Παρόλο που έχω περάσει ένα σημαντικό μέρος της ζωής μου μελετώντας την κοινωνική συμπεριφορά διαφόρων άγριων θηλαστικών και πτηνών, πάντα εντυπωσιαζόμουν από το πώς η παραμονή σε δάση και ανάμεσα σε ποικίλα είδη χλωρίδας με ηρεμεί – παίρνοντας χρόνο να μυρίσω τα λουλούδια – και με κάνει να εκτιμώ βαθιά το περιβάλλον στο οποίο είχα την εξαιρετική τύχη να περάσω πολύ χρόνο.
Στο πλαίσιο αυτής της προσωπικής μου αναζωογόνησης, συχνά αναρωτιέμαι όχι μόνο γιατί συμβαίνει αυτό, αλλά και τι βιώνουν τα δέντρα και η υπόλοιπη χλωρίδα – αν σκέφτονται και αισθάνονται με τον δικό τους τρόπο. Αν και κάποιοι το θεωρούσαν μάλλον παράξενο, πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ξεκάθαρα ότι το να αναρωτιόμαστε αν τα φυτά είναι έξυπνα, αν μπορούν να μάθουν, αν έχουν τα δικά τους συναισθήματα ή αν μπορούν να επηρεάσουν τη συμπεριφορά μας δεν είναι και τόσο παράξενο.
Advertisment
Πριν από μερικές εβδομάδες, διάβασα ένα συναρπαστικό βιβλίο με τίτλο Forest Walking: Discovering the Trees and Woodlands of North America (Ανακαλύπτοντας τα δέντρα και τα δάση της Βόρειας Αμερικής) του Γερμανού δασολόγου και συγγραφέα μπεστ σέλερ Peter Wohlleben και της Jane Billinghurst, το οποίο εστιάζει στο πώς χρησιμοποιούμε όλες τις αισθήσεις μας όταν περπατάμε στο δάσος και πώς μπορούμε να γίνουμε «δασικοί ντετέκτιβ» και να αφυπνιστούμε «στο αρχαίο παρελθόν και το συναρπαστικό παρόν του οικοσυστήματος γύρω μας».
Συνέστησα αυτό το βιβλίο σε πολλούς ανθρώπους και μόλις χθες, καθώς έγραφα σε κάποιον γι’ αυτό, έμαθα για μια νέα ερευνητική εργασία της Dengkai Chi και των συνεργατών της με τίτλο «Έκθεση στα αστικά δέντρα και πωλήσεις φαρμάκων για διαταραχές της διάθεσης και καρδιαγγειακές παθήσεις στις Βρυξέλλες, Βέλγιο: Μια οικολογική μελέτη». Το δοκίμιο είναι ανοικτής πρόσβασης και διαθέσιμο στο διαδίκτυο, οπότε εδώ είναι μερικά αποσπάσματα για να σας ανοίξει η όρεξη για περισσότερα.
Για τη διεξαγωγή της μελέτης τους, οι ερευνητές συνέλεξαν δεδομένα σχετικά με διάφορα χαρακτηριστικά 309.757 δέντρων σε 604 απογραφικές περιοχές στις Βρυξέλλες του Βελγίου. Επίσης, «χρησιμοποίησαν το μέσο ετήσιο ηλικιακά τυποποιημένο ποσοστό πωλήσεων φαρμάκων στις Βρυξέλλες για την περίοδο 2006 έως 2014, το οποίο υπολογίστηκε από πληροφορίες επιστροφής χρημάτων για φάρμακα που συνταγογραφήθηκαν σε ενήλικες (19-64 ετών)».
Advertisment
Χρησιμοποιώντας διάφορα μοντέλα, οι ερευνητές κατέληξαν στο εξής συμπέρασμα: «Με βάση συγκεντρωτικά δεδομένα για την υγεία και ολοκληρωμένα τρισδιάστατα δεδομένα δέντρων, διαπιστώσαμε ότι τόσο η πυκνότητα των δέντρων όσο και ο όγκος των φύλλων των δέντρων συνδέονται αντιστρόφως ανάλογα με τις πωλήσεις φαρμάκων για καρδιαγγειακές παθήσεις και διαταραχές της διάθεσης.
