Υπάρχουν ερωτήσεις που δεν τις λέμε ποτέ φωναχτά, επειδή φοβόμαστε την απάντηση.
«Μ’ αγαπάς ακόμα;»
«Γιατί έφυγες τότε χωρίς να μιλήσεις;»
«Αν αποτύχω, θα σταθείς δίπλα μου;»
«Σε τι απέτυχα ως γονιός;»
«Αγαπάς εμένα ή αυτά που σου προσφέρω;»
Advertisment
Αυτές οι ερωτήσεις κατοικούν σε διαλόγους που δεν έγιναν, στα βλέμματα που χαμήλωσαν από φόβο ή ντροπή. Είναι οι σιωπηλές ερωτήσεις, αυτές που παραμένουν μέσα μας, αλλά αναζητούν εναγωνίως απαντήσεις στο πρόσωπο του άλλου.
Κι όμως, αυτές οι ερωτήσεις — όσο άβολες κι αν είναι — δεν καταστρέφουν σχέσεις. Αντίθετα, τις θεμελιώνουν. Είναι οι ερωτήσεις που δημιουργούν βάθος κι όχι ρήγμα. Αλλά απαιτούν ένα είδος θάρρους που σπάνια ασκούμε. Όχι το θάρρος να πούμε αυτό που νιώθουμε, αλλά να ζητήσουμε να μας αποκαλυφθεί ο άλλος.
- Γιατί αποφεύγουμε τις πιο ανθρώπινες ερωτήσεις;
- Πώς επηρεάζουν τις προσωπικές και επαγγελματικές μας σχέσεις;
- Πώς μπορούμε να τις μετατρέψουμε σε μοχλούς κατανόησης και όχι σε παγίδες αποδοκιμασίας;
- Και τέλος: Ποια είναι τα ερωτήματα που θέλουμε να κάνουμε αλλά δεν τολμάμε;
Γιατί κρατάμε μέσα μας τις σημαντικές ερωτήσεις;
Δεν είναι απλώς ντροπή. Δεν είναι μόνο φόβος. Η σιωπή γύρω από τις πιο προσωπικές ερωτήσεις είναι συχνά μια στρατηγική άμυνας. Εάν ρωτήσεις — αποκαλύπτεσαι. Αν δεν ρωτήσεις, προστατεύεσαι.
Advertisment
Στις σχέσεις, πολλές φορές μαθαίνουμε από μικροί να μην ταράζουμε τα νερά. Να μην αγγίζουμε τα “λεπτά” θέματα. Να μην ρωτάμε όσα θα μπορούσαν να αλλάξουν τον ρου της σχέσης.
Αλλά όσο δεν ρωτάς, δεν μαθαίνεις. Και όσο δεν μαθαίνεις, μένεις μόνος μέσα σε μια σχέση.
Η ερώτηση ως πράξη εμπιστοσύνης
Το να ρωτήσεις κάποιον: «Θέλεις να με αφήσεις;» ή «Σε κουράζω;» είναι ρίσκο, γιατί δίνεις χώρο στον άλλον να σου πει μια πιθανή αλήθεια που σε πονά.
Οι ερωτήσεις αυτού του είδους, είναι ρίσκα συναισθηματικά. Ρισκάρεις να ακούσεις αυτό που φοβάσαι. Αλλά εκεί γεννιέται η οικειότητα – όταν ρωτάς, χωρίς να έχεις τον έλεγχο της απάντησης.
Οι ουσιαστικές σχέσεις δεν γεννιούνται από τις δηλώσεις. Γεννιούνται από τις ερωτήσεις που ρισκάρουν απόρριψη.
