Η ανακάλυψη ενός τεράστιου απολιθωμένου κρανίου που ήταν τυλιγμένο και κρυμμένο σε ένα κινεζικό πηγάδι εδώ και σχεδόν 90 χρόνια αναγκάζει τους επιστήμονες να ξαναγράψουν την ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης.
Η ανάλυση των οστών αποκάλυψε ένα νέο «παρακλάδι» του ανθρώπινου γενεαλογικού δέντρου που παραπέμπει σε μια άγνωστη μέχρι πρότινος αδελφή-ομάδα που συγγενεύει στενότερα με τους σύγχρονους ανθρώπους από τους Νεάντερταλ. Το εξαιρετικό απολίθωμα ονομάστηκε νέο ανθρώπινο είδος, Homo longi ή «άνθρωπος δράκος», από Κινέζους ερευνητές, αν και άλλοι ειδικοί είναι πιο επιφυλακτικοί ως προς την ονομασία.
Advertisment
«Νομίζω ότι πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα των τελευταίων 50 ετών», δήλωσε ο καθηγητής Κρις Στρίνγκερ, επικεφαλής της έρευνας στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, ο οποίος συμμετείχε στο έργο. «Είναι ένα θαυμάσια διατηρημένο απολίθωμα».
Το κρανίο φαίνεται να έχει μια αξιοσημείωτη ιστορία. Σύμφωνα με τους ερευνητές, βρέθηκε αρχικά το 1933 από Κινέζους εργάτες που έχτιζαν μια γέφυρα πάνω από τον ποταμό Σονγκουά στο Χαρμπίν, στη βορειότερη επαρχία της Κίνας, τη Χεϊλονγκτζιάνγκ, κατά τη διάρκεια της ιαπωνικής κατοχής. Για να μην πέσει το κρανίο στα χέρια των Ιαπώνων, το τύλιξαν και το έκρυψαν σε ένα εγκαταλελειμμένο πηγάδι, ενώ επανεμφανίστηκε μόλις το 2018, αφού ο άνθρωπος που το έκρυψε μίλησε στον εγγονό του γι’ αυτό λίγο πριν πεθάνει.
Μια διεθνής επιστημονική ομάδα με επικεφαλής τον καθηγητή Qiang Ji από το Γεωλογικό Πανεπιστήμιο Hebei της Κίνας χρησιμοποίησε γεωχημικές τεχνικές για να προσδιορίσει τη διάρκεια ζωής του κρανίου, χρονολογώντας τα οστά σε ηλικία τουλάχιστον 146.000 ετών. Το κρανίο έχει έναν μοναδικό συνδυασμό πρωτόγονων και πιο σύγχρονων χαρακτηριστικών, με το πρόσωπο, ειδικότερα, να μοιάζει περισσότερο με τον Homo sapiens. Επίσης, παρατηρείται ένας μεγάλος γομφίος.
Advertisment
Το κρανίο, το οποίο έχει μήκος 23 εκατοστά και πλάτος πάνω από 15 εκατοστά, είναι σημαντικά μεγαλύτερο από αυτό του σύγχρονου ανθρώπου και έχει άφθονο χώρο, στα 1.420 ml, για έναν σύγχρονο ανθρώπινο εγκέφαλο. Κάτω από την παχιά ράχη του φρυδιού, το πρόσωπο έχει μεγάλες τετράγωνες κόγχες ματιών, αλλά είναι λεπτό παρά το μέγεθός του. «Αυτός ο τύπος είχε ένα τεράστιο κεφάλι», δηλώνει αστειευόμενος ο Στρίνγκερ.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το κρανίο ανήκε σε έναν άνδρα, ηλικίας περίπου 50 ετών, ο οποίος θα ήταν ένα εντυπωσιακό φυσικό δείγμα. Η φαρδιά, βολβοειδής μύτη του του επέτρεπε να εισπνέει τεράστιες ποσότητες αέρα, γεγονός που υποδηλώνει έναν τρόπο ζωής με υψηλά επίπεδα ενέργειας, ενώ το μεγάλο μέγεθος θα τον βοηθούσε να αντέξει τους βάναυσα ψυχρούς χειμώνες της περιοχής. «Ο Homo longi είναι βαριάς κατασκευής, πολύ εύρωστος», δήλωσε ο καθηγητής Xijun Ni, παλαιοανθρωπολόγος στο Hebei. «Είναι δύσκολο να εκτιμήσουμε το ύψος, αλλά το ογκώδες κεφάλι θα πρέπει να αντιστοιχεί σε ύψος υψηλότερο από τον μέσο όρο των σύγχρονων ανθρώπων».
Για να υπολογίσουν τη θέση του ατόμου του Χαρμπίν στην ανθρώπινη ιστορία, οι επιστήμονες συνέκριναν μετρήσεις από το απολίθωμα και από 95 άλλα κρανία σε λογισμικό. Προς έκπληξή τους, το κρανίο του Χαρμπίν και μια χούφτα άλλα από την Κίνα σχημάτισαν ένα νέο παρακλάδι που βρίσκεται πιο κοντά στους σύγχρονους ανθρώπους από ό,τι στους Νεάντερταλ.
Οι Κινέζοι ερευνητές πιστεύουν ότι το κρανίο του Χαρμπίν είναι αρκετά ξεχωριστό ώστε να αποτελεί ένα νέο είδος, αλλά ο Στρίνγκερ δεν έχει πειστεί. Πιστεύει ότι είναι παρόμοιο με ένα άλλο που βρέθηκε στην επαρχία Νταλί της Κίνας το 1978.
«Προτιμώ να το ονομάσω Homo daliensis, αλλά δεν είναι το όνομα το σπουδαίο εδώ», είπε. «Το σημαντικό είναι η τρίτη γενεαλογική γραμμή των μεταγενέστερων ανθρώπων που είναι ξεχωριστή από τους Νεάντερταλ και ξεχωριστή από τον Homo sapiens». Οι λεπτομέρειες δημοσιεύονται σε τρεις εργασίες στο περιοδικό The Innovation.
Όποιο κι αν είναι το όνομα, μια πιθανότητα είναι ότι το κρανίο του Χαρμπίν είναι Ντενίσοβαν, μια μυστηριώδης ομάδα εξαφανισμένων ανθρώπων που είναι γνωστή κυρίως από το DNA και τα θραύσματα οστών που έχουν ανακτηθεί από τη Σιβηρία. «Σίγουρα αυτό το δείγμα θα μπορούσε να είναι Ντενίσοβαν, αλλά πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι πολύ πιο πλήρες σκελετικό υλικό των Ντενίσοβαν μαζί με το DNA”, δήλωσε ο Στρίνγκερ.
Ο Mark Maslin, καθηγητής της επιστήμης του γήινου συστήματος στο UCL, δήλωσε: «Το υπέροχα διατηρημένο αρχαϊκό ανθρώπινο κρανίο του κινεζικού Χαρμπίν προσθέτει ακόμη περισσότερες αποδείξεις ότι η ανθρώπινη εξέλιξη δεν ήταν ένα απλό εξελικτικό δέντρο αλλά ένας πυκνός διαπλεκόμενος θάμνος. Γνωρίζουμε τώρα ότι υπήρχαν έως και 10 διαφορετικά είδη ανθρωποειδών την ίδια στιγμή που εμφανίστηκε το δικό μας είδος».
Πηγή:
www.theguardian.com/science/2021/jun/25/massive-human-head-in-chinese-well-forces-scientists-to-rethink-evolution
Κεντρική φωτογραφία: Wei Gao
