Θα ήταν άδικο να μιλάμε για φλερτ και νέες γνωριμίες αφήνοντας απέξω το αντίκτυπο ενός ψυχικού τραύματος σε αυτές.
Σε τι ακριβώς όμως έχει να κάνει ένα ψυχικό τραύμα με την έκβαση για παράδειγμα ενός πρώτου ραντεβού;
Advertisment
Το τραύμα μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο συνδεόμαστε με τους άλλους, το πως συμπεριφερόμαστε μέσα στις σχέσεις και το πως κατανοούμε τον κόσμο γενικά. Για λόγους συντομίας, θα μπορούσαμε να ορίσουμε το ψυχικό τραύμα ως «ένα αγχωτικό γεγονός ή εμπειρία που απειλεί την αίσθηση ασφάλειας και ευεξίας, συναισθηματικής ή σωματικής».
Είναι απαραίτητο να διευκρινήσουμε ότι το τραύμα μπορεί να επηρεάσει διαφορετικά τον καθένα, ως προς τον τρόπο που προσεγγίζουμε κάποιον και τις σχέσεις μας. Είναι λοιπόν σημαντικό να θυμόμαστε:
• Το τραύμα είναι μία υποκειμενική εμπειρία, αυτό που μπορεί να είναι οδυνηρή για ένα άτομο, αλλά όχι για ένα άλλο.
Advertisment
• Το τραύμα μπορεί να έχει αντίκτυπο και να επηρεάζει κάθε άτομο διαφορετικά.
• Το τραύμα, σε αρκετές περιπτώσεις, μπορεί να είναι δύσκολο να το αναγνωρίσουμε και να το εντοπίσουμε, ιδίως εάν το άτομο φαίνεται «μια χαρά» και μοιάζει απόλυτα λειτουργικό στην καθημερινή του ζωή. Πιθανές αιτίες ενός ψυχικού τραύματος αποτελούν: οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης στην παιδική ηλικία, η απώλεια γονέα, ένας οικογενειακός (απο)χωρισμός, ιατρικά ζητήματα, κακομεταχείριση και άσχημη συμπεριφορά, θλίψη, ένα σοβαρό ατύχημα, μία βίαιη παρενόχληση κλπ.
Κατανοώντας το ψυχικό τραύμα: Τρόποι με τους οποίους το τραύμα μπορεί να επηρεάσει το φλερτ και τις σχέσεις
Δυσπιστία
Το τραύμα είναι πιθανό να οδηγήσει σε αισθήματα δυσπιστίας, προς τους άλλους αλλά και προς τον ίδιο μας τον εαυτό. Και αυτό θα μπορούσε να εκδηλωθεί στο «στυλ προσκόλλησης» κάποιου, στο πώς δηλαδή κάποιος συνδέεται και αποκρίνεται σε μία σχέση (π.χ. άγχος προσκόλλησης, αποφυγή, ασφαλής δεσμός κλπ).
Η δυσπιστία μας κάνει να αμφισβητούμε συχνά τις προθέσεις και την ειλικρίνεια ενός άλλου ατόμου ή να αναζητάμε αφορμές ύπαρξης της στο παραμικρό. Επίσης, μας δυσκολεύει στο να εμπιστευτούμε την δική μας κρίση και την λήψη αποφάσεων. Μας κάνει να μην είμαστε σίγουροι για τον εαυτό μας, αμφισβητώντας την ικανότητά μας να πορευτούμε στις σχέσεις.
Παραδείγματα Δυσπιστίας
Το να ρωτάμε συνεχώς τον σύντροφο μας σχετικά με την ποιότητα της σχέσης μας ή να προσπαθούμε να εξακριβώσουμε την «δέσμευση» του απέναντι μας π.χ ελέγχοντας το τηλέφωνό του, τις κλήσεις και τα μηνύματά του. Η υπερανάλυση ενός σχολίου που έκανε ο σύντροφός μας, η αμφισβήτηση ότι βρίσκεται κάπου άλλου από εκεί που μας έχει πει, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμα και η αποφυγή γνωριμίας και συνάντησης με κάποιον επειδή φοβόμαστε ότι δεν θα φερθεί καλά.
