Σκεφτείτε τις τελευταίες σας διακοπές. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να σας έρθουν στο νου συγκεκριμένα γεγονότα, όπως η επιβίβαση στο αεροπλάνο με τους φίλους σας ή το γεύμα με τον σύντροφό σας. Σε κάθε περίπτωση, πιθανότατα θυμάστε πώς αισθανθήκατε, τι μυρίσατε και τι ακούσατε – και όλα αυτά χάρη στην επεισοδιακή σας μνήμη.
Η επεισοδιακή μνήμη σάς επιτρέπει να ανακαλείτε ρητά παρελθοντικές εμπειρίες. Είναι επίσης αυτό που καθιστά δυνατό να θυμάστε (και να κατανοείτε) τα γεγονότα που έχουν διαμορφώσει τη ζωή σας. Ωστόσο, η επεισοδιακή μνήμη συχνά αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, γι’ αυτό είναι σημαντικό να προσπαθούμε να την διατηρούμε.
Advertisment
Τι είναι η επεισοδιακή μνήμη
Στην ψυχολογία, ο ορισμός της επεισοδιακής μνήμης είναι η ικανότητα να θυμόμαστε συγκεκριμένα γεγονότα (ή επεισόδια) στη ζωή μας. Οι ίδιες οι επεισοδιακές αναμνήσεις είναι εγγενώς αυτοβιογραφικές, καθώς ο καθένας βιώνει τα ίδια γεγονότα με διαφορετικό τρόπο. Εξάλλου, όταν ξετυλίγουμε μια επεισοδιακή ανάμνηση, συχνά μπορεί να εκφραστεί ως εξής: «Έκανα αυτό, σε εκείνο το μέρος, σε αυτή τη στιγμή».
Περιλαμβάνει ένα γεγονός που συνέβη στη ζωή μας, από τη δική μας μοναδική οπτική γωνία. Συνεπώς, η επεισοδιακή μνήμη είναι η μοναδική σας ικανότητα να θυμάστε τα συναισθήματα και τις εμπειρίες σας γύρω από ένα συγκεκριμένο γεγονός ή κατάσταση στη ζωή σας. Βοηθά στην κατασκευή της αίσθησης του εαυτού σας, καθώς είναι μοναδική και προσωπική για εσάς.
Η επεισοδιακή μνήμη, όπως όλοι οι τύποι μνήμης, βασίζεται στον ιππόκαμπο. Ωστόσο, υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία εγκεφαλικών περιοχών που εμπλέκονται, όπως η παρεγκεφαλίδα, ο διάμεσος και ο κροταφικός, βρεγματικός και μετωπιαίος φλοιός.
Advertisment
Επεισοδιακή μνήμη έναντι σημασιολογικής μνήμης
Ενώ η επεισοδιακή μνήμη περιλαμβάνει την ανάκληση λεπτομερών προσωπικών γεγονότων, η σημασιολογική μνήμη είναι η ικανότητα να θυμόμαστε γενικές γνώσεις. Περιλαμβάνει πληροφορίες που δεν συνδέονται με συγκεκριμένο χρόνο ή τόπο – όπως γεγονότα, ονόματα και ημερομηνίες. Οι σημασιολογικές αναμνήσεις είναι τόσο αποσυνδεδεμένες από μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή ή τοποθεσία που μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπίσετε πού αποκτήσατε κάθε πληροφορία αρχικά.
Ένα παράδειγμα επεισοδιακής μνήμης είναι να θυμάστε πού παρκάρατε το αυτοκίνητό σας. Μπορεί επίσης να θυμάστε πώς νιώθατε και τι συνέβαινε γύρω σας (όπως το SUV που πήρε τη θέση που θέλατε ή το τραγούδι που έπαιζε όταν μπήκατε στο πάρκινγκ). Από την άλλη πλευρά, η σημασιολογική μνήμη σας βοηθά να θυμάστε και να καταλαβαίνετε τι είναι ένα αυτοκίνητο και πώς να το παρκάρει κανείς.
