Ένας από τους σπουδαιότερους Δασκάλους του κόσμου, ο Τζίντου Κρισναμούρτι μας εμπνέει μέσα από τα λόγια σοφίας του. Κάθε εμπόδιο της ζωής, από τις δυσκολίες στις σχέσεις και στον έρωτα, μέχρι το άγχος και τη μοναξιά, αποτελεί μία αφορμή για να ανακαλύψουμε την αλήθεια μέσα μας και να οδηγηθούμε στην πνευματική ισορροπία.
Οι απαντήσεις του μεγάλου φιλοσόφου σε ερωτήματα όπως «Ποιο είναι το νόημα της ζωής;» και «Πώς να ζήσω τη ζωή μου στο έπακρο;» θα σας αποκαλύψουν τον ιδανικό τρόπο να αναγεννηθείτε ψυχικά. Με εκατομμύρια αναγνώστες σε όλο τον κόσμο, ο Κρισναμούρτι μας δείχνει ότι δεν χρειάζεται να ακολουθήσουμε κάποιο συγκεκριμένο μονοπάτι, μία ανώτερη εξουσία ή έναν πνευματικό ηγέτη. Το μόνο που μετράει είναι το πώς εμείς επιλέγουμε να ζήσουμε την ζωή μας, με υπευθυνότητα απέναντι στον εαυτό μας και τους γύρω μας.
Advertisment
Ακολουθεί απόσπασμα από το βιβλίο του Τζίντου Κρισναμούρτι Εσύ, τι κάνεις με τη ζωή σου; που κυκλοφορεί από την Key Books:
1 Φόβος
— 1 —
Φανεροί και μύχιοι φόβοι
Κυριευόμαστε από φόβους, όχι μονάχα φανερούς αλλά και
μύχιους. Υπάρχει ο φανερός φόβος ότι θα χάσουμε τη δουλειά
μας, ότι δεν θα έχουμε να φάμε, ότι θα χάσουμε τη θέση μας, ο
φόβος για το αφεντικό μας που συμπεριφέρεται άσχημα. Ενδόμυχα, επίσης, έχουμε πολλούς φόβους – τον φόβο ότι δεν
είμαστε ή ότι δεν θα γίνουμε φτασμένοι. τον φόβο του θανάτου, τον φόβο της μοναξιάς, τον φόβο ότι δεν μας αγαπούν, τον φόβο της απόλυτης πλήξης και ούτω καθεξής.
— 2 —
Ο φόβος εμποδίζει την ψυχολογική ελευθερία
Άρα, το πρώτο, το πραγματικά ουσιαστικό πρόβλημά μας είναι
να ελευθερωθούμε απ’ τον φόβο. Ξέρετε τι κάνει ο φόβος; Σκοτεινιάζει τον νου. Αμβλύνει τον νου. Εξαιτίας του φόβου υπάρχει
βία. Εξαιτίας του φόβου υπάρχει η λατρεία ενός πράγματος.
— 3 —
Ο φυσικός φόβος είναι ζωώδης αντίδραση
Κατ’ αρχάς, υπάρχει o φυσικός φόβος που είναι ζωώδης αντίδραση. Ένα σημαντικό μέρος της δομής του εγκεφάλου μας το
έχουμε κληρονομήσει απ’ τα ζώα. Τούτο έχει επαληθευτεί επιστημονικά. Δεν είναι θεωρία, είναι γεγονός. Τα ζώα είναι βίαια
– όπως κι οι άνθρωποι. Τα ζώα είναι λαίμαργα, τους αρέσει να
μένουν ευχαριστημένα, τους αρέσει να τα φροντίζουν, θέλουν τη
βολή τους – όπως κι οι άνθρωποι. Τα ζώα είναι αδηφάγα, ανταγωνιστικά – όπως κι οι άνθρωποι. Τα ζώα ζουν σε ομάδες – κι
οι άνθρωποι, επίσης, θέλουν να λειτουργούν σε ομάδες. Τα ζώα
έχουν κοινωνική δομή – όπως κι οι άνθρωποι. Μπορούμε να συνεχίσουμε με επιπλέον λεπτομέρειες. Ωστόσο, αυτά αρκούν για
να αντιληφθούμε ότι ένα μεγάλο μέρος μας παραμένει ζωώδες.
