Χουζούρι το πρωί στο κρεβάτι. Ύστερα, η τονωτική ένωση του ζεστού καφέ. Ντύσιμο με ασιδέρωτα ρούχα. Τρέξιμο για το λεωφορείο και διάβασμα στο μετρό. ‘Ένα βλέμμα γεμάτο νόημα από το κορίτσι με τα μπλε εκφραστικά μάτια που κάθεται απέναντι. Γράψιμο για ώρες στο γραφείο και βόλτα με τους φίλους μετά το σχόλασμα.
Τι μπορεί άραγε να ανατρέψει τη γλυκιά ρουτίνα ενός νέου γραφιά, που ζει και ονειρεύεται στην Αθήνα της σύγχρονης εποχής; «Ο στρατεύσιμος καλείται για κατάταξη στο Στρδο ΥΠΤΓΟΥ ΨΑΡΡΟΥ (ΘΗΒΑ) στις 13 Μαΐου του 2021 για εκπλήρωση στρατεύσιμης υποχρέωσης» αναφέρει το σημείωμα κατάταξης. Και ξαφνικά τα ακρωνύμια αποκτούν τόση δύναμη που φτιάχνουν νέες λέξεις ενώ ο χρόνος παγώνει σε μια στιγμή.
Advertisment
Στα άδυτα της θητείας
Ο Θοδωρής Χονδρόγιαννος στο ανατρεπτικό “Στη Χώρα του Χωσέ” από τις Εκδόσεις Key Books συνθέτει με σπάνια μαεστρία το κωμικοτραγικό ημερολόγιο ενός φαντάρου στο στρατό, καθιστώντας μας κοινωνούς μιας πραγματικότητας που ανέκαθεν καλυπτόταν με τα πέπλα της σιωπής και της συνενοχής.
Ο συγγραφέας, επιστρατεύοντας το καυστικό του χιούμορ, μετουσιώνει την προσωπική του εμπειρία σε γόνιμη κριτική για τα κακώς κείμενα του ελληνικού στρατού και μας καλεί να αναρωτηθούμε μήπως έφτασε τελικά η ώρα να σταθούμε απέναντι σε όλους εκείνους που καθιστούν τη θητεία μια άχρηστη ως προς την επιτέλεση του σκοπού της εμπειρία.
Advertisment
Ποιοι είναι λοιπόν οι άγραφοι νόμοι που διέπουν τον ελληνικό στρατό και γιατί η επιβίωση όλων μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αναθεώρηση τους; Είμαστε έτοιμοι να εισβάλλουμε, ως κατάσκοποι, στα άδυτα ενός συστήματος που συντηρεί τις δυσλειτουργίες του κάτω από την ανοχή των πολιτών αλλά και του ίδιου του κράτους;
Οι άγραφοι νόμοι του στρατού
Σχετική η σημασία των λέξεων
Σε σχετικό άρθρο για τους στρατεύσιμους, ο ελληνικός στρατός συνιστά να μην πάρουν πολλά πράγματα μαζί τους αφού αυτός μεριμνά για όσα χρειάζονται. H ευγενική του χορηγία, ωστόσο, περιορίζεται σε ένα εσώρουχο, δύο κοντομάνικα, δύο ζευγάρια κάλτσες και, ασφαλώς, στην ευχή για καλή τύχη με τη δυσοσμία που προκαλεί η έλλειψη προσωπικής υγιεινής. Τρία με τέσσερα μεροκάματα υπέρ πίστεως και πατρίδας είναι αρκετά για να αρχίζει να συνειδητοποιεί ο φαντάρος πως ο στρατός συνιστά ένα ταξικό άθλημα.
