Η ζωή κάθε ανθρώπου ξετυλίγεται με έναν τρόπο μοναδικό για τον καθένα. Κάθε σημαντικό γεγονός που βιώνετε αφήνει ένα ίχνος: κάθε επιτυχία, κάθε αποτυχία, κάθε χαρά, κάθε πόνος. Αυτές οι εμπειρίες σας διαμορφώνουν σε εκείνο που είστε πλασμένοι να είστε. Και όταν τις αποκωδικοποιήσετε, θα ανακαλύψετε πως το Σύμπαν έχει ένα σχέδιο για το οποίο είστε πλασμένοι. Είστε εδώ για να εκπληρώσετε τον μοναδικό σας ρόλο, την καριέρα και την αποστολή σας. Η σπουδαιότερη δουλειά σας είναι να αποκαλύψετε την ιστορία σας, να μείνετε αληθινοί σε αυτή και να δράσετε με βάση αυτή.
Από το 2013 ως το 2016 η εταιρεία μου η Mindvalley έχανε ασταμάτητα χρήματα. Μια σειρά από καταστροφικά γεγονότα σχεδόν διέλυσαν την επιχείρηση. Αυτή η τριετής χρονική περίοδος ήταν μια μάχη επιβίωσης. Ένα βράδυ, μετά από μια ακόμη φρικτή μέρα μάχης για επιβίωση, σωριάστηκα απεγνωσμένος σε μια καρέκλα στο τραπέζι της κουζίνας μου. Περνούσα κρίση. Ήταν 11 μ.μ. Ήθελα να χώσω το κεφάλι μου στο μαξιλάρι, να σβήσω τα φώτα και να κοιμηθώ. Αλλά είχα ραντεβού. Είχα κανονίσει ένα τηλεφώνημα με έναν υποψήφιο δάσκαλο στη Mindvalley για να συζητήσουμε την εμφάνισή του σε μια από τις πιο δημοφιλείς μας εκπομπές. Και ευτυχώς δεν το ακύρωσα. Σχημάτισα τον αριθμό του Σρικουμάρ Ράο. Και εκείνο το βράδυ βίωσα την απίστευτη σοφία του για πρώτη φορά.
Advertisment
Ο Ράο είναι ένας διάσημος καθηγητής διοίκησης επιχειρήσεων, ο οποίος δίνει διαλέξεις σε μέρη σαν το Κολούμπια και τη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του Λονδίνου. Τα μαθήματά του έχουν λίστα αναμονής, επειδή οι διαλέξεις του είναι τόσο καινοτόμες. Ο Ράο αναμιγνύει τη σοφία των προ πολλού εκλιπόντων φιλοσόφων και πνευματικών δασκάλων με τις μοντέρνες ιδέες των επιχειρηματικών σχολών της Αμερικής. Δεν πρόκειται για ένα κλασικό μάθημα μεταπτυχιακών φοιτητών. Μοιάζει περισσότερο με το αγαπημένο παιδί του Τζαλαλαντίν Ρουμί και του Τζακ Γουέλς. O Ράο ζει στη Νέα Υόρκη, αλλά δεν είναι ο κλασικός, καβαλημένος Νεοϋορκέζος. Είναι ένας ταπεινός, προσγειωμένος Ινδός. Είναι το είδος του ανθρώπου που λίγες φορές ανοίγει το στόμα του μέσα σε μια ομάδα και μιλά αργά. Αλλά, κάθε φορά που μιλάει, όλοι μέσα στο δωμάτιο το βουλώνουν γιατί ξέρουν πως θα μείνουν με το στόμα ανοιχτό.
Εκείνο το βράδυ ήμασταν δύο άγνωστοι. Αλλά ξέρει να διαβάζει τους ανθρώπους. Ο τόνος της φωνής μου τον έκανε να καταλάβει πως ήμουν στρεσαρισμένος.
≪Βίσεν, αρκετά μιλήσαμε για δουλειές. Είσαι καλά;≫ με ρώτησε.