— 4 —
Μπορούμε να απαλλαγούμε απ’ τη ζωώδη
και πολιτισμική διαμόρφωσή μας;
Είμαστε, άραγε, ικανοί όχι μονάχα να απαλλαγούμε απ’ τη
ζωώδη
διαμόρφωσή μας, αλλά να πάμε ακόμα παραπέρα και
να ανακαλύψουμε –να μη διερωτηθούμε απλώς στα λόγια,
αλλά όντως να ανακαλύψουμε– αν ο νους μπορεί να ξεπεράσει τη διαμόρφωση που δέχτηκε απ’ την κοινωνία, την κουλτούρα στην οποία μεγάλωσε; Για να ανακαλύψουμε, ή για να
βρούμε μπροστά μας, κάτι που είναι εντελώς διαφορετικό,
πρέπει να έχουμε απαλλαγεί απ’ τον φόβο.
— 5 —
Ο φυσικός φόβος που προστατεύει
το σώμα είναι νοημοσύνη.
Ο ψυχολογικός φόβος είναι το πρόβλημα
Είναι αυτονόητο ότι η αντίδραση αυτοπροστασίας δεν είναι
φόβος. Χρειαζόμαστε τροφή, ρούχα και στέγη – όλοι μας, όχι
μόνο οι πλούσιοι, όχι μόνο οι υψηλόβαθμοι. Όλοι τα χρειαζόμαστε, και τη λύση γι’ αυτό δεν πρόκειται να τη βρουν οι πολιτικοί. Οι πολιτικοί διαίρεσαν τον κόσμο σε χώρες, όπως είναι
για παράδειγμα η Ινδία, καθεμιά με τη δική της ανεξάρτητη
κυβέρνηση, με τον δικό της στρατό κι όλες τις δηλητηριώδεις
κουταμάρες του εθνικισμού. Μόνο ένα πολιτικό ζήτημα υπάρχει κι αυτό έχει να κάνει με την ενότητα της ανθρωπότητας. Και
η ενότητα δεν θα επέλθει με το να γαντζώνεστε απ’ την εθνικότητά σας, απ’ τις ασήμαντες διαχωριστικές γραμμές σας…
Όταν καίγεται το σπίτι σου, κύριε, δεν μιλάς για τον άνθρωπο
που φέρνει νερό, δεν μιλάς για το χρώμα των μαλλιών του αν-
θρώπου που έβαλε φωτιά στο σπίτι, αλλά κουβαλάς νερό. Ο
εθνικισμός χώρισε τους ανθρώπους, όπως τους έχει χωρίσει,
επίσης, η θρησκεία, και τόσο το εθνικιστικό πνεύμα όσο και τα
θρησκευτικά πιστεύω δίχασαν τους ανθρώπους, έστρεψαν τον
έναν εναντίον του άλλου. Κι είναι φανερό γιατί συνέβη αυτό.
Επειδή όλοι θέλουμε να ζούμε στον μικρόκοσμό μας.
Γι’ αυτό, λοιπόν, χρειάζεται κανείς να απαλλαγεί απ’ τον
φόβο, κι αυτό είναι από τα πιο δύσκολα πράγματα. Οι περισσότεροι δεν έχουμε επίγνωση ούτε του φόβου μας ούτε του τι
φοβόμαστε. Κι αν γνωρίζουμε τι φοβόμαστε, δεν ξέρουμε τι να
κάνουμε. Έτσι, δραπετεύουμε από αυτό που είμαστε, δηλαδή
από τον φόβο. κι αυτό στο οποίο καταφεύγουμε ενισχύει τον
φόβο. Και αναπτύξαμε, δυστυχώς, ένα δίκτυο αποδράσεων.
