Επιστήμονες ανακαλύπτουν δείκτες στο αίμα που ενδείκνυνται για τη γήρανση συγκεκριμένων οργάνων και προβλέπουν ενδεχόμενες παθήσεις. Ερευνούν ποιες νόσοι εμφανίζονται από τα γηρασμένα όργανα.
Η ηλικία ως αίσθηση ή βιολογική κατάσταση
Ενώ ένα γνωστό ρητό υποστηρίζει πως η ηλικία είναι απλά μια αίσθηση, νέες έρευνες υποδεικνύουν ότι η βιολογική μας ηλικία ενδέχεται να συνδέεται με το ηλικιακό στάδιο των ζωτικών μας οργάνων. Αλλά, μπορεί κάποιος να εκτιμήσει την ηλικία κάθε οργάνου ξεχωριστά;
Advertisment
Εξέλιξη στη μέτρηση της γήρανσης
Σύμφωνα με δημοσίευση του Nature, ομάδες επιστημόνων ανέπτυξαν μια νέα τεχνική, βασισμένη στην εξέταση αίματος, που μετρά την ταχύτητα γήρανσης των μεμονωμένων οργάνων, όπως η καρδιά και ο εγκέφαλος. Όταν ένα όργανο είναι αισθητά παλαιότερο από την πραγματική ηλικία του ατόμου, αυξάνεται δραματικά ο κίνδυνος θανάτου και σχετικών ασθενειών.
Ο Daniel Belsky, επιδημιολόγος στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια και σύμβουλος σε εταιρείες που επικεντρώνονται στη γήρανση και τη μακροζωία, σχολιάζει ότι τα πρώτα δεδομένα της μελέτης δείχνουν τη σημασία της μετρήσεων της γήρανσης κάθε οργάνου ξεχωριστά για τους ασθενείς.
Παθήσεις από γηρασμένα όργανα
Η γήρανση αποτελεί κύριο παράγοντα για σημαντικές ασθένειες όπως ο διαβήτης, η καρδιακή ανεπάρκεια, ο καρκίνος και η νόσος Αλτσχάιμερ. Η χρονολογική ηλικία προσφέρει κάποιες ενδείξεις για τον κίνδυνο τέτοιων ασθενειών, αλλά οι επιστήμονες επιδιώκουν να βελτιώσουν αυτές τις προβλέψεις με την ανάπτυξη μετρήσεων της «βιολογικής ηλικίας» που αντανακλούν τη φθορά του οργανισμού με μεγαλύτερη ακρίβεια. Αυτές οι μετρήσεις περιλαμβάνουν την παρακολούθηση των χημικών αλλαγών στο DNA και τη σύνθεση των μικροβίων στο έντερο.
Advertisment
Ο Tony Wyss-Coray, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και συνσυγγραφέας της νέας μελέτης, τονίζει ότι οι προηγούμενες μέθοδοι δεν λάμβαναν υπόψη το γεγονός ότι τα διάφορα όργανα γηράσκουν με διαφορετικούς ρυθμούς. Οι ερευνητές δημιούργησαν έναν κατάλογο πρωτεϊνών που είναι συγκεντρωμένες σε κρίσιμα όργανα όπως η καρδιά, ο εγκέφαλος, οι νεφροί, το συκώτι και το πάγκρεας, παρέχοντας έτσι μια πιο πρακτική μέθοδο μέτρησης της γήρανσης αυτών των οργάνων.
Η έρευνα συνέχισε με τη μέτρηση των επιπέδων αυτών των πρωτεϊνών σε δείγματα αίματος από πάνω από 1.000 υγιείς άνθρωπους, με ηλικίες 27 έως 104 ετών. Οι πληροφορίες αυτές τροφοδοτήθηκαν σε αλγορίθμους μηχανικής μάθησης, δημιουργώντας “πρωτεϊνικές υπογραφές” για κάθε όργανο, όπως για μια καρδιά 55 ετών ή ένα συκώτι 75 ετών.
Αξιολόγηση της βιολογικής ηλικίας σε περισσότερους ανθρώπους
Στη συνέχεια, η ομάδα εξέτασε δείγματα αίματος από περισσότερους από 5.500 ανθρώπους από πέντε διαφορετικές ιατρικές μελέτες, ελέγχοντας αν τα όργανα αυτών των ανθρώπων γερνούσαν πιο γρήγορα ή πιο αργά από το αναμενόμενο. Τα ευρήματα αποκάλυψαν ότι περίπου το ένα πέμπτο των ατόμων είχε ένα όργανο που φαινόταν σημαντικά μεγαλύτερο από τη χρονολογική του ηλικία, ενώ σχεδόν το 2% είχε επιταχυνόμενη γήρανση σε δύο ή περισσότερα όργανα.
Τα ευρήματα συνδέθηκαν με συγκεκριμένες καταστάσεις υγείας. Για παράδειγμα, άτομα με υπέρταση ή διαβήτη εμφάνιζαν νεφρούς που ήταν κατά μέσο όρο περίπου 1 έτος μεγαλύτεροι από τη χρονολογική τους ηλικία. Επιπλέον, η νόσος Αλτσχάιμερ συσχετίστηκε με επιταχυνόμενη γήρανση σχεδόν σε όλα τα μελετημένα όργανα, ένδειξη που μπορεί να αντανακλά την ευαισθησία του εγκεφάλου σε βλάβες σε άλλα μέρη του σώματος, όπως επισημαίνει η Wyss-Coray.
Πρόβλεψη μελλοντικών προβλημάτων υγείας
Πολλές από τις μελέτες παρακολούθησαν τους συμμετέχοντες για χρόνια μετά τις αρχικές εξετάσεις αίματος, επιτρέποντας στους ερευνητές να διαπιστώσουν αν η βιολογική ηλικία των οργάνων ενός ατόμου προέβλεπε μελλοντικά προβλήματα υγείας. Σημαντικό εύρημα ήταν ότι η επιταχυνόμενη γήρανση σε οποιοδήποτε όργανο συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο θανάτου για τα επόμενα 15 χρόνια. Επιπροσθέτως, διάφορες ασθένειες συνδέονται με τη γήρανση συγκεκριμένων οργάνων, όπως η καρδιακή ανεπάρκεια που συνδέεται με γηρασμένη καρδιά και η γνωστική έκπτωση που συνδέεται με παλαιότερο εγκέφαλο.
Προληπτική ιατρική μέσω μέτρησης βιολογικής ηλικίας των οργάνων
Η καινοτόμος τεχνική μέτρησης της γήρανσης των οργάνων θα μπορούσε να επιτρέψει στους γιατρούς να αναγνωρίσουν πρόωρα τις ασθένειες που απειλούν κάποιον, ενδεχομένως προλαμβάνοντας την εμφάνισή τους, σύμφωνα με τον Wyss-Coray. Ο Wyss-Coray, ο οποίος είναι και συν-ιδρυτής εταιρειών που εστιάζουν στην παρακολούθηση των πρωτεϊνών του αίματος στη γήρανση και τις ασθένειες, αναφέρεται ως εφευρέτης σε σχετική αίτηση για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για αυτήν τη μέθοδο.
Εφαρμογές στην κλινική έρευνα
Αυτή η προσέγγιση δεν είναι μόνο χρήσιμη για προληπτική ιατρική, αλλά μπορεί επίσης να βοηθήσει στην κλινική έρευνα. Ο Wyss-Coray επισημαίνει ότι η μέθοδος θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων ή να εντοπίσει ποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής επηρεάζουν τη γήρανση ενός συγκεκριμένου οργάνου.