Advertisment
≪Ναι, καλά είμαι≫ είπα.
Φυσικά ήταν ψέμα. Ο Ράο το γνώριζε αυτό. Έτσι λοιπόν, με ενθάρρυνε περισσότερο. Μου φάνηκε τόσο τρυφερός, τόσο ειλικρινής, που ένιωσα ασφαλής μαζί του. Πάλευα να κρατήσω τη αγωνία μου μέσα μου και τώρα τα άφηνα όλα να ξεχυθούν σαν ένας μπερδεμένος χείμαρρος από εξομολογήσεις.
≪Διαλύομαι, Ράο. Είμαι τόσο αγχωμένος. Η υγεία μου έχει πάει κατά διαόλου. Αμφισβητώ την ικανότητά μου να διοικώ και να είμαι διευθύνων σύμβουλος. Παλεύω να κρατήσω την εταιρεία στην επιφάνεια. Και δεν μπορώ να το μοιραστώ με κανέναν. Τα κρατάω όλα μέσα μου. Απλά, δεν ξέρω τι να κάνω≫ του εξομολογήθηκα.
Ο Ράο με άκουσε. Μετά είπε: ≪Βίσεν, θέλω να σου διαβάσω ένα ποίημα. Άκου μόνο. Είναι ενός ποιητή του 13ου αιώνα που ονομάζεται Ρουμί≫.
≪Εντάξει≫ είπα.
Αλλά στο πίσω μέρος του μυαλού μου σκεφτόμουν: Ποίηση; Σοβαρολογεί τώρα; Εγώ του λέω τα εσώψυχά μου και αυτός θέλει να μου κάνει ένα αναθεματισμένο μάθημα ποίησης;
Αλλά το έκανε.
Εδώ είναι το ποίημα που μου διάβασε ο Ράο:
Όταν τρέχω πίσω από κάτι που νομίζω ότι θέλω,
οι μέρες μου είναι ένα καμίνι αγωνίας και άγχους.
αν καθίσω στον δικό μου χώρο υπομονής,
αυτό που χρειάζομαι κυλάει προς το μέρος μου και,
μάλιστα, χωρίς κόπο. Από αυτό καταλαβαίνω πως
ό,τι θέλω με θέλει επίσης, με ψάχνει και με ελκύει.
Υπάρχει ένα μεγάλο μυστικό σ’ αυτό για όποιον μπορεί να το αδράξει. Εγώ δεν το ’πιασα τότε. Κατάλαβα πραγματικά τι σημαίνει αυτό το ποίημα δυο χρόνια αργότερα. Εκείνο το βράδυ, όμως, ο Ράο με ρώτησε τι σήμαινε το ποίημα και αυτό με οδήγησε στο ταξίδι της κατανόησης. Τώρα, λοιπόν, γυρίζω την ερώτηση σε εσάς.
Τι πιστεύετε πως σημαίνει αυτό το ποίημα;
Κάντε μια παύση για λίγο. Σκεφτείτε την απάντησή σας προτού διαβάσετε παρακάτω. Ακόμη καλύτερα, γράψτε την απάντησή σας. Τι πιστεύετε πως σημαίνει αυτό το ποίημα; Στο τέλος του βιβλίου θα σας το ξαναθυμίσω. Θα σας ζητήσω να σκεφτείτε ξανά τι πιστεύετε πως σημαίνει. Μπορεί να εκπλαγείτε με τη νέα ερμηνεία που θα δώσετε.
