Αν αισθάνεστε ότι έχετε να επεξεργαστείτε πάρα πολλές πληροφορίες, δεν είστε οι μόνοι. Η έκθεση της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας, αλλά και άλλων θεσμών αποκαλύπτει ότι οι περισσότεροι αισθανόμαστε αγχωμένοι και καταβεβλημένοι από την αβεβαιότητα και τις προκλήσεις. Δεδομένου του ασταθούς, αβέβαιου, σύνθετου και ασαφούς κόσμου στον οποίο ζούμε, πώς αλλιώς θα έπρεπε να αισθανόμαστε;
Ακούμε τη φράση ότι «η γνώση είναι δύναμη», αλλά η περισσότερη γνώση μπορεί να οδηγήσει σε αισθητηριακή υπερφόρτωση. Όταν η πολυπλοκότητα υπερβαίνει την ικανότητά μας να την κατανοήσουμε, είναι πιθανό να αισθανόμαστε λιγότερο δυνατοί, όχι περισσότερο.
Advertisment
Πώς να βρούμε ισορροπία εν μέσω αβεβαιότητας
Αν και οι πρώτες μελέτες έδειξαν ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να προκαλέσουν άγχος και κατάθλιψη, πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι μια ισορροπημένη και υγιής χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί στην πραγματικότητα να έχει οφέλη για την ψυχική υγεία. Ομοίως, μια ισορροπημένη προσέγγιση στην προσπάθεια κατανόησης και διαχείρισης του φορτωμένου με πληροφορίες κόσμου μας μπορεί επίσης να βελτιώσει την ψυχική μας υγεία.
Δεδομένης της πολυπλοκότητας της σύγχρονης κοινωνίας, δεν υπάρχει τρόπος να κατανοήσουμε πλήρως όλες τις αιτίες και τις συνέπειες κάθε ζητήματος που επηρεάζει τη ζωή μας. Πάντα θα υπάρχουν πτυχές που είναι μυστηριώδεις και άγνωστες. Ας πάρουμε για παράδειγμα τη συζήτηση για το πλύσιμο στο χέρι έναντι του πλυντηρίου πιάτων. Το ένα εξοικονομεί νερό, το άλλο ενέργεια. Ποια προσέγγιση έχει μεγαλύτερο συνολικό όφελος ή μικρότερη ζημιά για τη Γη και την ανθρωπότητα; Μπορεί να μην υπάρχει μια απλή απάντηση σε αυτό το απλό ερώτημα. Αυτό το μικρό παράδειγμα καταδεικνύει την άγνωστη φύση ακόμη και των πιο απλών ζητημάτων.
Ακόμη και αν μπορούσαμε να κατανοήσουμε όλες τις αιτίες και τις συνέπειες γύρω από τις αποφάσεις στην καθημερινή μας ζωή, η ικανότητά μας να επεξεργαζόμαστε με σαφήνεια τις πληροφορίες χωρίς προκαταλήψεις είναι περιορισμένη. Το βραβευμένο με Νόμπελ έργο του Daniel Kahneman σχετικά με τη γνωστική προκατάληψη και τα λάθη αποκαλύπτει ότι η λήψη αποφάσεων είναι γεμάτη λάθη. Ο Kahneman συνιστά ότι όταν πρόκειται για σημαντικές αποφάσεις, πρέπει πρώτον να έχουμε επίγνωση της τάσης μας να κάνουμε νοητικά λάθη, και δεύτερον, πρέπει να επιβραδύνουμε τη διαδικασία σκέψης για να μειώσουμε σκόπιμα την προκατάληψη και τα λάθη στη διαδικασία της σκέψης μας.
Advertisment
Δεδομένης της αδυναμίας μας να γνωρίζουμε, να κατανοούμε ή να επεξεργαζόμαστε θέματα χωρίς προκατάληψη, είναι απαραίτητο να γίνουμε άνετοι με έναν βαθμό αβεβαιότητας. Η δυτική κουλτούρα από μόνη της καθιστά την αποδοχή της αβεβαιότητας ένα πικρό χάπι για να καταπιεί κανείς. Αν και το καλό φάρμακο μπορεί να είναι αρχικά πικρό, τα οφέλη αξίζουν τον κόπο.
4 στρατηγικές για να αποδεχτούμε και να λειτουργήσουμε αποτελεσματικά εν μέσω αβεβαιότητας
1. Αναπλαισιώνουμε το άγνωστο
Η αποδοχή του γεγονότος ότι ένα μεγάλο μέρος της πραγματικότητάς μας είναι άγνωστο και ανεξιχνίαστο σημαίνει ότι μπορούμε να επικεντρωθούμε περισσότερο στην ανακάλυψη του μυστηρίου, αντί να υπερασπιζόμαστε τη χαμένη υπόθεση της βεβαιότητας. Η ανακάλυψη του αγνώστου σημαίνει επίσης ότι μπορούμε να υιοθετήσουμε μια πιο ταπεινή, ευέλικτη προσέγγιση στην αντιμετώπιση της αβεβαιότητας και να γίνουμε καλύτεροι λύτες προβλημάτων στη ζωή μας και στον κόσμο.
