Λένε ότι τα εγγόνια είναι η μεγαλύτερη χαρά της ζωής και τώρα η πρώτη μελέτη που εξέτασε την εγκεφαλική λειτουργία των γιαγιάδων έδειξε ότι μπορεί τελικά να συνδέονται συναισθηματικά περισσότερο με τα εγγόνια τους απ’ ό,τι με τους δικούς τους γιους και τις κόρες.
Από τη δεκαετία του 1960, οι ερευνητές έχουν διατυπώσει την άποψη ότι ένας λόγος για τον οποίο οι γυναίκες τείνουν να ζουν δεκαετίες μετά την αναπαραγωγική τους ηλικία είναι ότι αυτό αυξάνει και τις πιθανότητες επιβίωσης των εγγονών τους, μέσω της φυσικής υποστήριξης που συχνά παρέχουν. Πιο πρόσφατα στοιχεία έχουν δείξει ότι η ευημερία και οι εκπαιδευτικές επιδόσεις των παιδιών ενισχύονται επίσης από την παρουσία παππούδων και γιαγιάδων που παρέχουν στήριξη με διάφορους τρόπους στα εγγόνια τους.
Advertisment
Για να κατανοήσουν καλύτερα τις βιολογικές βάσεις αυτής της σύνδεσης, ο καθηγητής James Rilling, ανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο Emory στην Ατλάντα της Τζόρτζια, και οι συνεργάτες του χρειάστηκαν δείγμα 50 γυναικών με τουλάχιστον ένα βιολογικό εγγόνι ηλικίας μεταξύ 3 και 12 ετών και χρησιμοποίησαν λειτουργική μαγνητική τομογραφία για να σαρώσουν τον εγκέφαλό τους καθώς κοιτούσαν φωτογραφίες του παιδιού, των γονέων του παιδιού και εικόνες ενός άσχετου παιδιού και ενός ενήλικα.
«Αυτό που πραγματικά ξεχωρίζει είναι η ενεργοποίηση σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη συναισθηματική ενσυναίσθηση», δήλωσε ο Rilling. «Αυτό υποδηλώνει ότι οι γιαγιάδες προσανατολίζονται στο να νιώθουν αυτό που νιώθουν τα εγγόνια τους όταν αλληλεπιδρούν μαζί τους. Αν το εγγόνι τους χαμογελά, νιώθουν τη χαρά του παιδιού. Και αν το εγγόνι τους κλαίει, νιώθουν τον πόνο και τη στεναχώρια του».
Ο Rilling είχε πραγματοποιήσει προηγουμένως μια παρόμοια άσκηση με πατεράδες που έβλεπαν φωτογραφίες των παιδιών τους. Η ενεργοποίηση που παρατηρήθηκε στις περιοχές επεξεργασίας συναισθημάτων των γιαγιάδων και σε εκείνες που σχετίζονται με την ανταμοιβή και τα κίνητρα, ήταν κατά μέσο όρο ισχυρότερη από εκείνη των πατεράδων – αν και υπήρχαν κάποιοι μπαμπάδες που είχαν εξίσου μεγάλη ενεργοποίηση σε αυτές τις περιοχές.
Advertisment
Αντίθετα, όταν οι γιαγιάδες κοίταζαν εικόνες του ενήλικου παιδιού τους, έτειναν να ενεργοποιούνται ελαφρώς διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου: αυτές που σχετίζονται με τη γνωστική ενσυναίσθηση. Αυτό θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι προσπαθούσαν να κατανοήσουν γνωστικά το ενήλικο παιδί τους, αντί να βιώνουν αυτή την πιο άμεση συναισθηματική σύνδεση. «Η συναισθηματική ενσυναίσθηση είναι όταν είσαι σε θέση να νιώσεις αυτό που νιώθει κάποιος άλλος, αλλά η γνωστική ενσυναίσθηση είναι όταν καταλαβαίνεις σε γνωστικό επίπεδο τι νιώθει κάποιος άλλος και γιατί», δήλωσε ο Rilling.
Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να βοηθήσει να εξηγηθεί η εμπειρία που έχουν πολλά ενήλικα παιδιά ότι οι γονείς τους συχνά φαίνονται πιο ενθουσιασμένοι που βλέπουν τα εγγόνια τους από ό,τι αυτά. «Νομίζω ότι αυτό είναι εύλογο», δήλωσε ο Rilling, τα ευρήματα του οποίου δημοσιεύθηκαν στο Proceedings of the Royal Society B. «Τα μικρά παιδιά έχουν πιθανότατα αναπτύξει χαρακτηριστικά ώστε να είναι σε θέση να χειρίζονται όχι μόνο τον μητρικό εγκέφαλο, αλλά και τον εγκέφαλο της γιαγιάς-μητέρας. Ένα ενήλικο παιδί δεν έχει τα ίδια χαριτωμένα χαρακτηρηστικά, οπότε μπορεί να μην έχει την ίδια συναισθηματική αντίδραση».
Τα αποτελέσματα υποστηρίζουν την ιδέα ότι μπορεί να υπάρχει ένα συνολικό σύστημα φροντίδας στον εγκέφαλο που ενεργοποιείται στις μητέρες (οι οποίες έχουν εξεταστεί σε ξεχωριστές μελέτες), στους πατεράδες και στις γιαγιάδες. Ο Rilling ελπίζει τώρα να μελετήσει τους παππούδες και άλλους παρόχους φροντίδας σε παιδιά και στη συνέχεια να κάνει τις απαραίτητες συγκρίσεις.
Πηγή:
www.theguardian.com/lifeandstyle/2021/nov/17/grandmothers-may-be-more-connected-to-grandchildren-than-to-own-offspring