Μαζί, η επεισοδιακή και η σημασιολογική μνήμη συνθέτουν αυτό που ονομάζεται δηλωτική μνήμη, ή αλλιώς ρητή μνήμη. Αυτή αναφέρεται στην ικανότητα συνειδητής ανάκλησης αναμνήσεων σχετικά με προηγούμενα γεγονότα. Για τους περισσότερους ανθρώπους, η δηλωτική μνήμη είναι αυτό που τους έρχεται στο νου όταν σκέφτονται τη μνήμη γενικά.
Τύποι επεισοδιακής μνήμης
Η επεισοδιακή μνήμη μπορεί να κατηγοριοποιηθεί σε τέσσερις τύπους:
– Γενικά γεγονότα: Πρόκειται για την ικανότητα ανάκλησης της γενικής εμπειρίας ορισμένων γεγονότων. Ένα παράδειγμα είναι η ανάμνηση του πώς αισθάνεται το σώμα σας όταν επιπλέει στη θάλασσα, η οποία προέρχεται από μια συλλογή πολλαπλών αναμνήσεων.
– Συγκεκριμένα γεγονότα: Ένα συγκεκριμένο γεγονός περιλαμβάνει μια συγκεκριμένη στιγμή στη ζωή σας. Με βάση το παράδειγμα της θάλασσας, ένα συγκεκριμένο γεγονός μπορεί να είναι η πρώτη φορά που θυμάστε να βάζετε τα πόδια και το σώμα σας στο νερό.
– Αναλαμπή μνήμης: Μια flashbulb μνήμη είναι αυτό που συνήθως περιγράφουμε ως «αναδρομή στο παρελθόν. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Ένωση, πρόκειται για μια πιο συγκεκριμένη, λεπτομερή μορφή επεισοδιακής μνήμης, καθώς συχνά περιλαμβάνει γεγονότα που είναι ιδιαίτερα σημαντικά και συναισθηματικά. Για παράδειγμα, είναι πιθανό να θυμάστε πού ήσασταν και τι κάνατε όταν μάθατε για το θάνατο ενός αγαπημένου σας προσώπου.
– Προσωπικά γεγονότα: Αυτό περιλαμβάνει πληροφορίες που σχετίζονται με τη ζωή σας. Περιλαμβάνει επίσης τι σημαίνουν αυτές οι πληροφορίες για εσάς σε προσωπικό επίπεδο. Παράδειγμα προσωπικών γεγονότων περιλαμβάνουν το χρώμα του πρώτου σας αυτοκινήτου.
Πώς να βελτιώσουμε την επεισοδιακή μνήμη
Σε σύγκριση με άλλες μορφές μνήμης, η επεισοδιακή μνήμη είναι πιο πιθανό να αλλάξει καθώς μεγαλώνουμε. Τούτου λεχθέντος, αξίζει να διερευνήσετε πώς να την διατηρήσετε, ανεξάρτητα από την ηλικία σας.
Ως επί το πλείστον, πρόκειται για τις ίδιες στρατηγικές που χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση της μνήμης γενικά. Ωστόσο, ορισμένες συνήθειες είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για την επεισοδιακή μνήμη, καθώς στοχεύουν στη μοναδικότητα των μεμονωμένων γεγονότων.
Λήψη συμπληρώματος για την υγεία του εγκεφάλου
Αν θέλετε να αξιοποιήσετε την υγεία του εγκεφάλου μέσω νοοτροπικών, σκεφτείτε να προσθέσετε ένα στοχευμένο συμπλήρωμα για τη μνήμη στη ρουτίνα σας. Σκεφτείτε ένα συμπλήρωμα για την υγεία του εγκεφάλου που διαθέτει κιτικολίνη, ένα νευροθρεπτικό συστατικό που υπάρχει σε κάθε κύτταρο του σώματός σας.
Η κιτικολίνη είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία του εγκεφάλου, καθώς υποστηρίζει την επικοινωνία μεταξύ των νευρώνων ή των νευρικών κυττάρων.
