Τα παιδιά που βιώνουν τραύμα και δυσλειτουργία στο σπίτι τους συχνά δυσκολεύονται να μάθουν τα ίδια όρια και συμπεριφορές που τόσοι πολλοί άλλοι φαίνεται να θεωρούν αυτονόητα. Καθώς ένα παιδί μεγαλώνει και αναπτύσσεται, παίρνει από τους φροντιστές του παράδειγμα για το πώς να αλληλεπιδρά με τον κόσμο γύρω του. Αν αυτοί οι φροντιστές συμπεριφέρονται με δυσλειτουργικούς ή ανθυγιεινούς τρόπους, οι πιθανότητες να μάθουν τα παιδιά να μιμούνται τις ίδιες ανθυγιεινές συμπεριφορές, ακόμη και αν δεν το θέλουν, είναι μεγάλες. Για πολλούς, οι επιπτώσεις της κακοποίησης εκδηλώνονται σε δυσλειτουργικές διαπροσωπικές σχέσεις ως αποτέλεσμα διαταραχών της προσκόλλησης σε κομβικά σημεία της παιδικής ανάπτυξης.
Η επιστροφή στην παιδική και εφηβική ηλικία ρίχνει συνήθως φως στη συμπεριφορά των ενηλίκων. Οι τρόποι με τους οποίους οι φροντιστές μας αλληλεπιδρούν μαζί μας, καθώς και μεταξύ τους, διαμορφώνουν την άποψή μας για τον κόσμο και τους γύρω μας. Αυτό με τη σειρά του επηρεάζει τρεις θεμελιώδεις δομές: την αίσθηση του εαυτού μας, τον τρόπο που επικοινωνούμε και τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνουμε σχέσεις. Αν δεν κοπιάσουμε για να αναπτύξουμε μεγαλύτερη αυτογνωσία των συμπεριφορών μας, συνήθως καταλήγουμε να επαναλαμβάνουμε τα ίδια μοτίβα στην ενήλικη ζωή μας. Ακολουθούν 10 από τους τρόπους με τους οποίους το παιδικό τραύμα εκδηλώνεται στις σχέσεις των ενηλίκων.
Advertisment
10 τρόποι με τους οποίους το παιδικό τραύμα εκδηλώνεται στις σχέσεις των ενηλίκων
1. Φόβοι εγκατάλειψης: Τα παιδιά που παραμελήθηκαν ή εγκαταλείφθηκαν από κάποιον φροντιστή συχνά παλεύουν με τους φόβους της εγκατάλειψης για πολύ καιρό μέχρι την ενηλικίωση, ακόμη και αν δεν έχουν επίγνωση αυτών των φόβων σε επιφανειακό επίπεδο. Ενώ ο υποκείμενος φόβος είναι ότι ο σύντροφος θα φύγει τελικά, οι σκέψεις αυτές συχνά αποκαλύπτονται σε καθημερινές καταστάσεις, όπως το να φοβάται κανείς όταν ο σύντροφος βγαίνει μόνος του έξω ή το να μην μπορεί να αυτοκαταπραΰνεται αν ο σύντροφος φεύγει από το δωμάτιο κατά τη διάρκεια ενός καυγά. Αυτός ο φόβος εκδηλώνεται επίσης συχνά ως ζήλια ή, σε ακραίες περιπτώσεις, ως κτητικότητα.
2. Ευερεθιστότητα και αυξημένος εκνευρισμός με τους άλλους: Όταν μεγαλώνουμε σε περιβάλλοντα όπου μας ασκούν συχνά κριτική ή γινόμαστε μάρτυρες της κριτικής των άλλων, μαθαίνουμε ότι αυτός είναι ένας φυσικός τρόπος να εκφράζουμε τη δυσαρέσκειά μας στις σχέσεις. Μαθαίνουμε ότι οι ατέλειες και οι ιδιορρυθμίες μας είναι απαράδεκτες και προβάλλουμε αυτή τη δυσανεξία στους συντρόφους μας ή στους άλλους γύρω μας.
3. Χρειαζόμαστε πολύ χώρο ή χρόνο για τον εαυτό μας: Το να μεγαλώνετε σε ένα χαοτικό ή απρόβλεπτο περιβάλλον δημιουργεί πολύ άγχος και συχνά θέτει το κεντρικό νευρικό σύστημα των παιδιών σε μια συνεχή κατάσταση υπερεγρήγορσης. Στη συνέχεια, γίνονται ενήλικες που χρειάζονται πολύ χρόνο για τον εαυτό τους προκειμένου να ηρεμήσουν αυτά τα συμπτώματα άγχους, νευρικότητας και φόβου. Η παραμονή στο σπίτι, όπου μπορείτε να ελέγχετε το περιβάλλον σας, σας κάνει να αισθάνεστε πιο ασφαλείς και σας επιτρέπει να χαλαρώσετε. Σε ακραίες περιπτώσεις, ορισμένοι ενήλικες έχουν ακόμη και χαρακτηριστικά ή πληρούν τα κριτήρια για κοινωνικό άγχος ή ακόμη και αγοραφοβία.