Η στράτευση βλάπτει σοβαρά την ψυχική υγεία
Πριν ακόμη η στράτευση αποτελέσει τελεσίδικο γεγονός, φίλοι και γνωστοί τριβελίζουν το μυαλό του επίδοξου φαντάρου. «Μα καλά θα αφήσεις τη δουλειά σου;», «Σκέφτηκες πώς θα τα βγάλεις πέρα οικονομικά;» «Δεν θα μάθεις τίποτα εκεί». Και κάπως έτσι η αναβολή των στρατιωτικών υποχρεώσεων για λόγους ψυχικής ασθένειας καθίσταται στις μέρες μας πιο δημοφιλής από τους Beatles την εποχή που μεσουρανούσαν.
Ο «βραχνάς» των μονιμάδων
Στον ελληνικό στρατό δύσκολα μπορεί να αποφευχθεί η επαφή με κάποιους δύστροπους μονιμάδες, που ανάγουν τα καψόνια σε υψηλή τέχνη. Πριν βιαστούμε να εκνευριστούμε μαζί τους ή ακόμη και να τους φοβηθούμε, ας σκεφτούμε πως η εξουσία τους υφίσταται σε έναν περιορισμένο χωροχρόνο. Όταν η αληθινή ζωή ξαναρχίσει, γίνονται και πάλι αυτό που πάντα ήταν: Θρασύδειλα ανθρωπάκια, που η ύπαρξη τους αποκτά νόημα μέσα από την επίδειξη δύναμη.
Αν έχεις βύσμα, διάβαινε
Για την καλή μετάθεση δεν χρειάζεται η συνδρομή της τύχης ή των ευνοϊκών αστρολογικών όψεων αλλά η βοήθεια ενός ισχυρού προσώπου, σε θέση εξουσίας. Οι φαντάροι χωρίζονται σε πολίτες δύο ταχυτήτων: Όσοι δεν διαθέτουν πρόσβαση στο πελατειακό κράτος καταλήγουν στις παραμεθόριες περιοχές ενώ εκείνοι που βρίσκουν τις σωστές άκρες κοιμούνται στο ξεκούραστο κρεβάτι του σπιτιού τους τα βράδια της θητείας.
Το διαχρονικό σύνδρομο της Κύπρου
Στον ελληνικό στρατό επικρατεί η αντίληψη πως οι Τούρκοι αργά η γρήγορα θα μας επιτεθούν, ακριβώς όπως έκαναν κάποτε και στην Κύπρο. Μπορεί για μια βραχονησίδα, μπορεί και για το μισό Αιγαίο. Και κάτι ακόμη: Αφηγήσεις για το καλοκαίρι του 2020 αποκαλύπτουν πως εκείνη την εποχή η πολεμική αναμέτρηση συνιστούσε ένα ορατό ενδεχόμενο.
Η «φροντίδα» για το περιβάλλον
Ο ελληνικός στρατός με αφίσες και μπόλικες δόσεις υποκρισίας διαφημίζει τη σελίδα των Ελληνικών Πράσινων Ενόπλων Δυνάμεων στην οποία παρουσιάζεται η περιβαλλοντική πολιτική του για την κλιματική αλλαγή ενώ σην ουσία συνιστά μια από τις πλέον αντιπεριβαλλοντικές υπηρεσίες που υπάρχουν. Φαντάροι και στελέχη πετάνε καθημερινά έναν τεράστιο αριθμό συσκευών σε κάδους για μη ανακυκλώσιμα υλικά, αν φυσικά δεν τις ξεφορτώνονται όπου βρουν.
Η ιατρική περίθαλψη ως είδος προς εξαφάνιση
Όταν ο στρατιώτης με τη σχετική ειδικότητα μεταφερθεί σε άλλη μονάδα, απλώς ευχηθείτε στο απέραντο σύμπαν να αποδειχθεί φιλεύσπλαχνο μαζί σας. Την περίοδο έξαρσης της πανδημίας του κορονοϊού, τα μέτρα πρόληψης στα στρατόπεδα ήταν μηδαμινά ενώ δεν γινόταν καθόλου λόγος για υποχρεωτικό εμβολιασμό των φαντάρων, ούτε καν για προσπάθεια ευαισθητοποίησης τους. Άλλωστε, όποιος εμβολιαζόταν θα έβγαινε ελεύθερος υπηρεσιών και έπειτα δεν θα βρίσκονταν άτομα για σκοπιές. Στο δίλημμα λοιπόν «Υπηρεσίες ή υγεία;» η απάντηση είναι προφανής.
