Το να αναλάβεις τις ευθύνες σου σημαίνει να μην κατηγορείς ποτέ κανέναν άλλον για ό,τι είσαι, ό,τι έχεις κι ό,τι νιώθεις. «Ποτέ;» ρωτάς. «Όμως τώρα φταίει εκείνος (ή εκείνη ή ο εργοδότης μου ή ο γιος μου ή η οικονομική πολιτική ή η μητέρα μου ή ο πατέρας μου ή ο φίλος μου! Πραγματικά φταίει!». Αν παρέλειψα κάτι ή κάποιον, πρόσθεσέ τον στη λίστα.
Μέχρι να καταλάβεις απόλυτα πως μόνο εσύ δημιουργείς ό,τι υπάρχει μέσα στο κεφάλι σου και κανένας άλλος, μέχρι τότε, ποτέ δεν θα έχεις τον έλεγχο της ζωής σου.
Advertisment
Ακολουθούν μερικές εκδοχές που έχω ακούσει καθώς και οι ερωτήσεις που αυτοί οι άνθρωποι θα έπρεπε να κάνουν στον εαυτό τους πριν κινηθούν προς μια ισχυρότερη θέση.
Μαντελίν
«Ε, λοιπόν, ασφαλώς και φταίει ο άντρας μου που τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια στάθηκαν τόσο δυστυχισμένα».
Γιατί διάλεξες να μείνεις μαζί του; Γιατί δεν επικεντρώνεσαι σε κάποιο από τα ωραία πράγματα που έχει κάνει για σένα, αντί να βλέπεις μόνο τα λάθη του; Γιατί κατακλύζεσαι από θυμό, αποκλείοντάς του κάθε περιθώριο να επικοινωνήσει μαζί σου;
Advertisment
Ντέιβιντ
«Ε, λοιπόν, ασφαλώς και φταίει ο γιος μου που άσπρισαν τα μαλλιά μου, είναι από την ανησυχία μου για κείνον».
Γιατί δεν πίστεψες ποτέ ότι θα έβρισκε το δρόμο του; Γιατί ένιωθες πάντα την ανάγκη να τον σώζεις; Γιατί τον έκανες μια προέκταση του εαυτού σου, με αποτέλεσμα να έχεις τόσες απραγματοποίητες προσδοκίες απ΄αυτόν; Γιατί δεν του επιτρέπεις να είναι απλώς αυτό που είναι;
Τόνι
«Ε, λοιπόν, ασφαλώς και φταίει η ανεργία που εγώ έχω κολλήσει σε αυτή την απαίσια δουλειά».
Γιατί δεν μπορείς να δεις ότι άλλοι βρίσκουν δουλειά, παρά την κρίση στη ζήτηση της αγοράς εργασίας; Γιατί δεν αντλείς περισσότερη ικανοποίηση από τη δουλειά που ήδη έχεις; Γιατί δεν ψάχνεις να βρεις μια καινούρια δουλειά; Γιατί δεν αναζητάς αυτό που θέλεις στη δουλειά που ήδη βρίσκεσαι, αντί να παραπονιέσαι συνέχεια πως τίποτα δεν είναι εντάξει; Γιατί δεν δεσμεύεσαι να βάλεις τα δυνατά σου, να κάνεις ό,τι μπορείς;
Άλις
«Ε, λοιπόν, βέβαια φταίνε τα παιδιά μου που δεν μπορώ να προχωρήσω επαγγελματικά και να δημιουργήσω μια καριέρα».
Γιατί δεν έχεις προσέξει ότι κι άλλες είναι μητέρες και προχωρούν στην καριέρα τους, αλλά και τα παιδιά τους είναι θαυμάσια; Γιατί δεν δέχτηκες την προσφορά του συζύγου σου να σε βοηθήσει με τα παιδιά, αν θέλεις να δουλέψεις; Γιατί δεν έχεις κάνει καμία προσπάθεια να αποκτήσεις τα προσόντα που θα σε βοηθούσαν να εργαστείς στον τομέα που θέλεις;
Λίντι
«Ε, λοιπόν, φταίω εγώ που έχω κατάθλιψη; ΄Ηταν ανάγκη, δηλαδή, να πάθω καρκίνο;».
Γιατί τρως πάντοτε ανθυγιεινές τροφές; Γιατί διακατέχεσαι πάντοτε από θυμό και πίκρα; Γιατί βρίσκεσαι πάντοτε σε ένταση; Γιατί καπνίζεις τόσα πολλά τσιγάρα; Γιατί δεν βλέπεις ότι υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι που μετέτρεψαν τον αγώνα με τον καρκίνο σε θετική εμπειρία;
Αν νιώθεις κάποια ενόχληση από την ταύτισή σου με κάποια από τις πιο πάνω περιπτώσεις, μπράβο σου. Απλώς σου δείχνει τον τομέα που χρειάζεται δουλειά. Αυτό που πρέπει να θυμάσαι είναι πως όταν κατηγορείς μια εξωτερική δύναμη για την όποια δική σου εμπειρία στη ζωή, απλώς και στην κυριολεξία διώχνεις όλη σου τη δύναμη και συνεπώς δημιουργείς πόνο, παράλυση και κατάθλιψη.
Το να αναλάβεις τις ευθύνες σου σημαίνει να μην κατηγορείς τον εαυτό σου. Ξέρω ότι αυτό ακούγεται αντιφατικό, αλλά δεν είναι. Το κάθε τι που σου απομακρύνει τη δύναμη ή τη χαρά σου σε μετατρέπει σε θύμα. Μην κάνεις τον εαυτό σου θύμα του εαυτού σου!
Για κάποιους ανθρώπους αυτό είναι ακόμα πιο δύσκολο από το να μην κατηγορούν τους άλλους. Μόλις συνειδητοποιήσεις ότι έχεις κάνει τόσα πολλά για τη δυστυχία σου, νιώθεις την ανάγκη να τιμωρήσεις τον εαυτό σου και να τον ταπεινώσεις. «Πάλι τα έκανα μούσκεμα. Είμαι ηλίθιος και ανίκανος. Πότε επιτέλους θα μάθω;».
Ξαναλέω ότι αυτό δεν είναι ανάληψη ευθύνης των εμπειριών της ζωής σου. Είναι σημαντικό να καταλάβεις ότι πάντοτε έκανες το καλύτερο που μπορούσες, ανάλογα με το βαθμό εξέλιξης που είχες εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή.
Τώρα που μαθαίνεις έναν καινούριο τρόπο σκέψης, μπορείς να αντιληφθείς τα πράγματα διαφορετικά και κατά συνέπεια να αλλάξεις πολλές από τις πράξεις σου.
Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να αναστατώνεσαι με την περασμένη, την τωρινή ή τη μελλοντική σου συμπεριφορά.
Το κάθε τι δεν είναι παρά ένα μέρος της διαδικασίας μάθησης, της διαδικασίας μετακίνησης του εαυτού σου από τον πόνο στη δύναμη.
Kάν΄το… κι ας φοβάσαι! Susan Jeffers Ph.D Εκδόσεις Διόπτρα