Ο Ρουμί φανερώνει πως υπάρχουν στιγμές που νιώθουμε την ανάγκη να τρέξουμε πίσω από αυτό που θέλουμε. Αλλά αυτό που θέλουμε είναι κάτι που πηγάζει πραγματικά από τον ενδότερο εαυτό μας; Ή είναι ένα τεχνητό ≪θέλω≫. μια επιθυμία προγραμματισμένη μέσα μας από την πολιτισμική μας διαπαιδαγώγηση;
Αυτό είναι διαφορετικό από το πραγματικό μας θέλω. Κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει αυτές τις στιγμές. Υπάρχουν άνθρωποι, τοποθεσίες, ιδέες τα οποία μας έλκουν χωρίς κάποιο συγκεκριμένο λόγο. Είμαι σίγουρος πως όλοι έχετε βιώσει τέτοιες καταστάσεις. Μπορεί να είναι μια ιδέα που σας τραβάει ή ένα όραμα που σας κρατά ξάγρυπνους τη νύχτα. Μερικές φορές δεν βγάζει κανένα νόημα. Μπορεί να σας φαίνεται απόκοσμο. Όμως, νιώθετε έλξη από αυτό το όραμα, πέρα από κάθε λογική.
Ακριβώς όπως ο καθένας μας έχει μοναδικό δακτυλικό αποτύπωμα, τι θα γινόταν αν έχουμε επίσης μοναδικό ψυχικό αποτύπωμα; Ένα μοναδικό αποτύπωμα της ψυχής μας, με βάση τις εμπειρίες που η ψυχή μας αποζητά να έχει σ’ αυτή τη ζωή;
Ανακαλύπτοντας το αποτύπωμα της ψυχής σας
Έμαθα να ακούω την ψυχή μου. Μπορεί να το λέτε εσωτερική γνώση ή ένστικτο. Είμαι σίγουρος πως κάποιες φορές την έχετε ακούσει κι εσείς. Και όταν την ακούτε, το Σύμπαν σάς στέλνει ό,τι ακριβώς χρειάζεστε. Τότε συμβαίνει η μαγεία.
Το αποτύπωμα της ψυχής σας είναι ένα κρυμμένο σύνολο οδηγιών με το οποίο λειτουργείτε σε συγχρονισμό χωρίς να το αντιλαμβάνεστε. Σε επαγγελματικό επίπεδο, το ψυχικό σας αποτύπωμα δημιουργείται όταν αποκαλύπτετε τις θεμελιώδεις αξίες σας. Αυτό που θα μάθετε στο συγκεκριμένο κεφάλαιο είναι ότι αυτές οι αξίες δεν μπορούν να επινοηθούν. Προέρχονται από εσάς τους ίδιους. Είναι τα ξεχωριστά σημάδια της ψυχής σας. Και θα σας οδηγήσω μέσα από μια διαδικασία στο πώς να το καταφέρετε. Αυτό σημαίνει το να σκέφτεστε όπως ο Βούδας. Αντί να δεσμεύεστε από τις ψευδαισθήσεις του κόσμου, που σας εκπαιδεύουν να θέλετε πράγματα που δεν έχουν καμία σημασία, θα πρέπει να ξεφορτωθείτε την πλύση εγκεφάλου. Όταν μάθετε να ακούτε τη φωνή που είναι αυθεντικά δική σας, θα καταλάβετε τι είναι αυτό που πραγματικά οδηγεί την ψυχή σας να κάνετε σε αυτό τον κόσμο. Και αυτός είναι ο λόγος που είστε πραγματικά πλασμένοι.
Το αποτύπωμα της ψυχής σας αντιπροσωπεύει ένα μοναδικό σύνολο αξιών, που είναι χτισμένες μέσα σας. Οι αξίες κάνουν την κάθε απόφαση απλή. Όταν αποκαλύπτετε τις δικές σας, αποκτάτε ένα νέο, βαθύτερο νόημα στη ζωή σας, το οποίο προσελκύει όσα είναι σε αρμονία με τις αληθινές σας επιθυμίες και απωθεί όσα δεν είναι.
Πάρα πολλοί από εμάς τρέχουμε πίσω από αυτό που νομίζουμε πως θέλουμε γιατί μας έχει γίνει πλύση εγκεφάλου να πιστεύουμε πως αυτές είναι οι ανάγκες μας. Κάνουμε δουλειές που καταστρέφουν την ψυχή μας. Ή χτίζουμε επιχειρήσεις που δεν έχουν σχέση με τις βαθύτερες επιθυμίες μας. Το ξέρω γιατί έχω βρεθεί σε αυτή τη θέση.
