Τι είναι η Προσωποκεντρική προσέγγιση;
Η προσωποκεντρική θεωρία στηρίζεται, σύμφωνα με τον ιδρυτή της, τον Carl Rogers, στην υπόθεση ότι όλοι οι άνθρωποι διαθέτουν εσωτερικά τεράστια αποθέματα για αυτοκατανόηση αλλά και μεταβολή των αυτοαντιλήψεών τους.
Προκειμένου να αξιοποιηθεί το δυναμικό αυτό απαιτείται ένα περιβάλλον διευκολυντικών ψυχολογικών στάσεων οι οποίες αναπτύσσονται μέσα στη προσωποκεντρική θεραπευτική σχέση και είναι ικανές να επιφέρουν δημιουργικές αλλαγές στην προσωπικότητα αλλά και στη συμπεριφορά των ατόμων.
Advertisment
Ποιο είναι το 1ο βασικό συστατικό στοιχείο της Προσωποκεντρικής προσέγγισης;
Το βασικό στοιχείο στη προσέγγιση αυτή, η βάση της, είναι η σχέση μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου. Η σχέση αυτή αποτελεί βασική προϋπόθεση η οποία μαζί με τις προυποθέσεις που αναλύουμε παρακάτω, μπορούν να οδηγήσουν το άτομο στην αλλαγή της συμπεριφοράς του και κατ’ επέκταση στη μείωση της εσωτερικής έντασης που το διέπει.
Η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ Συμβούλου και Θεραπευόμενου παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο στην ψυχοθεραπεία και αυτό ισχύει για όλες τις προσεγγίσεις. Η διαφορά της Προσωποκεντρικής με τις άλλες προσεγγίσεις είναι ότι εδώ ο στόχος της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας είναι Η ΙΔΙΑ Η ΣΧΕΣΗ.
Ποιες είναι οι αναγκαίες προυποθέσεις της Προσωποκεντρικής;
Στο πλαίσιο αυτής της σχέσης ο θεραπευόμενος βρίσκεται σε ασυμβατότητα δηλαδή σε κατάσταση άγχους, εσωτερικής έντασης κ.α. αφού οι ανάγκες του στο παρόν συγκρούονται με τα πρέπει ή δεν πρέπει της αυτοεικόνας που έχει για τον εαυτό του.
Advertisment
Ο θεραπευτής από την άλλη πλευρά βρίσκεται σε συμβατότητα αναφορικά με τις εμπειρίες του ως προς την αυτοεικόνα ή την αυτοαντίληψη του.
Επιπρόσθετα ο θεραπευτής πρέπει να διαθέτει Άνευ όρων αποδοχή για τον θεραπευόμενό του. Αυτή δε πρέπει να συγχέεται ή να σχετίζεται με την άσχημη συμπεριφορά που μπορεί να έχει επιδείξει, τον αποδέχεται όπως είναι. Σκοπός είναι μέσω αυτού να του δώσει την ευκαιρία να αλλάξει και να οδηγηθεί προς την αυτοπραγμάτωση.
Ένα ακόμη βασικό συστατικό της προσωποκεντρικής θεραπευτικής διαδικασίας είναι η Ενσυναίσθηση που χαρακτηρίζει μια σχέση. Πρόκειται για την ικανότητα του θεραπευτή να εισέρχεται στον προσωπικό κόσμο του θεραπευόμενου προκειμένου να καταφέρει να τον κατανοήσει ΟΣΟ ΒΑΘΥΤΕΡΑ ΓΙΝΕΤΑΙ, χωρίς όμως να χάνει τον εαυτό του στην διάρκεια της διαδικασίας.
Ταυτόχρονα πρέπει όλα τα παραπάνω να τα επικοινωνεί στον θεραπευόμενο.
Ο θεραπευόμενος αντιλαμβάνεται και αισθάνεται ότι ο θεραπευτής τον κατανοεί , τον αποδέχεται άνευ όρων και τιμά όλες τα εμπειρίες του χωρίς κρίση.
Ποια είναι τα αποτελέσματα της Προσωποκεντρικής θεραπείας;
Στο σημείο εκείνο που ο θεραπευόμενος βιώνει όλα αυτά, τότε οδηγείται στο να τα αποδεχθεί και ο ίδιος και να υιοθετεί αξίες που ικανοποιούν τις ανάγκες του και την τάση πραγμάτωσης του οργανισμού. Με το τρόπο αυτό, η εστία αξιολόγησης μετατοπίζεται αργά – αργά από έξω προς το εσωτερικό του. Έτσι η αξία του ανθρώπου παύει να είναι συνυφασμένη με τη γνώμη των άλλων.
Το άτομο αρχίζει:
να αφουγκράζεται περισσότερο τις ανάγκες του,
να έχει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον εαυτό του,
να συμπεριφέρεται ελεύθερα και
να παίρνει αποφάσεις ανεξάρτητα , αυτόνομα και χωρίς ενοχές.
Κατ’ αυτό το τρόπο με τη ταυτόχρονη ενεργή παρουσία των Συνθηκών που αναφέραμε, το άτομο καταφέρνει να συμβολοποιήσει όλο και περισσότερες εμπειρίες που αφορούν στο σύνολο των εμπειριών, των εντυπώσεων και των αισθημάτων που έχει βιώσει και βιώνει, ασχέτως εάν αυτά έχουν γίνει συνειδητά αντιληπτά ή όχι. Έτσι η αντίληψη του διευρύνεται. Παράλληλα αναγνωρίζονται διαστρεβλωμένες συμβολοποιήσεις τις οποίες ή τις αποδέχεται ή τις προσαρμόζει ανάλογα με τις ανάγκες του.
Ο άνθρωπος κατευθύνεται στην αλλαγή και την ελευθερία αναλαμβάνοντας την ευθύνη του εαυτού του και διεκδικώντας το δικαίωμα της επιλογής αποφασίζοντας το ίδιο για τον εαυτό του αυτόνομα και διαμορφώνοντας τη ζωή του όπως αυτό επιθυμεί.
Μην ξεχνάμε ότι σκοπός του ατόμου είναι η ανάπτυξη, η ωρίμανση, η αυτονομία και η εκπλήρωση των ικανοτήτων που διαθέτει από τη γέννησή του.
Μαρία Ελευθερίου – The Mental Health Gate
Βιβλιογραφία:
Rogers, Ένας τρόπος να υπάρχουμε
Aspy (1972), Aspy & Roebuck (1976), Tausch (1978).
Μearns και Thorne 1988
Ποταμιάνος 2002
Merry 2002
Rogers 2006
