Η διαταραχή μετατραυματικού στρες χαρακτηρίζεται από έκθεση σε ένα τραυματικό γεγονός, ή τραυματικά γεγονότα και μπορεί να εμφανιστεί αμέσως μετά το τραύμα ή λίγο αργότερα. Το PTSD μπορεί επίσης να είναι βραχύχρονο ή να γίνει ακόμα και χρόνιο.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ένα μείγμα αναβίωσης του τραύματος, αλλά και των σχετικών συναισθημάτων, για παράδειγμα, μέσω ανεπιθύμητων σκέψεων, εφιαλτών ή επαναλαμβανόμενων συμπεριφορών. Επίσης, εμφανίζονται αρνητικές αλλαγές στα συναισθήματα και στη σκέψη, για παράδειγμα κατάθλιψη και δυσκολίες στην ανάμνηση.
Advertisment
Άλλα συμπτώματα είναι η συναισθηματική αποσύνδεση ή μούδιασμα. Επιπλέον, το άτομο αποφεύγει οτιδήποτε μπορεί να του θυμίσει το τραυματικό γεγονός, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να περιοριστούν σοβαρά οι επιλογές του ή ακόμα και να μην απομακρύνεται ποτέ από το σπίτι του. Τέλος, το άτομο βρίσκεται σε συνεχή επαγρύπνηση, άγχος και εγρήγορση με μεγάλες δόσεις φόβου.
Το PTSD δεν μπορεί να διαγνωστεί αν δεν έχουν περάσει 4 εβδομάδες από το τραυματικό γεγονός. Πριν από αυτό το χρονικό σημείο, οι περισσότερες αντιδράσεις θεωρούνται φυσιολογικές, εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις. Όταν αυτή η διαταραχή βιωθεί νωρίς στη ζωή ενός παιδιού θα επηρεάσει αρκετά την ανάπτυξη της προσωπικότητας και της ταυτότητάς του.
Η έρευνα
Δεδομένων των λίγων ερευνών που ακόμα υπάρχουν γι’ αυτή την όμως σημαντική διαταραχή, ερευνητές από την Κίνα και την Αγγλία μελέτησαν την εγκεφαλική δραστηριότητα των επιζώντων του σεισμού που έγινε το 2008 στην Sichuan. Αφού εξαίρεσαν όσους παρουσίαζαν άλλες διαταραχές, έκαναν χρήση φαρμάκων, είχαν βιώσει προηγούμενο τραύμα ή τραυματισμό στο κεφάλι κλπ., μελέτησαν τελικά 78 υποκείμενα με μετατραυματικό στρες και 71 χωρίς.
Advertisment
Οι ερευνητές μέτρησαν το Ν- ακέτυλο-ασπαρτικό οξύ, το οποίο θεωρείται δείκτης νευρικής βλάβης, την κρεατίνη, γενικό δείκτη εγκεφαλικής δραστηριότητας και άλλες ουσίες. Τα ευρήματά τους, αν και βρίσκονται σε αρχικό στάδιο, είναι εκπληκτικά.
Βρήκαν ότι η συγκέντρωση του Ν- ακέτυλο-ασπαρτικού οξέος ήταν αυξημένη σε όσους παρουσίαζαν διαταραχή μετατραυματικού στρες, υψηλότερη στην αρχή και μειωμένη λίγους μήνες μετά. Οι πρότερες σχετικές έρευνες συμφωνούν με αυτή τη διαφορά, καθώς η συγκεκριμένη ουσία εκκρίνεται ως μια πρωταρχική απόκριση στο τραύμα, όταν ακόμα δεν το έχει επεξεργαστεί πλήρως ο εγκέφαλος.
Καθώς η ίδια ουσία είναι υψηλότερη σε άλλες ψυχιατρικές παθήσεις και μειώνεται με τον καιρό (όπως στην κατάθλιψη, στη σχιζοφρένεια κλπ.), κάτι σημαντικό μαρτυρά αυτό για τον εγκέφαλο, υποδεικνύοντας την συναισθηματική επεξεργασία. Επίσης, η αμυγδαλή βρέθηκε να είναι μικρότερη σε μέγεθος και έχει πια γίνει γνωστό πως το στρες ευθύνεται γι’ αυτή την αλλαγή. Η μεταβολική δραστηριότητα ήταν διαφορετική στην αριστερή σε σχέση με την δεξιά αμυγδαλή. Αν και δεν γνωρίζουμε ακόμα τι σημαίνει αυτό ακριβώς, οι ερευνητές υποθέτουν πως αυτές οι διαφορές σχετίζονται με τους προστατευτικούς μηχανισμούς του εγκεφάλου απέναντι σε ένα τραύμα.
Πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη γνώση;
Αυτή η έρευνα είναι αξιοσημείωτη για αρκετούς λόγους. Αρχικά, η εικόνα ενός εγκεφάλου με διαταραχή μετατραυματικού στρες αλλάζει με τον καιρό, καθώς το τραύμα αρχίζει να γίνεται επεξεργάσιμο. Όλες οι αλλαγές που παρατηρήθηκαν μας βοηθούν να χαρτογραφήσουμε ακόμα καλύτερα πώς το βραχύχρονο και το χρόνιο τραύμα και στρες μεταμορφώνουν ουσιαστικά τον εγκέφαλο. Με αυτό τον τρόπο, θα μπορέσουμε να φτιάξουμε ένα καλύτερο διαγνωστικό εργαλείο που ίσως να προλαβαίνει τα χειρότερα συμπτώματα και να βελτιώνει την κλινική εικόνα μέσω έγκαιρης θεραπείας.
Πηγή: Xiaorui S, Chunchao X, Wang W, Huaiqiang S, Qiaoyue T, Simin Z, Lingjiang L, Kemp G, Qiang Y and Qiyong G. Abnormal metabolite concentrations and amygdala volume in patients with recent-onset posttraumatic stress disorder. Journal of Affective Disorders, 11 August 2018
