Αν κάποιος σας έλεγε ότι υπάρχει ένα «life hack» που θα μπορούσε να σας βοηθήσει να μειώσετε την αρτηριακή σας πίεση, να ηρεμήσετε τους καρδιακούς σας παλμούς, να βελτιώσετε τη διάθεσή σας και να σας δώσει αισθήματα ικανοποίησης και ευχαρίστησης από τη ζωή, θα ακολουθούσατε τη συμβουλή του;
Είτε ακούγεται αληθοφανές είτε όχι, είναι αλήθεια και ονομάζεται «δασικό λουτρό» (forest bathing). Το να αφιερώνετε απλώς χρόνο από το πρόγραμμά σας για να πάτε μια βόλτα στη φύση έχει διαπιστωθεί σταθερά ότι έχει ισχυρές, αναζωογονητικές επιδράσεις στην ψυχολογία και την υγεία σας.
Advertisment
Το «δασικό λουτρό» (shinrin-yoku), ένας όρος που επινοήθηκε από ένα ιαπωνικό υπουργείο στις αρχές της δεκαετίας του 1980, έχει οριστεί ως «η επαφή με την ατμόσφαιρα του δάσους» και τα αποτελέσματά του έχουν τεκμηριωθεί από μια συνεχώς αυξανόμενη ομάδα ερευνών και επιστημονικής βιβλιογραφίας.
Σύμφωνα με το περιοδικό Environmental Health and Preventive Medicine, παραμένει μεγάλη υπόθεση στην Ιαπωνία: ήδη από το 2004, ιδρύθηκε η Ένωση Θεραπευτικών Επιδράσεων των Δασών – τρία χρόνια αργότερα, ιδρύθηκε επίσης η Ιαπωνική Εταιρεία Δασικής Ιατρικής. Σήμερα, με το άγχος, την κατάθλιψη και το στρες να πλήττουν σχεδόν όλο τον κόσμο όσο ποτέ άλλοτε, γίνεται όλο και πιο σαφές ότι τα δασικά λουτρά θα μπορούσαν να παίξουν ρόλο και στη βελτίωση της ψυχικής μας υγείας.
Στο άρθρο του Frontiers εξετάστηκαν σχεδόν 11.000 δημοσιεύσεις και περισσότερες από 150 συμπεριλήφθηκαν σε μια ανάλυση των φυσιολογικών οφελών των δασικών «λουτρών». Το περπάτημα σε φυσικό περιβάλλον συσχετίστηκε με πολλαπλούς δείκτες υγείας μειωμένου στρες, συμπεριλαμβανομένης της μειωμένης αρτηριακής πίεσης, του μειωμένου καρδιακού ρυθμού, της μειωμένης δραστηριότητας του νευρικού συστήματος «μάχης ή φυγής» και της αυξημένης ενεργοποίησης του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος (το οποίο είναι υπεύθυνο για τις διαδικασίες ανάπαυσης του σώματός μας).
Advertisment
Μειώσεις της κορτιζόλης (της ορμόνης του στρες για την οποία ίσως έχετε διαβάσει) έχουν επίσης διαπιστωθεί σε ανθρώπους μετά την παραμονή τους στη φύση, σύμφωνα με ένα άρθρο του International Journal of Environmental Health Research που ολοκληρώθηκε πολύ πρόσφατα για να συμπεριληφθεί στην ανασκόπηση του 2020.
Τα πολλά πλεονεκτήματα του «λουτρού» στη φύση – που σημαίνει απλώς περπάτημα ανάμεσα στα δέντρα, ακούγοντας τους ήχους του ανέμου, των φύλλων και των πουλιών – περιλαμβάνουν και ψυχικά. Το άρθρο του Frontiers βρήκε πολυάριθμες έρευνες που υποστηρίζουν την άποψη ότι το «δασικό λουτρό» μειώνει τον «θυμό- εχθρότητα», τη «σύγχυση-απορία» την «κατάθλιψη-απογοήτευση», την «κόπωση-αδράνεια» και την «ένταση-άγχος».
Οι άνθρωποι που αφιέρωναν χρόνο για να περπατήσουν στο φυσικό περιβάλλον ένιωθαν μια καταπραϋντική αίσθηση άνεσης και βελτιωμένα συναισθήματα γαλήνιας ανανέωσης. Ταυτόχρονα, ένιωθαν επίσης ενεργοποιημένοι και πιο «ζωντανοί».
Μια άλλη έρευνα του 2020, που διεξήχθη στην Αλαμπάμα και δημοσιεύθηκε επίσης στο International Journal of Environmental Health Research, βρήκε ενδεχομένως τα καλύτερα αποτελέσματα από όλα: ότι οι επισκέψεις σε ένα δημόσιο πάρκο προσέφεραν σημαντική βελτίωση της υποκειμενικής ευημερίας και της ικανοποίησης από τη ζωή.
