Για κάποιους από εμάς, η περίοδος των εορτών είναι αγχωτική. Ακόμα κι αν γενικά την απολαμβάνουμε, οι γιορτές συνήθως συνοδεύονται από πρόσθετες πιέσεις, κοινωνικές υποχρεώσεις, πρόσθετα έξοδα, οικογενειακές συγκεντρώσεις, μαγείρεμα και καθαριότητα. Επομένως, την περίοδο αυτή, προκύπτουν αρκετές αλλαγές στις συνήθεις ρουτίνες μας – οι οποίες μας βοηθούν να διατηρούμε υγιείς συνήθειες και να χρησιμοποιούμε στρατηγικές αντιμετώπισης στην καθημερινότητά μας.
Τα όρια είναι το κλειδί για μια χαρούμενη και ψυχικά ισορροπημένη διάθεση κατά την περίοδο εορτών.
Advertisment
Τύποι ορίων την περίοδο των Εορτών
Τα όρια αποτελούνται από εκείνα που θέτουμε στον εαυτό μας και εκείνα που θέτουμε στους άλλους. Διασφαλίζουν την φροντίδα του εαυτού μας. Χωρίς όρια, διατρέχουμε τον κίνδυνο να ξοδέψουμε όλο τον χρόνο, την ενέργεια και τα χρήματά μας, κάνοντας άλλους ανθρώπους ευτυχισμένους χωρίς να λάβουμε υπόψιν τις δικές μας ανάγκες (για πράγματα όπως η ξεκούραση, η διασκέδαση, η «σύνδεση» και η ησυχία). Έτσι καταλήγουμε αγανακτισμένοι, εξαντλημένοι, ανικανοποίητοι και φορτισμένοι.
Τα όρια παρέχουν επίσης σωματική και συναισθηματική ασφάλεια. Όλοι χρειάζεται να νιώθουμε ασφαλείς. Δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε σχέσεις εμπιστοσύνης, να νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας ή να είμαστε παραγωγικοί αν δεν ικανοποιηθεί η βασική μας ανάγκη για σωματική και συναισθηματική ασφάλεια.
Πολλοί άνθρωποι φοβούνται ότι τα όρια θα δημιουργήσουν σύγκρουση ή απόσταση στις σχέσεις τους, όμως αυτό που πραγματικά συμβαίνει είναι ότι τα όρια βελτιώνουν ουσιαστικά τις σχέσεις. Μπορεί αρχικά να αντιμετωπιστούν με αντίσταση, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι θα προσαρμοστούν σε αυτά και οι σχέσεις μας θα ενισχυθούν με σαφέστερη επικοινωνία, λιγότερες παρεξηγήσεις και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη, σεβασμό και σύνδεση.
Πώς μοιάζει ένα υγιές όριο;
Παρακάτω ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα:
Advertisment
• Μπορούμε να μην πάμε, να πάμε αργά, να φύγουμε νωρίς από μία εκδήλωση νιώθοντας έτσι περισσότερο ασφαλείς.
• Μπορούμε να πούμε ναι σε μία πρόταση ή πρόσκληση επειδή το θέλουμε, όχι από υποχρέωση ή για να ευχαριστήσουμε τους άλλους.
• Επιλέγουμε να μην στείλουμε κάρτες διακοπών (ή οποιαδήποτε άλλη εορταστική παράδοση).
• Περιορίζουμε την ποσότητα αλκοόλ που καταναλώνουμε.
• Επιμένουμε στον προϋπολογισμό μας.
• Επικοινωνούμε με σαφήνεια τις ανάγκες και τις προσδοκίες μας.
• Δεν ελέγχουμε τα email της εργασίας μας την ημέρα της άδειάς μας.
Η περίοδος των εορτών περιστρέφεται γύρω από το να δίνουμε στους άλλους και να τους κάνουμε χαρούμενους, επομένως μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να τεθούν όρια αυτή την εποχή του χρόνου. Δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να δίνεις και να φροντίζεις τους άλλους, εφόσον δεν θέτεις σε κίνδυνο την υγεία, τις αξίες και την ψυχική σου ηρεμία για να το κάνεις. Το να θέτεις όρια δεν σημαίνει ότι δεν νοιάζεσαι για τους άλλους. Τα όρια δείχνουν ότι νοιάζεσαι για τους άλλους αλλά και για τον εαυτό σου.