— 6 —
Η αρχή του φόβου
Πώς προκύπτει ο φόβος – ο φόβος του αύριο, ο φόβος της
απόλυσης, ο φόβος του θανάτου, ο φόβος της αρρώστιας, ο
φόβος του πόνου; Ο φόβος υποδηλώνει τη διαδικασία μιας
σκέψης για το μέλλον ή για το παρελθόν. Φοβάμαι το αύριο,
τι μπορεί να συμβεί. Φοβάμαι τον θάνατο. είναι μακριά ακόμα,
αλλά εγώ τον φοβάμαι. Λοιπόν, τι προκαλεί τον φόβο; Ο φόβος πάντοτε υπάρχει σε συνάρτηση με κάτι άλλο. Ειδάλλως,
δεν υπάρχει. Επομένως, φοβάται κανείς το αύριο ή το τι έγινε
ή τι θα γίνει. Τι προκάλεσε τον φόβο; Μήπως η σκέψη;
— 7 —
Η σκέψη είναι η αρχή του φόβου
Επομένως, η σκέψη γεννά φόβο. Σκέφτομαι ότι χάνω τη δουλειά μου ή ότι μπορεί να χάσω τη δουλειά μου και η σκέψη
μού προκαλεί φόβο. Άρα η σκέψη πάντοτε προβάλλεται στον
χρόνο, επειδή η σκέψη είναι χρόνος. Σκέφτομαι την αρρώστια
που πέρασα και δεν μου αρέσει ο πόνος, και τρέμω ότι θα αρχίσω να πονώ πάλι. Έζησα τον πόνο. το να τον σκέφτομαι και
να μην τον θέλω δημιουργεί φόβο. Ο φόβος έχει άμεση σχέση
με την ηδονή. Η ηδονή κατευθύνει τους περισσότερους από
μας. Για μας, όπως συμβαίνει και με τα ζώα, η ικανοποίηση
είναι ζήτημα υψίστης σημασίας και μέρος της σκέψης. Όταν
σκέφτομαι κάτι που απόλαυσα, εντείνεται η ικανοποίηση. Έτσι
δεν είναι; Tο έχετε προσέξει; Είχατε μια απολαυστική εμπειρία
–ένα όμορφο ηλιοβασίλεμα ή κάνατε σεξ– και τη σκέφτεστε.
Η σκέψη εντείνει την ικανοποίηση, όπως η σκέψη του πόνου
που υποφέρατε γεννά φόβο. Άρα η σκέψη φέρνει ηδονή και
φόβο. Έτσι δεν είναι; Επομένως, η σκέψη ευθύνεται για τη
διεκδίκηση,
και την παράταση, μιας απόλαυσης. και η σκέψη
ευθύνεται, επίσης, για την καλλιέργεια του φόβου, για τη δημιουργία του φόβου. Είναι φανερό. Μιλάμε για ένα αδιαμφισβήτητο πειραματικό δεδομένο.
Τότε αναρωτιέται κανείς: «Είναι δυνατόν να μη σκεφτόμαστε μια απόλαυση ή τον πόνο; Είναι δυνατόν να σκεφτόμαστε
μόνο όποτε χρειάζεται και ποτέ άλλοτε;» Κύριε, όταν είστε σε
ένα γραφείο, όταν δουλεύετε σε μια δουλειά, η σκέψη είναι
απαραίτητη. ειδάλλως, δεν θα μπορούσατε να κάνετε τίποτα.
Όταν μιλάτε, όταν γράφετε, όταν κουβεντιάζετε, όταν πηγαίνετε στο γραφείο, η σκέψη είναι απαραίτητη. Τότε πρέπει να λειτουργεί με ακρίβεια, με αντικειμενικότητα. Σε τέτοιες περιπτώσεις τη σκέψη δεν πρέπει να την κατευθύνουν οι προδιαθέσεις,
οι τάσεις. Τότε η σκέψη είναι απαραίτητη. Είναι, όμως, η σκέψη
απαραίτητη σε οποιονδήποτε άλλον τομέα δραστηριότητας;
Σας παρακαλώ, παρακολουθήστε το αυτό. Η σκέψη μάς είναι πολύ σημαντική. είναι το μοναδικό εργαλείο μας. Η σκέψη
είναι η απόκριση της μνήμης, την οποία συσσωρεύσαμε μέσω της εμπειρίας, μέσω της γνώσης, μέσω της παράδοσης. και η μνήμη
είναι αποτέλεσμα του χρόνου, κληρονομιά απ’ τα ζώα. Με τούτο
το υπόβαθρο αντιδράμε. Τούτη η αντίδραση είναι ο συλλογισμός. Η σκέψη είναι αναγκαία σε ορισμένους τομείς. Όμως όταν
η σκέψη προβάλλεται ψυχολογικά ως μέλλον και παρελθόν, τότε
προκαλεί φόβο αλλά και ηδονή. κατά τη διαδικασία αυτή ο νους
αμβλύνεται, με αποτέλεσμα να είναι αναπόφευκτη η αδράνεια.