Μετεξεταστέοι στην εκπαίδευση
Η ελλιπής εκπαίδευση δεν οφείλεται σε μια καλοπροαίρετη προσπάθεια της ηγεσίας να μη ζορίσει τους στρατιώτες της, όπως τα παλιά πέτρινα χρόνια, αλλά έχει τις ρίζες της στην τεμπελιά και στην αναπαραγωγή του στρατιωτικού κατεστημένου. Άμα υπάρχουν υπηρεσίες υπάρχουν και φαντάροι και συνεπώς μισθοί αξιωματικών, αναθέσεις προμηθειών σε επιχειρήσεις για να επιβιώνουν τα στρατόπεδα, επιρροές, ψήφοι, καριέρες. Και αν πράγματι χρειαστεί κάποτε οι στρατιώτες και τα στελέχη να πολεμήσουν; Θα το κάνουν ερασιτεχνικά, με πολλές πιθανότητες να χαθούν και εκείνοι και τα νησιά μας.
Η «υπεροχή« του αρσενικού φύλου
Οι άντρες αξιωματικοί παραμένουν κύριοι εκφραστές του σεξισμού, πλασάροντας ως ιδανικό στρατιωτικό τον στρέιτ τύπο που δε σηκώνει μύγα στο σπαθί του. Οι γυναίκες που καταφέρουν να εισχωρήσουν σε ένα τέτοιο σύστημα συχνά αναγκάζονται να ασπαστούν τα χαρακτηριστικά των ίδιων των δυναστών τους, πασχίζοντας να κερδίσουν μέσω της ομοίωσής τους την ισότητα που στερήθηκαν. Συμπέρασμα; Μόνο η αύξηση των γυναικών στις γραμμές του στρατού -όχι μόνο στα χαμηλά κλιμάκια αλλά και στις επιτελικές θέσεις- θα επιφέρει την αλλαγή νοοτροπίας.
Ο ρατσισμός επιτρέπεται
«Εσάς τους μουσουλμάνους σας στέλνουμε στα ελληνοαλβανικά σύνορά για να μην τα τακιμιάσετε με τους Τούρκους» αποκαλύπτει στέλεχος σε φαντάρο. Και ο ελληνικός στρατός μέσα από τα λόγια και τις πράξεις του δίνει συνεχώς το σήμα πως ανέχεται διακρίσεις, υποτιμητικές συμπεριφορές και μπούλινγκ εις βάρος όλων εκείνων που δεν ανταποκρίνονται στα πρότυπα του λευκού, στρέιτ Έλληνα στρατιώτη.
Η κριτική ματιά ως ευκαιρία αλλαγής
Ο Θοδωρής Χονδρόγιαννος με το καθηλωτικό και εξαιρετικά τολμηρό “Στη Χώρα του Χωσέ” από τις Εκδόσεις Key Books δημιουργεί κάτι πολύ περισσότερο από το ημερολόγιο ενός φαντάρου, καθώς με τη διεισδυτική του ματιά και την οξυδερκή του πένα γίνεται η φωνή όσων εντός και εκτός παραλλαγής πιστεύουν πως κάτι πρέπει να αλλάξει άμεσα στον ελληνικό στρατό.
Μια γλυκόπικρη φανταρική μαρτυρία που μετατρέπεται σε κραυγή διαμαρτυρίας, μια αποφασιστική ρωγμή στον τοίχο ενός δυλειτουργικού συστήματος αλλά και μια χαραμάδα ελπίδας για εκείνον τον καλύτερο κόσμο που ευθύνη όλων μας είναι κάποτε να ξημερώσει.