Τώρα είναι η στιγμή για να καταλάβουμε ποια συγκεκριμένα όρια πρέπει να θέσουμε κατά την περίοδο των εορτών. Μπορούμε να ξεκινήσουμε με τον προσδιορισμό ατόμων και καταστάσεων που συμβάλλουν σε δύσκολα συναισθήματα, όπως θυμό, απογοήτευση, αγανάκτηση, άγχος, φόβο και θλίψη. Αυτά είναι τα «σημάδια» που υποδηλώνουν ότι χρειαζόμαστε καλύτερα όρια σε αυτές τις καταστάσεις.
Όρια με τον εαυτό μας
Τα όρια είναι μία μορφή αυτοδιαχείρισης. Οι περισσότεροι από εμάς χρειάζεται να θέσουμε όρια στον εαυτό μας για να παραμείνουμε υγιείς. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει το να πάμε για ύπνο στην ώρα μας ή να κάνουμε έναν προϋπολογισμό για τις δαπάνες των εορτών και να τον τηρήσουμε.
Όρια με τους άλλους
Τα όρια περιλαμβάνουν επίσης το να εκφράζουμε στους άλλους πώς θέλουμε να μας φέρονται ή τι περιμένουμε από
εκείνους. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει π.χ. το να πούμε στην θεία μας να τηλεφωνήσει πριν έρθει. Ή μπορούμε να ενημερώσουμε την πεθερά μας ότι δεν είναι ωραίο να επικρίνει τους γονείς μας και να φύγουμε από το δωμάτιο εάν επιμένει να το κάνει.
Είναι σημαντικό να κοινοποιήσουμε με σαφήνεια και άμεσα το αίτημά μας. Εάν π.χ. ζητάμε από έναν στενό φίλο ή μέλος της οικογένειας να βελτιώσει την συμπεριφορά του, μπορούμε να εξηγήσουμε πώς η συμπεριφορά του μας επηρεάζει αρνητικά.
Ωστόσο, εάν έχουμε να κάνουμε με κάποιον που αμφισβητεί επανειλημμένα τα όριά μας, είναι καλύτερο να μην δώσουμε πλέον και άλλη μία εξήγηση. Μερικοί άνθρωποι θα επιμείνουν ότι οι λόγοι μας για να θέσουμε ένα όριο είναι λάθος, ανεξάρτητα από το ποιοι είναι αυτοί. Σε αυτήν την περίπτωση, μπορούμε απλά να εκφράσουμε ευθέως το «όριο» μας και να επιμείνουμε.
Λέγοντας Όχι
Δεν μπορούμε να ευχαριστούμε τους πάντες συνέχεια και δεν πρέπει να προσπαθούμε για αυτό. Οι άνθρωποι που παλεύουν με τα όρια συχνά νιώθουν ένοχοι όταν λένε όχι και μισούν να απογοητεύουν τους άλλους. Ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγουμε την απογοήτευση των ανθρώπων είναι να επικοινωνήσουμε ξεκάθαρα (εκ των προτέρων, αν είναι δυνατόν) τι μπορούμε και τι δεν μπορούμε να κάνουμε. Αυτό τους βοηθά να αναπροσαρμόσουν τις προσδοκίες τους ή να κάνουν άλλα σχέδια.
Μπορούμε να λέμε όχι σε οτιδήποτε δεν μας φέρνει χαρά αυτή την περίοδο. Δεν χρειαζόμαστε καν έναν «καλό λόγο». Μπορούμε να λέμε όχι επειδή απλά δεν θέλουμε να κάνουμε κάτι, είμαστε κουρασμένοι ή αισθανόμαστε άγχος. Τα όριά μας δεν χρειάζεται να έχουν νόημα για τους άλλους ανθρώπους. Είμαστε ενήλικες και ξέρουμε τι είναι καλύτερο για τον εαυτό μας.