Χαμηλή Αυτοπεποίθηση και Αυτο-εικόνα
Το ψυχικό τραύμα επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την αυτοπεποίθηση και την αίσθηση αξίας του εαυτού μας. Όταν βιώνουμε ένα τραυματικό συμβάν ή μία σειρά τραυματικών γεγονότων, συμβαίνει συχνά να οδηγηθούμε σε αυτοπεριοριζόμενες συμπεριφορές, πεποιθήσεις και αισθήματα ντροπής. Δυσκολευόμαστε να «ορίσουμε» τον εαυτό μας και να θέσουμε τα όρια μας μέσα σε μία σχέση, ή ακόμα μπορεί και να μην έχουμε την επίγνωση του πώς μοιάζει μία «υγιής» σχέση. Παλεύοντας με την αυτοεκτίμησή μας, μπορεί να μειώνουμε τις προσδοκίες μας, επειδή δεν πιστεύουμε ότι αξίζουμε μία «υγιή» ισορροπημένη σχέση και δεν αισθανόμαστε «αρκετά καλοί» για ένα άλλο άτομο.
Παραδείγματα χαμηλής Αυτοπεποίθησης στις σχέσεις
Αλλεπάλληλα ραντεβού απλώς και μόνο για να επιβεβαιώσουμε ότι είμαστε ποθητοί. Σύναψη τοξικών σχέσεων, αφήνοντας να συμβαίνουν επικίνδυνες και επιβλαβείς για τον εαυτό συμπεριφορές, καταπίεση αναγκών και επιθυμιών, αυτοκατηγορίες για πράγματα που δεν ευθυνόμαστε, εσωτερίκευση της αρνητικής συμπεριφοράς του συντρόφου.
Ζώντας με το Φόβο
Το ψυχικό τραύμα σε βιολογικό επίπεδο προκαλεί ενεργοποίηση της αμυγδαλής και του συμπαθητικού νευρικού συστήματος (fight or flight response, πάγωμα κλπ). Παρόλο που αυτή η ανταπόκριση είναι χρήσιμη σε περιόδους κρίσης μιας και μας προστατεύει από ρεαλιστικές απειλές, μπορεί να «υπερλειτουργήσει» λανθασμένα όταν δεν έχει υποστεί επεξεργασία ή δεν έχει γίνει «εκκαθάριση» ενός τραυματικού συμβάντος. Η συνεχώς ενεργοποιημένη, σε επαγρύπνηση, αμυγδαλή μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλος άγχος ή συμπτώματα πανικού (νευρικότητα, ανησυχία) και ενοχλητικές σκέψεις (καταστροφική σκέψη, γενικεύσεις, προσκόλληση σε προηγούμενες εμπειρίες).
Σε αυτήν την κατάσταση υπερεπαγρύπνησης, γινόμαστε είτε πιο μαχητικοί, είτε πιο αμυντικοί και εμπλεκόμαστε γρήγορα σε εντάσεις και διαφωνίες. Αυτή η κατάσταση φόβου μπορεί επίσης να μας δυσκολεύει στο να είμαστε «παρόντες» ή διαθέσιμοι. Μοιάζει να είμαστε πάντα δύο βήματα μπροστά για να αποφύγουμε, ή να προετοιμαστούμε, να ανταποκριθούμε σε πιθανό επερχόμενο πόνο. Εδώ συχνά ξεκινούν και οι συμπεριφορές αυτο-σαμποτάζ, για παράδειγμα: «θα τελειώσω αυτή τη σχέση πριν την τελειώσει ο άλλος».
Παραδείγματα Φόβου
Παρορμητικές συμπεριφορές (τερματισμός μίας σχέσης από φόβο, κατηγορώντας τον σύντροφό μας για κάτι χωρίς ουσιαστικό λόγο), αποφυγή δέσμευσης, σκεπτόμενοι το τι θα μπορούσε να πάει στραβά χωρίς καν να έχουμε τέτοιες ενδείξεις.
Έλλειψη Ελπίδας
Το τραύμα δημιουργεί επίσης, αισθήματα απελπισίας. Πιθανόν να μην έχουμε εμπιστοσύνη, πίστη στον εαυτό μας και την ικανότητα να ζήσουμε μία ευτυχισμένη και ικανοποιητική ζωή. Έχοντας αυτή τη νοοτροπία, βλέποντας δηλαδή το ποτήρι μισοάδειο (σαφώς δεν απολαμβάνουμε να αισθανόμαστε έτσι) μετά από ένα τραυματικό συμβάν ή μία μεγάλη απώλεια, ίσως να αισθανθούμε ότι τίποτα καλό δεν θα προκύψει ποτέ και στο μέλλον. Ίσως να παρατηρήσουμε ότι πηγαίνουμε σε ένα «πρώτο ραντεβού» με πολύ λίγη ελπίδα και προσδοκία. Τείνουμε να κάνουμε πολλές αρνητικές εικασίες για μία νέα σχέση, προτού καν της δώσουμε μία πραγματική ευκαιρία.