2. Ζούμε λίγο περισσότερο στη στιγμή
Μπορεί να αισθανόμαστε σοκαρισμένοι όταν αντιλαμβανόμαστε ότι γνωρίζουμε τόσο λίγα. Ωστόσο, αυτό ήταν πάντα αλήθεια, ανεξάρτητα από το στάδιο της αποδοχής μας. Το να ζούμε στη στιγμή και να είμαστε παρόντες μπορεί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε τα συναισθήματα αδυναμίας και ανικανότητας.
Η ποιότητα της ζωής και των πράξεών μας καθορίζεται κάθε στιγμή. Στην παρούσα στιγμή, μπορούμε να επιλέξουμε να αποκτήσουμε πρόσβαση στην ηρεμία, την αίσθηση ασφάλειας, τη σύνδεση και τη χαρά. Μπορούμε επίσης να προωθήσουμε τη διαύγεια, αποκτώντας πρόσβαση στην εσωτερική μας φωνή, ακούγοντας την προσωπική μας αλήθεια που ψιθυρίζει κάτω από τη φλυαρία του νου μας.
Η διαύγεια όσον αφορά την προσωπική μας αλήθεια τείνει επίσης να κατευθύνει την εστίασή μας στη σφαίρα επιρροής μας: Αποφασίζουμε σε τι θα εστιάσουμε, το οποίο καθορίζει τι βλέπουμε, το οποίο καθορίζει πώς αισθανόμαστε, το οποίο καθορίζει τι κάνουμε. Αλλάξτε την εστίασή σας για να ευθυγραμμιστείτε με την προσωπική σας αλήθεια, και μετατοπίζεστε στη θέση της δύναμης και της αυθεντικής σας δράσης.
3. Χρησιμοποιούμε την περιέργεια για να προάγουμε τη μάθηση και την ευέλικτη λήψη αποφάσεων
Όταν αποδεχόμαστε τους περιορισμούς του νου μας, συνειδητοποιούμε ότι το απέραντο άγνωστο είναι γεμάτο γοητεία και διορατικότητα. Ανταλλάσσουμε τη βεβαιότητα με την περιέργεια, αγκαλιάζοντας την εξερεύνηση και την ανακάλυψη του εαυτού μας, του άλλου και του κόσμου μας με μια αίσθηση δέους, θαυμασμού και ευγνωμοσύνης.
Θυμάστε τη χαρά της ανακάλυψης που νιώθατε ως παιδί (ή που παρατηρείτε στα παιδιά); Αυτό το αίσθημα θαυμασμού είναι το δώρο μας όταν κάνουμε χρήση της περιέργειας και του ανοίγματος. Αν και οι προκλητικές αναμνήσεις και τα συναισθήματα μπορεί επίσης να κρύβονται στο άγνωστο, τα υπερβατικά όπως το δέος και η χαρά είναι επίσης εκεί. Η βοήθεια ενός καλού θεραπευτή μπορεί να είναι τόσο ευεργετική για την αποκάλυψη όλων αυτών.
Η περιέργεια μας βοηθά να μαθαίνουμε και να αναπτυσσόμαστε, γεγονός που επιτρέπει την καλύτερη λήψη αποφάσεων, την ικανοποίηση από τη ζωή και την επιτυχία. Στον αβέβαιο κόσμο μας, οι αποφάσεις είναι προτιμότερο να θεωρούνται υποθέσεις εργασίας παρά συγκεκριμένα συμπεράσματα, που υπόκεινται συνεχώς σε αναθεώρηση στο δυναμικό μας περιβάλλον. Τείνουμε να συνδέουμε την αβεβαιότητα με χειρότερα αποτελέσματα. Ωστόσο, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι πολύ καλύτερα από ό,τι φανταζόμαστε.
4. Αναπλαισιώνουμε τα λάθη και τις προκλήσεις
Το να κάνουμε λάθη έχει επίσης το πλεονέκτημα ότι δημιουργεί ευκαιρίες μάθησης που δεν θα ήταν διαθέσιμες αν η πορεία ήταν ομαλή. Με άλλα λόγια, υπάρχει μια πιθανή θετική πλευρά σε όλες τις προκλήσεις, αν επιλέξουμε να βρούμε την ευκαιρία που ενυπάρχει σε αυτές.
Σε καμία περίπτωση δεν προτείνεται να υιοθετήσουμε μια ριψοκίνδυνη ή αφελή προσέγγιση των θεμάτων με σκοπό τη δημιουργία ευκαιριών μάθησης. Λέω ότι, αφού λάβουμε μια τεκμηριωμένη απόφαση με βάση μια υπόθεση εργασίας, τα αποτυχημένα πειράματα μας δείχνουν την ανάγκη να αναθεωρήσουμε την υπόθεση και τον τρόπο. Το να θεωρούμε τις αποτυχίες ως ευκαιρίες μάθησης βελτιώνει μακροπρόθεσμα την ευημερία και την επιτυχία μας.
Πηγή:
www.psychologytoday.com/intl/blog/the-heart-healing/202110/feeling-anxious-embrace-uncertainty