Το 2010 ξεκίνησα μια νεοφυή εταιρεία με τη στήριξη επιχειρηματικών κεφαλαίων στον χώρο των ψηφιακών κουπονιών της Σίλικον Βάλεϊ, που ήταν τότε πολύ της μόδας. Δεν μ’ ενδιέφεραν καθόλου τα ψηφιακά κουπόνια. Έγινα συνιδρυτής στην εταιρεία αυτή μόνο και μόνο γιατί γνώριζα πως ο χώρος ήταν ραγδαία αναπτυσσόμενος. Κλείσαμε έναν γύρο χρηματοδότησης δύο εκατομμυρίων δολαρίων και η επιχείρηση απογειώθηκε. Αλλά, έξι μήνες μετά, κατάλαβα πόσο μίζερη είχε γίνει η ζωή μου. Αγχωνόμουν να πάω για δουλειά. Και δεν έβλεπα καμιά αξία στο προϊόν μας. Έτσι, έδωσα τις περισσότερες μετοχές μου στους συνιδρυτές και έπαψα να νιώθω αποτυχημένος.
Έκανα λάθος ξεκινήματα γιατί αγνοούσα εντελώς τις θεμελιώδεις αξίες μου, το αποτύπωμα της ψυχής μου. Αν απλώς ήξερα να κάνω στον εαυτό μου αυτή τη φιλοσοφική ερώτηση που έμαθα χρόνια αργότερα, δεν θα είχα υποστεί όλη αυτή την ταλαιπωρία: Αν είμαι μια ψυχή που επιλέγει μια ανθρώπινη εμπειρία, γιατί είμαι εδώ;
Αν έχετε μια επιτυχημένη επιχείρηση, αν ξεκινάτε μία ή αν διευθύνετε μια ομάδα, αυτό που θα μάθετε σ’ αυτό το κεφάλαιο είναι ζωτικής σημασίας. Μπορεί να αλλάξετε κι εντελώς το παιχνίδι.
Μας έχουν πει να φτιάχνουμε προϊόντα με βάση τι ταιριάζει στην αγορά. Μας έχουν πει να ρωτάμε ≪τι προϊόν θέλετε να πουλήσετε;≫ ή ≪τι ζητάει η αγορά;≫. Αυτές οι ερωτήσεις πρέπει να γίνονται μέσα σε ένα πλαίσιο αξιών. Η ερώτηση που οι περισσότεροι άνθρωποι παραλείπουν να κάνουν είναι: ≪Λαμβάνοντας υπόψη τις αξίες μου, το τι με γεμίζει και το πώς θέλω να αναπτυχθώ, τι ιδιαίτερο και μοναδικό μπορώ να προσφέρω στον κόσμο;≫.
Πριν πάρετε μια δουλειά ή βάλετε μπροστά μια εταιρεία, ξεκινήστε γνωρίζοντας τις αξίες σας. Το βιβλίο σας, το ιστολόγιό σας, τα ρούχα σας, οι διαδικτυακές εφαρμογές σας, η καριέρα σας θα πρέπει να εμπνέονται από το δικό σας μοναδικό σύνολο αξιών. Αν δεν είστε σε ηγετική θέση, το να προσδιορίσετε τις αξίες σας είναι ο ευκολότερος τρόπος για να συντονιστείτε με τους σωστούς ανθρώπους και τη σωστή καριέρα, εκεί που τα ταλέντα σας θα λάμψουν.