Κύριε, ο φόβος, όπως προείπαμε, προκαλείται απ’ τη σκέψη – τη
σκέψη ότι θα χάσω τη δουλειά μου, τη σκέψη ότι η σύζυγός μου
θα φύγει με άλλον, τη σκέψη του θανάτου, τη σκέψη όσων έχουν
προηγηθεί και ούτω καθεξής. Άραγε, είναι δυνατόν να σταματήσει η σκέψη να σκέφτεται το παρελθόν ή το μέλλον με τρόπο
ψυχολογικό, αυτοπροστατευτικό;
— 8 —
Προσοχή δίχως κέντρο
Κατά συνέπεια, αναρωτιέται κανείς: «Είναι δυνατόν να πάψουν οι σκέψεις ώστε να ζει κανείς τη ζωή του συνολικά, πλήρως;» Έχετε προσέξει ποτέ πως όταν δείχνετε απόλυτη προσοχή, όταν δίνετε την προσοχή σας ολοκληρωτικά κάπου, παύει
να υπάρχει ο παρατηρητής και κατά συνέπεια ο σκεπτόμενος,
παύει να υπάρχει το κέντρο απ’ το οποίο παρατηρείτε;
— 9 —
Η προσοχή βάζει τέλος στον φόβο
Όταν δίνετε την απόλυτη και ολοκληρωτική προσοχή σας,
δεν υπάρχει κανένας παρατηρητής. Ο παρατηρητής προκαλεί
φόβο διότι ο παρατηρητής είναι το επίκεντρο της σκέψης. είναι το «εγώ», το «εγώ ο ίδιος», ο εαυτός, το «δικό μου». Ο παρατηρητής είναι ο λογοκριτής. Όταν δεν υπάρχει καμία σκέψη,
δεν υπάρχει κανένας παρατηρητής. Τούτη η κατάσταση δεν
είναι μια κενή κατάσταση. Απαιτεί πολλή διερεύνηση – δίχως
να δέχεστε ποτέ τίποτα.
— 10 —
Η αιτία κάθε φόβου
Η εξάρτηση από πράγματα, από ανθρώπους ή από ιδέες γεννά
φόβο. η εξάρτηση αναφύεται απ’ την άγνοια, απ’ την έλλειψη
αυτογνωσίας, απ’ την εσωτερική ένδεια. Ο φόβος προκαλεί
αβεβαιότητα στη σχέση νου και καρδιάς, βάζει εμπόδια στην
επικοινωνία και στην κατανόηση. Μέσω της αυτεπίγνωσης αρχίζουμε να ανακαλύπτουμε, κι έτσι να κατανοούμε, το αίτιο του
φόβου, τόσο του επιφανειακού όσο και του βαθύτερου αιτιώδους και συσσωρευμένου φόβου. Ο φόβος είναι και έμφυτος
και επίκτητος. συνδέεται με το παρελθόν, και για να απαλλαγεί
η σχέση σκέψης και συναισθήματος από αυτόν, πρέπει να γίνει
κατανοητό το παρελθόν διά μέσου του παρόντος. Το παρελθόν
θέλει αδιαλείπτως να γεννά το παρόν, το οποίο γίνεται η αναγνωρίσιμη ανάμνηση του «εγώ» και του «δικού μου», του «εγώ
ο ίδιος». Ο εαυτός είναι η πηγή όλων των φόβων.__
Advertisment