Δίνουμε προτεραιότητα στον ύπνο Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να φροντίσετε την εγκεφαλική υγεία είναι να κοιμάστε αρκετά.
Η παγίωση και η αποθήκευση μιας μνήμης – συμπεριλαμβανομένων των επεισοδιακών αναμνήσεων – συμβαίνει κατά τη διάρκεια του ύπνου. Ωστόσο, όλοι οι τύποι μνήμης επηρεάζονται από την έλλειψη ύπνου. Στην πραγματικότητα, η ανάκτηση οποιουδήποτε τύπου βραχυπρόθεσμης μνήμης θα επηρεαστεί αν χάσετε ύπνο για μία έως δύο νύχτες. Για να βελτιστοποιήσετε και να υποστηρίξετε τη μνήμη σας (επεισοδιακή ή άλλη), το να έχετε αρκετό βαθύ, ξεκούραστο ύπνο είναι το κλειδί.
Έμφαση στη σωματική δραστηριότητα
Από την υγεία της καρδιάς έως την υποστήριξη της διάθεσης, υπάρχουν πολλοί λόγοι για να παραμείνετε δραστήριοι – συμπεριλαμβανομένης της υγιούς λειτουργίας του εγκεφάλου και της επεισοδιακής μνήμης. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με μια συναρπαστική μελέτη του Acta Psychologica, μια μόνο προπόνηση με ασκήσεις δύναμης μπορεί να επηρεάσει θετικά την επεισοδιακή μνήμη.
Μια άλλη πρόσφατη επιστημονική ανασκόπηση διαπίστωσε ότι η αερόβια άσκηση μπορεί να βελτιώσει την επεισοδιακή μνήμη σε υγιείς ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας. Επιπλέον, η τακτική άσκηση μπορεί να μας βοηθήσει να έχουμε καλύτερο ύπνο, ο οποίος είναι επίσης απαραίτητος για την υποστήριξη της επεισοδιακής μνήμης.
Να κάνουμε όσο μπορούμε υγιεινή διατροφή
Όπως και το υπόλοιπο σώμα, έτσι και ο εγκέφαλος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τις τροφές που τρώμε. Τα θρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν τον εγκέφαλο βοηθούν στην υποστήριξη μυριάδων λειτουργιών, συμπεριλαμβανομένης της διάθεσης, της νόησης και της μνήμης. Μια διατροφή πλούσια σε υγιεινά λιπαρά και ισχυρά αντιοξειδωτικά βοηθά τον εγκέφαλο να παραμείνει υγιέστερος και να περιορίσει τις προφλεγμονώδεις οδούς, κάτι που είναι βασικό για την προστασία του εγκεφάλου με την πάροδο του χρόνου.
Παραδείγματα τροφών που είναι υγιεινές για τη μνήμη είναι τα πλούσια σε ωμέγα-3 ψάρια, τα πλούσια σε αντιοξειδωτικά μούρα, ο κουρκουμάς (με μια πρέζα μαύρο πιπέρι για βέλτιστη απορρόφηση), τα καρύδια Βραζιλίας και τα φυλλώδη λαχανικά.
Προκαλούμε το νου μας
Η πρόκληση του εγκεφάλου σας μέσω παζλ και παιχνιδιών μπορεί να υποστηρίξει την υγιή μνήμη και τη νόηση, ειδικά καθώς μεγαλώνετε. Τέτοιες δραστηριότητες εξασκούν την ικανότητα του εγκεφάλου να συντονίζει την επικοινωνία μεταξύ των διαφόρων τμημάτων του, γεγονός που ενισχύει τις οδούς της μνήμης και καθιστά την επικοινωνία μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων ταχύτερη.
Ακόμα και το να παίζετε βιντεοπαιχνίδια έχει βρεθεί ότι βελτιώνει την επεισοδιακή μνήμη σε ηλικιωμένους ενήλικες, σύμφωνα με μελέτη του 2016 που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Human Neuroscience.
Πηγή:
www.mindbodygreen.com/articles/episodic-memory