Advertisment
4. Άνισες οικονομικές και οικιακές ευθύνες: Μερικές φορές αυτό μπορεί να μοιάζει με απροθυμία να βασιστεί κανείς καθόλου στον σύντροφο λόγω φόβων ότι θα εξαρτηθεί από ένα άλλο άτομο. Άλλες φορές παίρνει τη μορφή της ανάληψης πλήρους οικονομικής ή/και οικιακής ευθύνης σε μια συνεργασία ή της πλήρους φροντίδας του άλλου ατόμου σε σημείο που να σας εκμεταλλεύεται. Το αντίθετο – το να βασίζεστε υπερβολικά σε αυτούς σε σημείο που να σας φροντίζουν – είναι επίσης αποτέλεσμα ανεκπλήρωτων παιδικών αναγκών.
5. Η παραμονή σε μια σχέση πολύ περισσότερο από την ημερομηνία λήξης της: Όταν μεγαλώνουμε σε ασταθή περιβάλλοντα, με φροντιστές που παλεύουν με την εξάρτηση από τα ναρκωτικά, την ψυχική ασθένεια ή ακόμα και σωματική ασθένεια ή θάνατο, τα παιδιά συχνά αναπτύσσουν ένα αίσθημα ενοχής που προέρχεται από την επιθυμία να τερματίσουμε μια σχέση πριν καταφέρουμε να «φτιάξουμε» το άλλο άτομο. Το να μένουμε με κάποιον που δεν μας ταιριάζει, μερικές φορές μας φαίνεται πιο ασφαλές από το να είμαστε μόνοι μας.
6. Συνεχείς διαφωνίες ή καυγάδες στις σχέσεις ή αποφυγή της σύγκρουσης με κάθε κόστος: Όλες οι σχέσεις έχουν συγκρούσεις, αλλά τα παιδιά που μεγάλωσαν σε περιβάλλοντα όπου οι φροντιστές τσακώνονταν συνεχώς ή που απέφευγαν κάθε είδους σύγκρουση, συχνά δεν μαθαίνουν τις απαραίτητες δεξιότητες για να έχουν παραγωγική και υγιή επικοινωνία. Αυτό περιλαμβάνει υγιείς και παραγωγικούς τρόπους πλοήγησης και διαχείρισης των συγκρούσεων.
7. Μη γνώση τρόπων ανάκαμψης μετά από σύγκρουση: Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, όταν δεν μαθαίνουμε πώς να έχουμε παραγωγική και υγιή διαχείριση των συγκρούσεων, δεν ξέρουμε επίσης πώς να επιδιορθώσουμε μια σχέση μετά τις αναπόφευκτες συγκρούσεις που συμβαίνουν σε φυσιολογικά πλαίσια. Αυτό μπορεί να μοιάζει με το να προσποιούμαστε ότι δεν συνέβη, να μην ξέρουμε πότε ή πώς να συμβιβαστούμε σε ένα θέμα ή να ακολουθούμε σιωπηλή χειραγώγηση.
8. Συστηματική μονογαμία. Αυτό συχνά οφείλεται σε φόβους μήπως πληγωθείτε ξανά, σε φόβους μήπως μείνετε μόνοι ή ακόμη και στην προσπάθεια να αποδείξετε ότι αξίζετε την αγάπη και τη στοργή που δεν λάβατε στην παιδική σας ηλικία. Με κάθε νέο σύντροφο έρχονται νέες ελπίδες να επιβεβαιώσετε ότι είστε άξιοι της αγάπης και της συνεργασίας που σας λείπει.
9. Ανησυχούμε ότι συμβιβαζόμαστε, φοβόμαστε να δεσμευτούμε ή αποφεύγουμε εντελώς τις σχέσεις: Αυτό οφείλεται σε φροντιστές που ήταν αναξιόπιστοι ή μας εγκατέλειψαν, αφήνοντάς μας δύσπιστους απέναντι σε όσους ισχυρίζονται ότι μας φροντίζουν. Αν φοβάστε ότι οι άλλοι θα σας πληγώσουν όπως έκαναν οι φροντιστές σας, το να αποφεύγετε την καθήλωση μπορεί να σας φανεί ασφαλέστερο, καθώς σας επιτρέπει την ελευθερία να εγκαταλείψετε τη σχέση όταν και αν χρειαστεί.
10. Προσπαθούν να αλλάξουν τον σύντροφό τους: Αυτή είναι μια αντίδραση τραύματος που προέρχεται από την πεποίθηση ότι πρέπει να κάνουμε το καλύτερο δυνατό με αυτό που έχουμε, ή ακόμα και από τον φόβο ότι δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι καλύτερο. Τα παιδιά είναι ανίσχυρα να αλλάξουν αυτό που είναι οι φροντιστές τους, οπότε μαθαίνουν να προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα με αυτό που έχουν.
Ως ενήλικες, είναι σύνηθες αυτό το μοτίβο να μεταφέρεται στις συντροφικές σχέσεις μας, με αποτέλεσμα να επιθυμούμε αλλαγές μέσα στον σύντροφό μας προκειμένου να κατευνάσουμε τους δικούς μας φόβους για τις σχέσεις. Αν μπορέσουμε να «φτιάξουμε» το άτομο και να το κάνουμε καλύτερο σύντροφο, μπορούμε με κάποιον τρόπο να αποδείξουμε στον εαυτό μας ότι αξίζουμε και είμαστε σε θέση να έχουμε μια επιτυχημένη σχέση.
Πηγή:
www.psychologytoday.com/intl/blog/invisible-bruises/202202/10-ways-childhood-trauma-manifests-in-adult-relationships
