Οι people-pleasers είναι γνωστοί για το ότι κάνουν ό,τι χρειάζεται για να είναι οι άλλοι ευτυχισμένοι. Αν και το να είναι κανείς ευγενικός και εξυπηρετικός είναι γενικά καλό πράγμα, το να το παρακάνουμε για να ευχαριστήσουμε τους άλλους μπορεί να μας αφήσει συναισθηματικά εξαντλημένους, αγχωμένους και ανήσυχους.
Το «people-pleasing» (έχει επικρατήσει να χρησιμοποιούμε κι εμείς τον αγγλικό όρο που είναι πιο περιεκτικός) περιλαμβάνει το να βάζουμε τις ανάγκες κάποιου άλλου πάνω από τις δικές μας. Οι άνθρωποι που ικανοποιούν τους άλλους είναι ιδιαίτερα συντονισμένοι με τους άλλους και συχνά θεωρούνται ευχάριστοι, εξυπηρετικοί και ευγενικοί. Ωστόσο, οι people-pleasers μπορεί να δυσκολεύονται να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ένα επιβλαβές μοτίβο αυτοθυσίας ή αυτοπαραμέλησης.
Advertisment
Η ικανοποίηση των ανθρώπων σχετίζεται με ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητας που είναι γνωστό ως «κοινωνιοτροπία», η τάση να ενδιαφέρεται κανείς υπερβολικά στο να ικανοποιεί τους άλλους και να κερδίζει την έγκρισή τους ως ένας τρόπος να διατηρεί τις σχέσεις του. Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να είναι σύμπτωμα μιας διαταραχής της ψυχικής υγείας όπως:
– Άγχος ή κατάθλιψη
– Διαταραχή αποφευκτικής προσωπικότητας
Advertisment
– Οριακή διαταραχή προσωπικότητας (BPD)
– Συν-εξάρτηση ή διαταραχή εξαρτημένης προσωπικότητας
Σημάδια που μαρτυρούν ότι μπορεί να είμαστε people-pleasers
Υπάρχουν ορισμένα χαρακτηριστικά που τείνουν να μοιράζονται οι άνθρωποι που έχουν αυτή την τάση, συνειδητή ή μη. Ακολουθούν ορισμένα σημάδια:
– Δυσκολευόμαστε να πούμε όχι.
– Μας απασχολεί το τι μπορεί να σκέφτονται οι άλλοι άνθρωποι.
– Αισθανόμαστε ενοχές όταν λέμε στους άλλους όχι.
– Φοβόμαστε ότι το να απορρίπτουμε τους άλλους θα τους κάνει να μας θεωρήσουν κακούς ή εγωιστές.
– Συμφωνούμε σε πράγματα που δεν μας αρέσουν ή κάνουμε πράγματα παρά τη θέλησή μας.
– Παλεύουμε με συναισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης.
– Θέλουμε να μας συμπαθούν και αισθανόμαστε ότι κάνοντας πράγματα γι’ αυτούς θα κερδίσουμε την έγκρισή τους.
– Λέμε συνέχεια στους ανθρώπους συγγνώμη.
– Παίρνουμε την ευθύνη ακόμα κι όταν κάτι δεν είναι δικό μας λάθος.
– Δεν έχουμε ποτέ ελεύθερο χρόνο επειδή κάνουμε πάντα πράγματα για άλλους.
– Παραμελούμε τις δικές μας ανάγκες προκειμένου να κάνουμε πράγματα για τους άλλους.
– Προσποιούμαστε ότι συμφωνούμε με τους ανθρώπους, παρόλο που νιώθεις διαφορετικά.
Οι άνθρωποι που ικανοποιούν συνεχώς τους άλλους τείνουν να είναι καλοί στο να συντονίζονται με το τι αισθάνονται οι άλλοι. Είναι επίσης γενικά ενσυναισθητικοί, στοχαστικοί και στοργικοί. Αυτές οι θετικές ιδιότητες μπορεί επίσης να συνοδεύονται από μια κακή αυτοεικόνα, την ανάγκη να παίρνουμε τον έλεγχο ή την τάση να υπερβάλλουμε.
Αιτίες
Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορεί να παίζουν κάποιο ρόλο, μεταξύ των οποίων:
– Χαμηλή αυτοεκτίμηση: Μερικές φορές, οι άνθρωποι επιδίδονται σε συμπεριφορές που ικανοποιούν τους ανθρώπους επειδή δεν εκτιμούν τις δικές τους επιθυμίες και ανάγκες. Λόγω έλλειψης αυτοπεποίθησης, οι άνθρωποι που ικανοποιούν τους άλλους έχουν ανάγκη για εξωτερική επικύρωση και μπορεί να αισθάνονται ότι το να κάνουν πράγματα για τους άλλους θα οδηγήσει σε έγκριση και αποδοχή.
