Έρευνα του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης ρίχνει φως σε ένα ζήτημα που ελάχιστα έχει μελετηθεί στη χώρα μας. Πόσο φαγητό πετούν τα ελληνικά νοικοκυριά; Καταναλώνουμε σωστά τα τρόφιμα που αγοράζουμε, παρατηρούμε σωστά τις ημερομηνίες λήξης ή καταλήγουν αδίκως στα σκουπίδια; Και ποιο είναι το φαγητό που πετάμε περισσότερο;
Η έρευνα για τη σπατάλη των τροφίμων στη χώρα μας έγινε στα πλαίσια εκπόνησης διδακτορικής διατριβής από την κ. Αϊτσίδου με επιβλέπουσα καθηγήτρια την κα Ιακωβίδου. Η έρευνα έλαβε χώρα το 2016-2017 και ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2020. Το δείγμα αντλήθηκε από τον Δήμο Εορδαίας.
Advertisment
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι Έλληνες πετάμε περισσότερο τρόφιμα που καταναλώνονται καθημερινά. Συγκεκριμένα, τα φρούτα έρχονται πρώτα στην κατάταξη με ποσοστό 48.9% και αμέσως μετά έρχονται τα λαχανικά με 38.7%. Στη συνέχεια της λίστας βρίσκουμε το γάλα και το γιαούρτι (40.9%) καθώς και το ψωμί (35%). Ως προς τα μαγειρεμένα φαγητά, στα σκουπίδια καταλήγουν κυρίως το κρέας με 35% και τα ψάρια με 31.8%.
Παραδόξως, οι νέοι είναι αυτοί που πετούν ευκολότερα και περισσότερα σκουπίδια. Συγκεκριμένα, οι νέοι ηλικίας 18-30 ετών πετούν ευκολότερα κατά 20% τρόφιμα επειδή τελικά χαλούν ή λήγουν πριν προλάβουν να τα καταναλώσουν. Οι ενήλικες 26-35 ετών τα πετούν ως αποφάγια, δηλαδή μαγειρεμένα. Αντιθέτως, το συντριπτικό 70% των ηλικιωμένων δεν πετούν ποτέ τρόφιμα.
Η Βασιλική Αϊτσίδου, διδάκτωρ στο τμήμα Γεωπονίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) δήλωσε σχετικά με τη διαδικασία της έρευνας: «Με κατέπληξε το γεγονός ότι στη διάρκεια των συνεντεύξεων που έκανα για την έρευνα, τις περισσότερες φορές οι ίδιοι οι συνεντευξιαζόμενοι ανακάλυπταν με έκπληξη, μιλώντας σ’ εμένα, ότι τελικά σπαταλούν καθημερινά πολύ περισσότερο φαγητό απ’ αυτό που νομίζουν και παρά το γεγονός ότι διαθέτουν στην πλειονότητά τους τη γνώση σχετικά με το τι πρέπει να κάνουν για να μην το πράττουν».
Advertisment
Ένα ενδιαφέρον στοιχείο που επηρεάζει τις πρακτικές αυτές σε σχέση με το φαγητό είναι πώς τα βιώματα του κάθε ανθρώπου επηρεάζουν το πώς τελικά διαχειρίζεται την τροφή. Για παράδειγμα, η καταγωγή (80%) και η κατά το παρελθόν διαβίωση (70%) των συμμετεχόντων σε αγροτικές περιοχές συμβάλλουν στη μείωση των απορριμμάτων των τροφίμων, σύμφωνα με τα πορίσματα.
«Η σύνδεσή τους με τον αγροτικό χώρο προσδίδει συναισθηματική αξία στα τρόφιμα, μέσω της οποίας νοσταλγούν το “αγροτικό ιδεώδες” και διατηρούν ένα είδος περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης», εξήγησε η κ. Αϊτσίδου. Επιπλέον, κάποιες από τις συνήθειες που μετέφεραν αυτοί οι άνθρωποι στις πόλεις είναι η άμεση κατανάλωση των τροφών αφού μαγειρευτούν και η προσφορά των αποφαγιών στα ζώα.
Ίσως γι’ αυτό και η ερευνήτρια αναφέρει ότι «οι μεγαλύτεροι σε ηλικία τη σέβονται περισσότερο τόσο την ίδια την τροφή, όσο και την ποσότητά της (ενώ) οι νεότεροι σε ηλικία δεν έχουν συναίσθηση του τι πράττουν και αυτός είναι ο πυρήνας του προβλήματος στον οποίο πρέπει να γίνει εστίαση».
Ένα εξίσου ενδιαφέρον στοιχείο της έρευνας ήταν το γεγονός ότι οι Έλληνες έχουν λανθασμένες ή ελλιπείς γνώσεις σχετικά με οικολογικά ζητήματα και ειδικά στο πώς αυτά επηρεάζονται από την σπατάλη τροφίμων. Το ανησυχητικό ποσοστό του 72% δεν μπορεί να συνδέσει το φαινόμενο του θερμοκηπίου με τα οικιακά απορρίμματα τροφίμων και το 62% όχι μόνο δεν αντιλαμβάνεται τη σύνδεση μεταξύ κλιματικής αλλαγής και γεωργοκτηνοτροφικών δραστηριοτήτων αλλά θεωρεί πως πρόκειται για την αλλαγή του κλίματος λόγω εποχής».
Τέλος, σύμφωνα με την κ. Αϊτσίδου ένας σημαντικός παράγοντας για τη σπατάλη τροφίμων που επικρατεί στη χώρα μας είναι και οι προσφορές στα καταστήματα. Το 72% των ερωτηθέντων αγοράζει περισσότερα τρόφιμα και προϊόντα απ’ όσα χρειάζεται λόγω των προσφορών και το 55% ενώ οργανώνει λίστα ψώνιων, καταλήγει να ξεφύγει από αυτή.
Το ενθαρρυντικό στοιχείο που βρίσκει κανείς στην έρευνα της κ. Αϊτσίδου είναι ότι το 87% προσπαθεί να μην πετάει τρόφιμα στα σκουπίδια, γνωρίζοντας (73%) ότι ετησίως το 1/3 της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων καταλήγει στα σκουπίδια και κατανοώντας (85%) ότι πρόκειται για μία ποσότητα που δύναται να θρέψει τον παγκόσμιο πληθυσμό που υποσιτίζεται.
Συμπερασματικά, το 94% του συνολικού δείγματος ενδιαφέρεται για τη μείωση των οικιακών απορριμμάτων τροφίμων και αυτό δείχνει ότι οι πολίτες είναι πρόθυμοι να ενημερωθούν σωστά και να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα. Το βέβαιο είναι ότι αυτή η έρευνα μας υποδεικνύει πως είναι επιτακτική η ανάγκη να καλλιεργηθεί μεγαλύτερη κοινωνική και οικολογική συνείδηση στους Έλληνες, είτε αυτοί ζουν στην επαρχία είτε σε μεγάλα αστικά κέντρα.
Πηγή:
Με πληροφορίες από lifo.gr
