίδια.
Έχω γράψει παράλληλα με την πρωινή μου εργασία, έχω γράψει φουλ-τάιμ από το σπίτι, έχω γράψει ενώ πρόσεχα μικρά παιδιά. Το μυστικό για να γράφεις κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες είναι να έχεις ένα πρόγραμμα και να το τηρείς.
Στο βιβλίο Η Τέχνη της ρουτίνας, ο Μέισον Κάρι καταγράφει τις καθημερινές συνήθειες 161 δημιουργικών ανθρώπων: τι ώρα ξυπνούσαν, τι ώρα δούλευαν, τι έτρωγαν, τι έπιναν, πώς χασομερούσαν και πολλά άλλα. Πρόκειται για ένα μεγάλο κολάζ της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Το να διαβάζεις τις συνήθειες των συγγραφέων είναι σαν να επισκέπτεσαι ένα ζωολογικό κήπο γεμάτο ανθρώπους. Ο Κάφκα έγραφε τις νύχτες, όσο κοιμόταν η οικογένειά του. Η Πλαθ έγραφε τα πρωινά πριν σηκωθούν τα παιδιά της. Ο Μπαλζάκ έπινε πενήντα φλιτζάνια καφέ την ημέρα. Ο Στάινμπεκ έπρεπε να ξύσει 12 μολύβια πριν πιάσει δουλειά.
Advertisment
Σίγουρα είναι διασκεδαστικό να διαβάζεις για τις συνήθειες και τα καθημερινά τελετουργικά δημιουργικών ανθρώπων, αλλά αυτό που γίνεται ξεκάθαρο κάποια στιγμή είναι πως δεν υπάρχει μια τέλεια, καθολική ρουτίνα για τη δημιουργική δουλειά. «Η καθημερινή ρουτίνα κάποιου είναι μια άκρως ιδιοσυγκρασιακή συλλογή από συμβιβασμούς, νευρώσεις και προκαταλήψεις. Δημιουργείται μετά από πολλές δοκιμές και αποτυχίες και εξαρτάται από διάφορους εξωτερικούς παράγοντες», γράφει ο Κάρι.
Δεν μπορείς απλώς να δανειστείς την καθημερινή ρουτίνα του αγαπημένου σου καλλιτέχνη και να περιμένεις ότι θα λειτουργήσει και για εσένα. Η ζωή του καθενός είναι γεμάτη από διαφορετικές υποχρεώσεις –επαγγελματικές, οικογενειακές, κοινωνικές– και κάθε δημιουργικός άνθρωπος έχει διαφορετικό ταπεραμέντο.
Για να φτιάξεις τη δική σου ρουτίνα, θα πρέπει να περάσεις κάποιο χρόνο παρατηρώντας τις ημέρες και τις διαθέσεις σου. Πού είναι τα κενά στο πρόγραμμά σου; Από πού μπορείς να κόψεις για να κερδίσεις χρόνο; Σου αρέσει να ξυπνάς με τις κότες ή να κοιμάσαι αργά; (Έχω γνωρίσει πολύ λίγους ανθρώπους που γουστάρουν να δουλεύουν το απόγευμα. «Μισώ αυτή την μπάσταρδη ώρα, ούτε μέρα ούτε νύχτα», γράφει ο Κάρολος Ντίκενς.) Υπάρχουν χαζές συνήθειες ή γούρια που σε βάζουν σε δημιουργική διάθεση; (Γράφω αυτές τις λέξεις ενώ κρέμεται από τα χείλη μου ένα μολύβι, το οποίο το έχω ζωγραφίσει για να μοιάζει με τσιγάρο.)
Φαντάζομαι ότι για κάποιους ανθρώπους η αυστηρή ρουτίνα μοιάζει με φυλακή. Αλλά, με έναν τρόπο, όλοι μας δεν «εκτίουμε μια ποινή;» Όταν βρέθηκε στη φυλακή ο ράπερ Λιλ Γουέιν, άρχισα να ζηλεύω την καθημερινή ρουτίνα του. Ξυπνούσε στις 11 το πρωί, έπινε καφέ, έκανε τηλεφωνήματα, έκανε ντους, διάβαζε την αλληλογραφία από τους φαν του, έτρωγε μεσημεριανό, ξαναέκανε τηλεφωνήματα, διάβαζε, έγραφε, έτρωγε βραδινό, έκανε κάμψεις ακούγοντας μουσική από το ραδιόφωνο, διάβαζε ξανά και κοιμόταν. «Φίλε, πόση δουλειά θα έβγαζα αν ήμουν κι εγώ στη φυλακή», αστειεύτηκα στη γυναίκα μου. (Όταν επισκέφτηκα το Αλκατράζ, σκέφτηκα ότι θα γινόταν το τέλειο κέντρο συγγραφέων. Τι υπέροχη θέα!)
Λίγος χρόνος σε μια φυλακή –δικής σου έμπνευσης– μπορεί να σε απογειώσει. Η ρουτίνα μάλλον σου προσφέρει παρά σου στερεί ελευθερία – σε προστατεύει από τα σκαμπανεβάσματα της ζωής και σε βοηθάει να εκμεταλλευτείς περιορισμένους πόρους, όπως είναι ο χρόνος, η ενέργεια και το ταλέντο. Η ρουτίνα χτίζει καλές συνήθειες που μπορεί να σε οδηγήσουν στην καλύτερη δουλειά σου.
Το καλύτερο απ’ όλα είναι πως, όταν οι μέρες σου ακολουθούν πάνω κάτω το ίδιο μοτίβο, οι «άλλες» μέρες γίνονται ακόμα πιο ενδιαφέρουσες. Δεν υπάρχει τίποτα που να συγκρίνεται με την απόδραση από τη φυλακή, αλλά δεν έχει γούστο μια κοπάνα, αν δεν πηγαίνεις ποτέ στο σχολείο.
Το τι περιλαμβάνει η καθημερινή ρουτίνα σου δεν είναι τόσο σημαντικό. Το σημαντικό είναι να υπάρχει ρουτίνα. Φτιάξε τη δική σου ρουτίνα, ακολούθησέ την τις περισσότερες μέρες, σπάσ’ τη μια στο τόσο, έτσι για πλάκα, και τροποποίησέ την όποτε χρειάζεται.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Austin Kleon «Ζήσε σαν καλλιτέχνης» από την Key Boοks. Δείτε περισσότερα εδώ