– Ανασφάλεια: Σε άλλες περιπτώσεις, οι άνθρωποι μπορεί να προσπαθούν να ικανοποιήσουν τους άλλους επειδή ανησυχούν ότι οι άλλοι δεν θα τους συμπαθήσουν αν δεν κάνουν τα πάντα για να τους κάνουν ευτυχισμένους.
– Τελειομανία: Μερικές φορές, οι άνθρωποι θέλουν τα πάντα να είναι τέλεια συμπεριλαμβανομένου του πώς σκέφτονται και αισθάνονται οι άλλοι άνθρωποι.
– Προηγούμενες εμπειρίες: Οδυνηρές, δύσκολες ή τραυματικές εμπειρίες μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο. Οι άνθρωποι που έχουν βιώσει κακοποίηση, για παράδειγμα, μπορεί να προσπαθούν να ευχαριστήσουν τους άλλους και να είναι όσο το δυνατόν πιο ευχάριστοι, προκειμένου να αποφύγουν να προκαλέσουν κακοποιητική συμπεριφορά στους άλλους.
Το κίνητρο να βοηθήσετε τους άλλους μπορεί μερικές φορές να είναι μια μορφή αλτρουισμού. Ένα άτομο μπορεί να θέλει ειλικρινά να διασφαλίσει ότι οι άλλοι άνθρωποι έχουν τη βοήθεια που χρειάζονται. Σε άλλες περιπτώσεις, η ικανοποίηση των ανθρώπων μπορεί να είναι ένας τρόπος για να νιώθει ότι επικυρώνεται ή ότι είναι αρεστός. Φροντίζοντας οι άνθρωποι να είναι ευτυχισμένοι, νιώθουν ότι είναι χρήσιμοι και ότι τους εκτιμούν.
Αποτελέσματα του να είναι κανείς people-pleaser
Η ικανοποίηση/ευχαρίστηση των ανθρώπων δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό. Το να είμαστε άνθρωποι που ενδιαφέρονται και νοιάζονται είναι ένα σημαντικό μέρος της διατήρησης υγιών σχέσεων με αγαπημένα πρόσωπα. Γίνεται πρόβλημα, ωστόσο, αν προσπαθούμε να κερδίσουμε την έγκριση προκειμένου να στηρίξουμε την αδύναμη αυτοεκτίμηση ή αν επιδιώκουμε την ευτυχία των άλλων εις βάρος της δικής μας συναισθηματικής ευημερίας.
Αν αφιερώνετε όλο το χρόνο σας στο να βοηθάτε τους άλλους προκειμένου να τους κάνετε ευτυχισμένους και να κερδίσετε την έγκρισή τους, μπορεί να βιώνετε κάποιες από τις ακόλουθες συνέπειες.
– Θυμό και απογοήτευση: Παρόλο που μπορεί πραγματικά να σας αρέσει να βοηθάτε, είναι επίσης βέβαιο ότι θα βιώσετε απογοήτευση, ακόμα και θυμό όταν κάνετε πράγματα απρόθυμα ή από υποχρέωση.
– Άγχος και στρες: Οι προσπάθειες να κρατήσουμε τους άλλους ανθρώπους ευτυχισμένους μπορεί να εξαντλήσουν τους δικούς μας φυσικούς και ψυχικούς πόρους. Η προσπάθεια να τα καταφέρετε όλα αυτά μπορεί να σας ταλαιπωρήσει με άγχος και στρες, τα οποία μπορεί να έχουν επιζήμιες επιπτώσεις στην υγεία σας.
– Εξαντλημένη δύναμη θέλησης: Το να αφιερώνετε όλη σας την ενέργεια και τους ψυχικούς σας πόρους στο να βεβαιωθείτε ότι οι άλλοι είναι ευτυχαριστημένοι σημαίνει ότι είναι λιγότερο πιθανό να έχετε την αποφασιστικότητα και τη δύναμη της θέλησης για να αντιμετωπίσετε τους δικούς σας στόχους.
– Έλλειψη αυθεντικότητας: Οι άνθρωποι που ικανοποιούν τους άλλους συχνά κρύβουν τις δικές τους ανάγκες και προτιμήσεις προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους άλλους ανθρώπους. Αυτό μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε ότι δεν ζείτε τη ζωή σας αυθεντικά – μπορεί ακόμη και να σας αφήσει να αισθάνεστε ότι δεν γνωρίζετε καθόλου τον εαυτό σας.
– Πιο αδύναμες σχέσεις: Εάν καταβάλλετε όλες σας τις προσπάθειες για να βεβαιωθείτε ότι ανταποκρίνεστε στις προσδοκίες των άλλων ανθρώπων, μπορεί να βρεθείτε να αισθάνεστε δυσαρεστημένοι. Ενώ οι άνθρωποι μπορεί να εκτιμούν την δοτική σας φύση, μπορεί επίσης να αρχίσουν να θεωρούν δεδομένη την καλοσύνη και την προσοχή σας.