Οι ερωτήσεις ως καθρέφτης του ανθρώπου
Ο τρόπος που ρωτάμε — και κυρίως αυτό που επιλέγουμε να μην ρωτήσουμε — φανερώνει τι είδους άνθρωποι είμαστε:
- Αν ενδιαφερόμαστε πραγματικά ή απλώς περιμένουμε να μιλήσουμε εμείς
- Αν αντέχουμε την πολυπλοκότητα του άλλου ή χρειαζόμαστε βεβαιότητες
- Αν τολμάμε να συνδεθούμε ή προτιμάμε να ελέγχουμε
Η ερώτηση δεν είναι μέσο εξουσίας, αλλά πράξη ταπεινότητας. Όταν ρωτάς, δηλώνεις: «Δεν ξέρω — και θέλω να μάθω από σένα».
Οι ερωτήσεις που θέλουμε να μας κάνουν
Υπάρχει ένα παράξενο φαινόμενο στις ανθρώπινες σχέσεις: Συχνά περιμένουμε από τον άλλον να καταλάβει τι χρειαζόμαστε, να ρωτήσει ό,τι δεν λέγεται. Κι αν δεν το κάνει, νιώθουμε αόρατοι.
- «Πώς ήταν η παιδική σου ηλικία;»
- «Σε τι νιώθεις ανεπαρκής;»
- «Τι κρατάς μέσα σου και δεν το λες;»
Δεν είναι η απάντηση που ψάχνουμε. Είναι το ενδιαφέρον πίσω από την ερώτηση. Η αίσθηση ότι κάποιος θέλει να μας δει όπως πραγματικά είμαστε — όχι όπως του είναι βολικό.
Πώς να Ανοίγουμε τον Διάλογο με Αυτές τις Ερωτήσεις
- Ξεκινά από εσένα: Αν θέλεις ειλικρινείς απαντήσεις, δώσε ειλικρινή παραδείγματα. Πες κάτι προσωπικό πριν ρωτήσεις κάτι δύσκολο.
- Χρησιμοποίησε ερωτήσεις-γέφυρες: «Πάντα ήθελα να σε ρωτήσω κάτι, αλλά δεν ήξερα πότε είναι η κατάλληλη στιγμή…»
- Μην πιέζεις την απάντηση: Το να κάνεις μια δύσκολη ερώτηση δεν σημαίνει ότι ο άλλος είναι υποχρεωμένος να απαντήσει αμέσως. Η αληθινή ερώτηση είναι πρόσκληση κι όχι ανάκριση.
- Άκου χωρίς να ετοιμάζεις την απάντησή σου: Ο στόχος δεν είναι η ανταλλαγή λέξεων, αλλά η δημιουργία χώρου.
Η ερώτηση ως πράξη αγάπης
Οι σημαντικές ερωτήσεις δεν είναι πάντα περίτεχνες ή βαθυστόχαστες. Δεν χρειάζονται τις «σωστές» λέξεις — χρειάζονται παρουσία και πρόθεση.
Η αληθινή ερώτηση είναι η στιγμή που λες:
«Θέλω να σε γνωρίσω όπως πραγματικά είσαι — όχι όπως φαντάζομαι ή θα ήθελα να είσαι.»
Ίσως τελικά, αυτό που όλοι βαθιά μέσα μας λαχταράμε, δεν είναι να ακουστούμε.
Είναι να νιώσουμε ότι κάποιος θέλει να μας ρωτήσει, αληθινά, ανθρώπινα, με ενδιαφέρον. Γιατί όταν κάποιος σε ρωτά κάτι που φοβόσουν να πεις πρώτος, δεν σου προσφέρει απλώς μια ευκαιρία να μιλήσεις. Σου λέει είμαι εδώ και είμαι έτοιμος να σε ακούσω.
Πηγές & Βιβλιογραφία
- Brown, Brené. Daring Greatly (2012), Penguin Random House.
- Stone, Douglas; Patton, Bruce; Heen, Sheila. Difficult Conversations: How to Discuss What Matters Most (1999), Penguin Books.
- Rilke, Rainer Maria. Letters to a Young Poet (1929).
- David, Susan. Emotional Agility (2016), Avery Books.
- Rosenberg, Marshall. Nonviolent Communication: A Language of Life (2003).
- O’Donohue, John. Anam Cara: A Book of Celtic Wisdom (1997).