Οι αξίες σας είναι αυτές που δίνουν σε σας και σε οτιδήποτε δημιουργείτε αυτή την ιδιαίτερη αιχμή. Και κάτι ακόμη περισσότερο: κάνουν τη δουλειά σας να έχει νόημα για εσάς γνωρίζοντας πως πραγματικά αφήνετε το στίγμα σας στον κόσμο. Οι έρευνες αγοράς, τα δεδομένα, οι έρευνες πελατών είναι κατώτερα από τις αξίες σας. Και, να είστε σίγουροι, οι αξίες σας σχηματίζουν ήδη τις επιλογές σας. Όταν τις αποκαλύψετε ξεκάθαρα, θα σας βοηθήσουν να αποφύγετε τις καταστάσεις που έρχονται σε αντίθεση με τις βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις σας. Η ζωή γίνεται ευκολότερη. Σε αντίθεση με τους περισσότερους ανθρώπους, εσείς θα ξέρετε ποιοι πραγματικά είστε και τι πραγματικά θέλετε.
Σε αυτό το κεφάλαιο θα πάρετε μια γεύση από το μοναδικό αποτύπωμα της ψυχής σας με την αποκάλυψη των αξιών σας.
Αλλά πριν κάνουμε αυτή τη δουλειά, επειδή υπάρχουν πάρα πολλές παρανοήσεις γύρω από τις βασικές αξίες, αφήστε με να ξεκαθαρίσω το τοπίο.
Πυροδοτήστε βαθιές σχέσεις
«Είμαστε όλοι τόσο βαθιά συνδεδεμένοι μεταξύ μας: δεν έχουμε άλλη επιλογή παρά να αγαπάμε τους πάντες. Να είστε ευγενικοί, να κάνετε καλό σε οποιονδήποτε και αυτό θα ανταμειφθεί. Οι χτύποι μιας ευγενικής καρδιάς είναι οι μεγαλύτερες ευλογίες του Σύμπαντος» – —Αμίτ Ράι, Yoga and Vipassana: An Integrated Lifestyle
Οι άνθρωποι επιθυμούν να βρίσκονται μεταξύ τους. Η ανάγκη να ανήκουμε είναι στο DNA μας. Ενώ μπορεί να βλέπουμε τους εαυτούς μας ως ξεχωριστές οντότητες, η αλήθεια είναι ότι συνδεόμαστε με αόρατους δεσμούς. Όταν καταλάβετε πώς να επηρεάζετε αυτό τον χώρο, δημιουργείτε κοινότητες όπου ο καθένας είναι καλύτερα μαζί παρά χώρια.
Αγαπώ τους ανθρώπους. Αλλά, ας είμαστε ειλικρινείς, μπορεί να γίνουμε και κάπως παράλογοι. Αυτό πέρασε από το μυαλό μου για μια σύντομη στιγμή καθώς στεκόμουν σε έναν κύκλο με άλλα εκατό μέλη της ομάδας μου. Βρισκόμασταν σε μια εταιρική εκδρομή σε ένα παραθαλάσσιο ξενοδοχείο, σε ένα εκπληκτικό νησί που ονομάζεται Πενάνγκ, στη βορειοδυτική Μαλαισία.
Ο συντονιστής μας μπήκε στο κέντρο του κύκλου και είπε: ≪Το επόμενο παιχνίδι θα μας κάνει ακόμα πιο ευάλωτους μεταξύ μας. Αλλά ξέρω ότι εσείς, παιδιά, είστε έτοιμοι γι’ αυτό≫.
Τώρα, πριν σας πω τι συνέβη στη συνέχεια, πρέπει να πω το εξής: Γιατί πρέπει να παίζουμε παιχνίδια για να είμαστε αληθινοί μεταξύ μας; Είναι πολύ παράξενο. Και δεν σχολιάζω μόνο τους άλλους. Σίγουρα, ούτε εγώ εξαιρούμαι από αυτό. Αλλά, ας το παραδεχτούμε, ο χώρος εργασίας δεν είναι συνήθως το κατάλληλο μέρος για βαθιές συζητήσεις και βαθιές ανθρώπινες σχέσεις. Μερικές φορές χρειαζόμαστε κάποιο σπρώξιμο για να δημιουργήσουμε βαθύτερες σχέσεις.