Συμβουλές για να σταματήσουμε να ικανοποιούμε συνεχώς τους άλλους
– Θέστε όρια: Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τα όριά σας, να θέτετε σαφή όρια και στη συνέχεια να τα επικοινωνείτε. Να είστε ξεκάθαροι και συγκεκριμένοι σχετικά με το τι είστε διατεθειμένοι να αναλάβετε. Αν φαίνεται ότι κάποιος ζητάει πάρα πολλά, ενημερώστε τον ότι ξεπερνά τα όρια του τι είστε διατεθειμένοι να κάνετε και ότι δεν θα μπορέσετε να βοηθήσετε.
– Ξεκινήστε με μικρά βήματα: Μπορεί να είναι δύσκολο να κάνετε μια ξαφνική αλλαγή, γι’ αυτό είναι συχνά ευκολότερο να ξεκινήσετε διεκδικώντας τον εαυτό σας με μικρούς τρόπους. Ξεκινήστε λέγοντας όχι σε μικρότερα αιτήματα, δοκιμάστε να εκφράσετε τη γνώμη σας για κάτι μικρό ή ζητήστε κάτι που χρειάζεστε. Για παράδειγμα, δοκιμάστε να πείτε όχι σε ένα αίτημα για ένα μήνυμα. Στη συνέχεια, προχωρήστε στο να λέτε “όχι” στους ανθρώπους από κοντά. Εξασκηθείτε σε διαφορετικά περιβάλλοντα ή καταστάσεις, όπως όταν μιλάτε με πωλητές, όταν παραγγέλνετε σε ένα εστιατόριο ή ακόμη και όταν έχετε να κάνετε με συναδέλφους.
– Ορίστε στόχους και προτεραιότητες: Σκεφτείτε πού θέλετε να ξοδεύετε τον χρόνο σας. Ποιον θέλετε να βοηθήσετε; Ποιους στόχους προσπαθείτε να πετύχετε; Η γνώση των προτεραιοτήτων σας μπορεί να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε αν έχετε ή όχι το χρόνο και την ενέργεια να αφιερώσετε σε κάτι.
– Καθυστέρηση χρόνου: Όταν κάποιος σας ζητά μια χάρη, πείτε του ότι χρειάζεστε λίγο χρόνο για να το σκεφτείτε. Το να πείτε «ναι» αμέσως μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε υποχρεωμένοι και υπερβολικά δεσμευμένοι, αλλά ο χρόνος που χρειάζεστε για να απαντήσετε σε ένα αίτημα μπορεί να σας δώσει το χρόνο να το αξιολογήσετε και να αποφασίσετε αν είναι κάτι που πραγματικά θέλετε να κάνετε.
Έρευνες έχουν επίσης διαπιστώσει ότι ακόμη και μια μικρή παύση πριν από μια επιλογή αυξάνει την ακρίβεια λήψης αποφάσεων. Δίνοντας στον εαυτό σας μια στιγμή, θα είστε καλύτερα σε θέση να αποφασίσετε με ακρίβεια αν είναι κάτι που έχετε την επιθυμία και το χρόνο να αναλάβετε.
– Αξιολογήστε το αίτημα: Ένα άλλο βήμα για να ξεπεράσετε το να είστε ένας άνθρωπος που ικανοποιεί τους ανθρώπους είναι να αναζητάτε σημάδια που δείχνουν ότι οι άλλοι άνθρωποι προσπαθούν να επωφεληθούν από τη γενναιοδωρία σας. Υπάρχουν άνθρωποι που φαίνεται να θέλουν πάντα κάτι από εσάς, αλλά ξαφνικά δεν είναι διαθέσιμοι αν χρειαστεί να σας ανταποδώσουν τη χάρη; Ή μήπως κάποιοι άνθρωποι φαίνεται να γνωρίζουν τη γενναιόδωρη φύση σας και ζητούν επειδή ξέρουν ότι δεν θα πείτε «όχι»;
– Αποφύγετε τις δικαιολογίες: Είναι σημαντικό να είστε άμεσοι όταν λέτε «όχι» και να αποφεύγετε να κατηγορείτε άλλες υποχρεώσεις ή να δικαιολογείστε για την αδυναμία σας να συμμετάσχετε. Προσπαθήστε να χρησιμοποιείτε έναν αποφασιστικό τόνο όταν αρνείστε κάτι και αντισταθείτε στην παρόρμηση να προσθέσετε περιττές λεπτομέρειες σχετικά με το σκεπτικό σας. Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι το «όχι» είναι μια ολοκληρωμένη πρόταση.
Πηγή:
www.verywellmind.com/how-to-stop-being-a-people-pleaser