Ωστόσο, τα αποτελέσματα των μοντέλων που αξιολογούν ταυτόχρονα διάφορες εκθέσεις χαρακτηριστικών των δέντρων υποδηλώνουν ότι η διαβίωση σε περιοχές με μεγάλο όγκο φύλλων δέντρων κατανεμημένο σε σχετικά λιγότερους κορμούς μπορεί να είναι πιο ευεργετική για την καρδιαγγειακή και ψυχική υγεία των ενηλίκων από ό,τι η διαβίωση σε περιοχές με παρόμοιο όγκο φύλλων κατανεμημένο σε μεγαλύτερο αριθμό δέντρων».
Η απλή παραμονή στο ύπαιθρο μπορεί να έχει ισχυρές ψυχολογικές και σωματικές επιδράσεις
Οι ερευνητές συνοψίζουν τα ευρήματά τους, σημειώνοντας: «Οι ψυχολογικές επιδράσεις και οι έμμεσες εμπειρίες στη φύση που παρέχονται από τα μεγάλα δέντρα, τα οποία συχνά είναι παλιά δέντρα, μπορεί να ενισχύσουν περαιτέρω τις επιπτώσεις των δέντρων αυτών στην υγεία». Αυτό σημαίνει ότι το να βρίσκεσαι απλώς εκεί έξω χωρίς να έχεις καμία πρόθεση να κάνεις κάτι άλλο μπορεί να κάνει καλό στο μυαλό και την καρδιά.
Υποθέτουν: «Τα πλούσια σε φύλλα δέντρα μπορεί να μειώνουν το σωματικό και ψυχικό στρες πιο αποτελεσματικά, επειδή η μείωση τόσο της θερμότητας όσο και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης εξαρτάται από την επιφάνεια των φύλλων, η οποία είναι μεγαλύτερη συνήθως σε αυτά».
Συμπερασματικά, η μελέτη αυτή δείχνει ότι η διατήρηση των μεγάλων, γέρικων δέντρων είναι καλή όχι μόνο για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας αλλά και για την ψυχολογική και καρδιαγγειακή υγεία του ανθρώπου.
Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης θα ενδιαφέρουν ένα ευρύ κοινό, συμπεριλαμβανομένων των ακαδημαϊκών, όπως οι ψυχολόγοι, που θέλουν να γνωρίζουν τι αισθάνονται οι άνθρωποι όταν βρίσκονται στην ύπαιθρο, και άλλων που απλά τους αρέσει να κάνουν περιπάτους στις πόλεις, στις κωμοπόλεις ή στα δάση, επειδή τους κάνει να αισθάνονται πιο χαλαροί και λιγότερο πιεσμένοι.
Αυτά και άλλα στοιχεία δείχνουν ότι αυτό που αισθάνονται υποστηρίζεται από λεπτομερή επιστημονική έρευνα, αν αυτό έχει σημασία γι’ αυτούς. Προσωπικά, αν και είναι ωραίο να γνωρίζω ότι υπάρχουν επιστημονικοί λόγοι για τους οποίους το να βρίσκομαι έξω με δέντρα και άλλα ζώα με έκανε πάντα να αισθάνομαι καλά, ξέρω τι αισθάνομαι και γι’ αυτό περνάω όσο περισσότερο χρόνο μπορώ ανάμεσα σε δέντρα, λουλούδια, χόρτα και μη ανθρώπινα όντα. Αν είναι πραγματικά ευεργετικό, αυτό είναι το κερασάκι στην τούρτα, και σε αυτούς τους αγχωτικούς καιρούς, ίσως όλοι μας θα έπρεπε να το κάνουμε περισσότερο.
Πηγή:
www.psychologytoday.com/intl/blog/animal-emotions/202206/trees-lower-medication-sales-heart-and-mood-disorders