Έτσι λοιπόν, αυτή η άσκηση ήταν μέρος της ομαδικής μας εξόρμησης για το 2019, η οποία επικεντρώθηκε αποκλειστικά στο θέμα της σύνδεσης. Ενώ κάποτε οι ομαδικές μας εκδρομές αφορούσαν τη στρατηγική της εταιρείας και τους στόχους και τα βασικά αποτελέσματα (OKR), είχα πάρει το μάθημά μου. Σήμερα οι ομαδικές μας εκδρομές επικεντρώνονται πρώτα στη σύνδεση και το δέσιμο μεταξύ μας. Δεν μιλάμε πολύ για την επιχείρηση ή το όραμα. Αντίθετα, επικεντρωνόμαστε στο να γίνουμε πραγματικά ειλικρινείς, ανοιχτοί και διαφανείς μεταξύ μας.
Όταν εστιάζεις πρώτα στη σύνδεση, όλα τα υπόλοιπα μπαίνουν στη θέση τους. Αυτό ισχύει τόσο για τους ηγέτες όσο και για οποιονδήποτε άλλον στην ομάδα. Και αν δεν είστε επίσημα ηγέτης, να έχετε κατά νου ότι η δεξιότητα της δημιουργίας σχέσεων είναι ίσως το πιο ισχυρό εργαλείο στην εργαλειοθήκη του κρυφού ηγέτη. Πρώτα απ’ όλα, σας δίνει τη δυνατότητα να ανεβείτε αόρατα τα σκαλοπάτια οποιουδήποτε οργανισμού. Το δεύτερο όφελος είναι το κοινωνικό πλεονέκτημα που αποκτάτε όταν έχετε την ικανότητα να μεταμορφώνετε οποιαδήποτε αποδυναμωμένη ομάδα. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα χρειαστεί ποτέ να εργαστείτε σε ένα τοξικό περιβάλλον. Και αφού έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι η ποιότητα ζωής καθορίζεται από τους ανθρώπους με τους οποίους περνάτε τον περισσότερο χρόνο, οι σχέσεις έχουν πολύ μεγαλύτερη σημασία από ό,τι νομίζετε.
Εκείνη την ημέρα στην ομαδική μας εξόρμηση, καθώς στεκόμουν σε αυτόν τον κύκλο, είχα μια αίσθηση ασφάλειας και ειρήνης. Αλλά κάτι μου έτρωγε τα σωθικά. Αργότερα έμαθα ότι δεν ήμουν ο μόνος που αισθανόταν έτσι.
Το συγκεκριμένο παιχνίδι ονομαζόταν ≪Άλλος κανείς;≫.
Ένα άτομο στέκεται στο κέντρο του κύκλου. Μοιράζεται κάτι προσωπικό. Κάτι ευαίσθητο. Μετά λέει: ≪Άλλος κανείς;≫. Αν η δήλωση αυτή αντιπροσωπεύει και κάποιον άλλον, τότε μπαίνει και εκείνος στη μέση του κύκλου.
Μόλις το παιχνίδι ζεστάθηκε, έγινε μια παρέλαση θαρραλέων ανθρώπων που έβγαιναν μπροστά ο ένας μετά τον άλλον.
≪Μερικές φορές νιώθω περίεργα σε κοινωνικές μαζώξεις, οπότε προσποιούμαι ότι θέλω να μείνω μόνος μου και απομακρύνομαι ή ασχολούμαι με το τηλέφωνό μου, αλλά στην πραγματικότητα έτσι νιώθω ανασφάλεια≫ δήλωσε ένα άτομο.
≪Υπήρξα θύμα εκφοβισμού στο δημοτικό και μου πήρε πάνω από μια δεκαετία για να το ξεπεράσω≫ είπε ένα άλλο άτομο.
Κάθε φορά κόσμος έμπαινε μαζί τους στο κέντρο. Και υπήρχαν κι άλλοι: ≪Ό,τι και να έχω καταφέρει, ποτέ δεν αισθάνομαι αρκετά καλός≫.
≪Φοβάμαι ότι δεν θα βρω ποτέ σύντροφο και θα μείνω για πάντα μόνος≫.