Διατηρώντας τα Όριά μας
Ο καθορισμός ορίων δεν συμβαίνει εφάπαξ. Ίσως χρειαστεί να θέσουμε επανειλημμένα το ίδιο όριο σε ορισμένα άτομα. Και μπορεί να χρειαστεί να προσδιορίσουμε κάποιες στρατηγικές για να παραμείνουμε πιστοί στους στόχους αυτοδιαχείρισής μας. Παρακάτω ακολουθούν τρόποι, οι οποίοι θα μας βοηθήσουν να τηρήσουμε τα όριά μας όταν τα πράγματα γίνονται δύσκολα:
• Κρατάμε σημειώσεις. Η καταγραφή των ορίων μας μπορεί να μας βοηθήσει να ξεκαθαρίσουμε τι θέλουμε να επιτύχουμε και γιατί είναι σημαντικό.
• Ας σκεφτούμε τι θα κάναμε αν κάποιος παραβίαζε επανειλημμένα τα όριά μας. Μπορούμε μόνο να ζητήσουμε από τους ανθρώπους να βελτιώσουν την συμπεριφορά τους – δεν μπορούμε να τους αναγκάσουμε να αλλάξουν. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να ανεχόμαστε την προσβλητική ή ασεβή συμπεριφορά τους. Συχνά, μπορούμε να επιλέξουμε να μην αλληλεπιδρούμε με άτομα που παραβιάζουν τα όριά μας (ή τουλάχιστον να ελαχιστοποιήσουμε την επαφή μας μαζί τους).
• Πρακτική. Το να θέτουμε όρια είναι μία δεξιότητα και, αν δεν έχουμε συνηθίσει να το κάνουμε, θα χρειαστεί λίγη εξάσκηση. Μπορούμε να γράψουμε ένα σενάριο πριν βάλουμε δύσκολα όρια. Η επανάληψη αυτού που θέλουμε να πούμε (μόνος ή με έναν έμπιστο φίλο ή θεραπευτή) θα αυξήσει την αυτοπεποίθηση και τις δεξιότητές μας.
• Μαθαίνουμε ποια όρια είναι αδιαπραγμάτευτα. Όλοι έχουμε κάποια όρια που διασφαλίζουν τις σημαντικές μας ανάγκες. Αυτά είναι συνήθως όρια που σχετίζονται με την υγεία και την ασφάλεια. Όμως, είναι λογικό και κάποια από τα όριά μας να είναι ευέλικτα. Μπορούμε να κάνουμε σκόπιμα μία εξαίρεση σε ένα όριο για μία ειδική περίσταση, όπως τα Χριστούγεννα. Ή μπορεί να συμβιβαστούμε σε ένα όριο με τον σύντροφό μας για να διασφαλίσουμε ότι και οι δύο θα ικανοποιήσουμε τις ανάγκες μας. Γνωρίζοντας ποια όρια είναι αδιαπραγμάτευτα, θα βοηθηθούμε ώστε να προσδιορίσουμε πότε η δεκτικότητα είναι χρήσιμη και πότε όχι.
Όταν λέμε όχι σε ανθρώπους και δραστηριότητες που εξαντλούν τους «πόρους» μας ή μας γεμίζουν με δυσφορικά συναισθήματα, δημιουργούμε χώρο για ανθρώπους και δραστηριότητες που ανανεώνουν την ενέργειά μας και μας φέρνουν χαρά. Οι γιορτές δεν είναι μόνο για να κάνουν τους άλλους ανθρώπους ευτυχισμένους. Οι ανάγκες και οι επιθυμίες μας έχουν επίσης σημασία. Και όταν αισθανθούμε καλύτερα, τότε θα μπορούμε να συμμετάσχουμε πλήρως σε εορταστικές δραστηριότητες και να συνδεθούμε αυθεντικά με άλλους, όποτε και αν το επιθυμούμε.
- Οι πιο «τρομακτικές» μάσκες είναι εκείνες που δεν φαίνονται… - 14 Μαρτίου 2024
- Για «τι» θα μιλήσουμε στην ψυχοθεραπεία; - 13 Φεβρουαρίου 2024
- Τελικά τα ετερώνυμα έλκονται; - 24 Ιανουαρίου 2024