Παραδείγματα Αισθήματος Απελπισίας
Χαμηλές προσδοκίες για μία νέα γνωριμία ή σχέση, ανικανότητα να φανταστούμε ή ακόμη και να σκεφτούμε πώς θα μπορούσε να είναι το μέλλον με ένα άλλο άτομο, κάνοντας γενικές υποθέσεις για τον χαρακτήρα του: «όλοι οι άνδρες / γυναίκες είναι ____», «δεν θα λειτουργήσει ποτέ μεταξύ μας». Κάνοντας τόσες άσχημες σκέψεις για εμάς, αδυνατούμε να εκφράσουμε θετικά συναισθήματα ενώ βρισκόμαστε με τον σύντροφο μας.
Αίσθημα Μοναξιάς ή Αποσύνδεσης
Ακόμα και σε ένα δωμάτιο γεμάτο με ανθρώπους, μετά από ένα τραυματικό συμβάν, μπορεί να αισθανόμαστε εντελώς μόνοι. Συνήθως, αυτό οφείλεται στην πεποίθηση ότι κανένας άλλος δεν θα μπορούσε ποτέ να κατανοήσει τι έχουμε περάσει και βιώσει. Επίσης, συχνά σκεφτόμαστε ότι είναι πολύ δύσκολο να αισθανθούμε κάποιο συναίσθημα για μία νέα κατάσταση. Αυτό είναι σύνηθες, λόγω της απόσχισης που μπορεί να παρουσιαστεί (μηχανισμός άμυνας κατά τον οποίο προκύπτει η αίσθηση ότι βρισκόμαστε έξω από το σώμα μας, χωρίς βίωμα στο παρόν, αίσθημα κενού ή μούδιασμα). Ως αποτέλεσμα, μία νέα σχέση μπορεί να γίνει δύσκολη επειδή μας φαίνεται αδύνατο να αισθανθούμε συνδεδεμένοι με ένα άλλο άτομο και να βιώσουμε την πραγματική οικειότητα.
Παραδείγματα Μοναξιάς και Αποσύνδεσης
Οι τάσεις φυγής όταν βρισκόμαστε με τον σύντροφο μας ή σε ένα νέο ραντεβού, το αίσθημα ότι δεν γινόμαστε κατανοητοί από τον σύντροφό μας. Ακόμα, η μεγάλη δυσκολία να επενδύσουμε συναισθηματικά σε ένα νέο άτομο ή σχέση, η δυσκολία σεξουαλικής απόλαυσης ή οικειότητας.
Μήπως κάτι τέτοιο σας κάνει αίσθηση, έχει νόημα για εσάς ή ταυτίζεστε;
Το ευχάριστο είναι ότι το ψυχικό τραύμα μπορεί να επουλωθεί. Όσο και αν εναντιωνόμαστε στην ιδέα της επεξεργασίας των βαθύτερων ζητημάτων μας, όσο και αν αντιστεκόμαστε στην ψυχοθεραπεία, είναι πολύ σημαντικό να αναλογιστούμε και να έχουμε μία ουσιαστική επίγνωση για το ποιοι πραγματικά είμαστε και γιατί κάνουμε όσα κάνουμε. Μόνο τότε μπορούμε να προχωρήσουμε και να αλλάξουμε μερικά από αυτά τα δυσλειτουργικά μοτίβα που οφείλονται στα τραύματα του παρελθόντος μας και τις μαθημένες συμπεριφορές που μας κρατούν πίσω.
- The absent father effect | Η επίδραση του απόντα πατέρα στην κόρη - 30 Σεπτεμβρίου 2024
- Ενσυναίσθηση: Πώς να είμαστε ουσιαστικά κοντά σε κάποιον που μας χρειάζεται - 31 Αυγούστου 2024
- Η θεραπευτική δύναμη της σχέσης μας με τα ζώα - 3 Ιουνίου 2024