Αυτές οι επισκέψεις σε πάρκα έπρεπε να διαρκέσουν περισσότερο από 20,5 λεπτά για να εξασφαλίσουν αυτά τα ισχυρά, θετικά αποτελέσματα, αν και το άρθρο του Frontiers συνοψίζει μελέτες που καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι θα μπορούσατε να βιώσετε οφέλη από μόλις 10 λεπτά σε φυσικές περιοχές (και όχι σε αυτό που η μελέτη αποκάλεσε «αστικοποιημένο περιβάλλον»).
Μια άλλη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Scientific Reports, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι για να αποκομίσει κανείς αυτά τα οφέλη, έπρεπε να περνά τουλάχιστον 120 λεπτά στη φύση κάθε εβδομάδα. Η κάθε επίσκεψη δεν χρειαζόταν να είναι ίδιας διάρκειας – μπορούσατε να συνδέσετε μερικές σύντομες επισκέψεις ή να κάνετε μια δίωρη πεζοπορία κάθε φορά.
Μετά από περίπου 250 λεπτά στη φύση κάθε εβδομάδα, ωστόσο, η μελέτη αυτή διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες έφτασαν στο μέγιστο επίπεδο ωφέλειας και σημείωσε ότι περισσότερος χρόνος που δαπανήθηκε για το «δασικό λουτρό» δεν προσέφερε περαιτέρω οφέλη.
Το τελευταίο ερώτημα που ίσως να θέτετε, όπως είναι λογικό, είναι πώς όλα αυτά είναι δυνατά – και πώς θα μπορούσαν να λειτουργήσουν. Μια έρευνα του 2020 στο περιοδικό Emotion, για την οποία αναφέρθηκε αργότερα την ίδια χρονιά η εφημερίδα New York Times, δίνει μια πιθανή απάντηση: το δέος. Με άλλα λόγια, η εμπειρία του να εκπλησσόμαστε από κάτι μεγαλύτερο από εμάς και η ικανότητα να τοποθετούμε τα δικά μας προβλήματα στο πλαίσιο κάτι τεράστιου, ισχυρού και δυσνόητου, θα μπορούσε να μας κάνει καλό.
Το άρθρο του Emotion εξιστορεί μια προσπάθεια να διδάξουν τα ερευνητικά υποκείμενα – μεγαλύτερους ενήλικες – να «καλλιεργήσουν το δέος», καθώς έκαναν καθημερινά περιπάτους στην ύπαιθρο για 8 εβδομάδες. Τα υποκείμενα στην πειραματική συνθήκη ανέφεραν ότι αισθάνονταν περισσότερα θετικά συναισθήματα και μείωση των συναισθημάτων άγχους ή δυσφορίας, όσο περνούσε ο καιρός.
Οι φωτογραφίες που έβγαζαν από τον εαυτό τους σε αυτούς τους «περιπάτους δέους» έδειξαν απροσδόκητα μια άλλη αλλαγή: σε αυτές τις selfies, το μέγεθος του προσώπου τους συρρικνώθηκε με την πάροδο του χρόνου, έτσι ώστε στο τέλος της μελέτης οι συμμετέχοντες απεικόνιζαν τον εαυτό τους πολύ μικρότερο σε σχέση με το περιβάλλον τους από ό,τι στην αρχή της έρευνας. Αυτό φάνηκε να υποδηλώνει, όπως πρότεινε η Gretchen Reynolds των New York Times, ότι η εμπειρία του να σχετιζόμαστε με τη φύση με δέος και κατάπληξη μπορεί να μας βοηθήσει να βάλουμε τα προβλήματά μας σε μια προοπτική, βλέποντας τον εαυτό μας ως ένα μικρό μόνο μέρος του τεράστιου, περιεκτικού περιβάλλοντος στο οποίο ζούμε.
Ίσως 20 λεπτά περπάτημα στο δάσος, με επίκεντρο τις λεπτομέρειες του φυσικού κόσμου και όχι τα προσωπικά μας προβλήματα, μπορούν να μας βοηθήσουν να αναγνωρίσουμε ότι τα συναισθήματα γαλήνης και άνεσης μπορεί να είναι σταθερά και ότι τα σκαμπανεβάσματα της καθημερινότητάς μας μπορεί να είναι παροδικά.
Ανεξάρτητα όμως από το πώς λειτουργεί, το «δασικό λουτρό» – το να περνάμε χρόνο μακριά από το δομημένο περιβάλλον, σε ένα τοπίο με τους δικούς του κανόνες και τη δική του αίσθηση του χρόνου – λειτουργεί σαφώς ως πολύτιμη, αξιόπιστη εκτόνωση του στρες και επιβεβαιώνει τα καλά μας συναισθήματα για τον εαυτό μας και το μέλλον μας.
Πηγή:
www.psychologytoday.com/intl/blog/i-hear-you/202206/feeling-sick-tired-or-tense-try-forest-bathing