Στη συνέχεια δήλωσα κι εγώ: ≪Υπήρξαν στιγμές στο παρελθόν όπου ένιωθα τόσο βαθιά και σκοτεινή κατάθλιψη που αναρωτιόμουν αν αξίζει πραγματικά να ζω≫.
Δέκα άτομα μπήκαν μέσα στον κύκλο. Ήταν μια στιγμή φώτισης. Ο τεράστιος φόβος που ένιωσα λίγο πριν πω αυτά τα λόγια διαλύθηκε. Εμείς οι έντεκα στεκόμασταν εκεί και κοιτούσαμε ο ένας τον άλλον. Το μη λεκτικό μήνυμα που στέλναμε ο ένας στον άλλον ήταν: ≪Έχω βρεθεί και εγώ σε αυτή τη θέση. Καταλαβαίνω πώς είναι. Και είμαι εδώ για σένα. Δεν είσαι μόνος≫. Δεν υπήρχαν δάκρυα, μόνο χαμόγελα συμπόνιας και ανακούφισης σε πολλά πρόσωπα καθώς η άσκηση συνεχιζόταν.
Ένιωσα σύνδεση. Το ίδιο και πολλοί άλλοι. Ήταν μια ασυνήθιστη ανταλλαγή συναισθημάτων μεταξύ συναδέλφων. Στην αρχή ήταν ίσως μια σταλιά ενοχλητικό, αλλά οδήγησε σε ένα εκπληκτικό επίπεδο εγγύτητας μεταξύ μας.
Όπως θα μάθετε σε αυτό το κεφάλαιο, η βαθιά σύνδεση αποτελεί βασικό συστατικό μιας κουλτούρας δέσμευσης και μιας ομάδας υψηλής απόδοσης. Όταν οι συνάδελφοι πάνε πιο πέρα από τις ≪επαγγελματικές≫, επιφανειακές σχέσεις και σχετίζονται μεταξύ τους ως άνθρωπος προς άνθρωπο ευημερούν. Αυτό δεν είναι απλώς μια γνώμη δική μου. Υπάρχουν άφθονα επιστημονικά δεδομένα που υποστηρίζουν την αξία των κοινωνικών δεσμών. Η σύνδεση είναι μια βαθιά ριζωμένη επιθυμία για όλους τους ανθρώπους. Τη λαχταράμε. Και όταν την έχουμε στον εργασιακό χώρο, η ζωή και η δουλειά συγχωνεύονται άψογα.
Ως ιδρυτής μιας εταιρείας που ασχολείται με την προσωπική ανάπτυξη, βλέπω ξανά και ξανά πώς οι άνθρωποι παλεύουν μόνοι τους με σκέψεις και εμπειρίες που είναι παγκόσμιες. Έχω παραστεί σε εκατοντάδες βιωματικές εκδηλώσεις μεταμόρφωσης, όπου οι άνθρωποι συνδέονται βαθύτερα από ό,τι συμβαίνει συνήθως δημοσίως ‒ από το φεστιβάλ του Φλεγόμενου Ανθρώπου (Burning Man) μέχρι το A-Fest και το Πανεπιστήμιο Mindvalley. Συμβαίνει κάτι μαγικό όταν οι ομάδες έχουν το ελεύθερο να μοιράζονται πράγματα με αυθεντικό τρόπο. Τότε είναι που εξαφανίζονται οι ανασφάλειες, οι αντιπαραθέσεις, ακόμη και οι παραξενιές. Αυτό επιτρέπει στους ανθρώπους να μετακινηθούν από το αίσθημα της μοναξιάς, της σύγχυσης και του φόβου στο αίσθημα της υποστήριξης, της κατανόησης και του θάρρους.
Οι κοινωνικοί δεσμοί είναι η νούμερο ένα μεταβλητή που αυξάνει τη σωματική υγεία, την ψυχική κατάσταση και την καθημερινή απόδοση ενός ατόμου. Με άλλα λόγια, σχεδόν κάθε ποιότητα που συνδέεται με τη συνολική ικανοποίηση ενός ατόμου από τη ζωή του έχει άμεση σχέση με το πόσο ισχυροί είναι οι κοινωνικοί δεσμοί του. Σήμερα υπάρχουν άφθονα επιστημονικά δεδομένα που τα τεκμηριώνουν όλα αυτά.
Η επιστήμη της Σύνδεσης
Οι άνθρωποι είναι κοινωνικά πλάσματα. Ο προϊστορικός άνθρωπος βασιζόταν στη φυλή του για να επιβιώσει. Το να εκδιωχθεί από αυτήν σήμαινε θάνατος. Η ανάγκη να ανήκουμε δεν είναι στοιχείο του χαρακτήρα μας. Είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση επιβίωσης, εγγεγραμμένη στο DNA μας. Αυτός είναι ο λόγος που ένα άτομο αισθάνεται ανίκητο όταν τροφοδοτείται η αίσθηση του ανήκειν. Διαφορετικά, μαραίνεται. Πολυάριθμες νευροεπιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι η κοινωνική σύνδεση προκαλεί έντονη δραστηριότητα στο σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου. Από την άλλη πλευρά, οι εμπειρίες κοινωνικού πόνου (όπως η μοναξιά) προκαλούν δραστηριότητα στις περιοχές του εγκεφάλου που επεξεργάζονται και τον πραγματικό σωματικό πόνο. Μια ραγισμένη καρδιά πονάει κυριολεκτικά.
Μια από τις μεγαλύτερες σε διάρκεια και πιο ποιοτικές μελέτες του Χάρβαρντ ήταν η μελέτη ≪Πολύ ευτυχισμένοι άνθρωποι≫ (Very Happy People) των Εντ Ντίνερ και Μάρτιν Σέλινγκμαν. Διήρκεσε 80 χρόνια και παρακολούθησε τη ζωή 222 ανθρώπων που ελέγχθηκαν διεξοδικά ως προς την αίσθηση πληρότητας στη ζωή τους, μέσα από πολλαπλά φίλτρα αξιολόγησης. Οι επιστήμονες έκαναν διεισδυτική ανάλυση. Έψαξαν τα άπειρα ιατρικά αρχεία των συμμετεχόντων και διεξήγαγαν εκατοντάδες προσωπικές συνεντεύξεις και ερωτηματολόγια. Τα επαναστατικά ευρήματα ήταν ότι οι κοινωνικοί δεσμοί έχουν βαθμό συσχέτισης 0,7 (κάτι τεράστιο στον κόσμο της επιστήμης) με την αίσθηση πληρότητας στη ζωή.
Για σκεφτείτε το. Από όλα όσα ερεύνησε η μελέτη του Χάρβαρντ, μόνο ένας παράγοντας συσχετίστηκε πραγματικά με την ευτυχία. Δεν ήταν ο πλούτος ή η καλή εμφάνιση ή η φήμη ή το να ζεις σε έναν ζεστό τόπο. Η δύναμη των κοινωνικών δεσμών ενός ατόμου είχε τη μεγαλύτερη σημασία.
Έχω γράψει για την έρευνά μου σε υποψήφιους για πρόσληψη στην εισαγωγή του Μέρους 2 αυτού του βιβλίου και το πώς με οδήγησε στο να εντοπίσω τέσσερις ομάδες βασικών ανθρώπινων αναγκών που διέπουν την κορυφαία απόδοση. Υπάρχουν και άλλα να πω. Αργότερα ασχολήθηκα με το έργο του Άμπραχαμ Μάσλοου και παρατήρησα μια συναρπαστική ομοιότητα: Τα τέσσερα τεταρτημόρια του διαγράμματός μου ταίριαζαν σχεδόν απόλυτα με τα τέσσερα ανώτερα επίπεδα της πυραμίδας του Μάσλοου.
Απόσπασμα από το βιβλίο “Και Βούδας και σκληρό καρύδι” από τις εκδόσεις Key books
