Η αιμοδοσία είναι μια πράξη αγάπης τόσο για τους άλλους όσο και για τον εαυτό μας. Δυστυχώς όμως, στην Ελλάδα είμαστε ακόμα προκατειλημμένοι και έτσι οι αιμοδότες εθελοντές είναι ακόμα λίγοι συγκριτικά με τις ανάγκες μας με αποτέλεσμα να εισάγουμε φιάλες αίματος από άλλες χώρες.
Η αιμοδοσία στην Ελλάδα
Η ανάγκη για αίμα είναι αυξημένη στη χώρα μας αφού το αυξημένο ποσοστό τροχαίων, καθώς και η μεσογειακή αναιμία μας κατατάσσει στις χώρες με υψηλή ανάγκη αιμοδοσίας. Για την ακρίβεια, η Ελλάδα κατατάσσεται σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στις 60 χώρες στον κόσμο που δεν μπορούν να ικανοποιήσουν αυτόνομα τις ανάγκες τους για αίμα και στηρίζονται σε δότες αντικατάστασης. Στην Ευρώπη, μόλις 6 χώρες ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία.
Advertisment
Τα επίσημα στοιχεία
Μετά την ολοκλήρωση της συλλογής και της επεξεργασίας όλων των στοιχείων από τις Νοσοκομειακές Υπηρεσίας Αιμοδοσίας της χώρας, νοιώθουμε την υποχρέωση να δημοσιοποιήσουμε τις πληροφορίες και να γίνουν αυτές αφορμή για μια μεγαλύτερη προσπάθεια .
Η Χώρα μας το 2022 χρειάστηκε για την φροντίδα και θεραπεία των ασθενών μας 554.494 μονάδες εκ των οποίων οι 534.494 συλλέχθηκαν από την κοινωνία μας και 20.000 μονάδες παραλάβαμε από τον Ελβετικό Ερυθρό Σταυρό, αποκλειστικά για τους συνανθρώπους μας με Μεσογειακή αναιμία.
Οι ανάγκες της χώρας μας σε αίμα καταδεικνύεται στο κάτωθι διάγραμμα:
Αξιοσημείωτο είναι ότι κατά την διάρκεια της πανδημίας covid-19 οι ανάγκες σε αίμα ήταν λιγότερες του συνήθους λόγω του ότι η προτεραιότητα στην λειτουργία του ΕΣΥ ήταν η αντιμετώπισή της. Φαίνεται επίσης ότι η στρατηγική για εξορθολογισμό των μεταγγίσεων και της χρήσης του αίματος έχει θετικά αποτελέσματα.
Advertisment
Από τις 534494 μονάδες αίματος που συγκεντρώθηκαν το 2022 , οι 348783 μονάδες συγκεντρώθηκαν από εθελοντές αιμοδότες ήτοι το 65,34 % .
Η εξέλιξη της πορείας του εθελοντικού αίματος στο χρόνο αποδίδεται στο κάτωθι διάγραμμα:
Αξίζει να τονιστεί ότι το 2022 συλλέχθηκαν περισσότερες μονάδες εθελοντικού αίματος και από αυτό το 2018 όπου είχαμε την τραγωδία στο Μάτι Αττικής, όταν και εμφανίστηκε μια έξαρση του εθελοντισμού.
Παράλληλα η εξάρτηση από το αίμα αντικατάστασης δηλ. το αίμα που προέρχεται από το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον των ασθενών φαίνεται ότι μειώνεται σημαντικά.
Η συμβολή των ενόπλων δυνάμεων
Η συμβολή των Ενόπλων Δυνάμεων στην εξασφάλιση επάρκειας αίματος στην χώρα μας είναι σημαντική και αναντικατάστατη. Έτσι, από τις ανάλογες εξορμήσεις του ΕΚΕΑ φαίνεται η συμβολή των Ε. Δ. στο χρόνο, που -σημειωτέον- είναι μέρος του συνόλου.
Οι ανάγκες της Χώρας για την φροντίδα των συνανθρώπων μας με Μεσογειακή αναιμία και τις άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες ανήλθαν σε 100.000 μονάδες αίματος το 2022, που αντιστοιχούν σε 2100 ασθενείς.
Λόγω του ότι στην Χώρα μας δεν έχει εμπεδωθεί η συνείδηση του σταθερού αιμοδότη με συνέπεια και διάρκεια αναγκαζόμαστε να εισάγουμε αίμα από τον Ελβετικό Ερυθρό Σταυρό, αλλά και οι εισαγόμενες ποσότητες μειώνονται στο χρόνο.
Όλες οι Ν.Υ.Α. της Χώρας συμβάλλουν και προσπαθούν για την εξασφάλιση επάρκειας αίματος. Αναμφίβολα σε αυτή την προσπάθεια κάποιες για διαφόρους λόγους έχουν καλύτερες επιδόσεις.
Έτσι τα είκοσι καλύτερα νοσοκομεία με κριτήριο τον αριθμό των μονάδων αίματος που συλλέγουν, είναι τα κάτωθι:
Ν.Υ.Α. | Μονάδες Αίματος
- Γ.Κ.Ν. Αθηνών -Γεννηματάς | 24159
- Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης | 21662
- ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκης | 21049
- Γ.Κ.Ν. Νίκαιας | 16254
- Ιπποκράτειο Ν. Αθηνών | 15446
- Ευαγγελισμός | 14421
- Παίδων Αγία Σοφία |13562
- Λαϊκό Αθηνών |13043
- Γ.Κ.Ν Λάρισσας | 12557
- Γ.Κ.Ν. Ηρακλείου -Βενιζέλειο | 11835
- Αττικόν Αθηνών | 11507
- Γ.Κ.Ν. Πατρών -Άγιος Ανδρέας | 11501
- Παπανικολάου – Θεσσαλονίκης | 9619
- Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών | 9534
- Γ.Ν. Βόλου | 9483
- Άγιος Παύλος Θεσσαλονίκης | 9334
- Αμαλία Φλέμιγκ | 9212
- Ασκληπιείο Βούλας | 9139
- Πανεπιστημιακό Ηρακλείου ( ΠΑΓΝΗ) | 8846
- Γ.Κ.Ν. Χανίων | 8796
Με κριτήριο το ποσοστό του Εθελοντικού αίματος που συλλέγουν, τα νοσοκομεία με τις καλύτερες επιδόσεις είναι:
Ν.Υ. Α. | Εθελοντικό Αίμα %
- Γ.Ν. Άμφισσας | 96,74
- Γ. Ν. Αθηνών- Η Ελπίς | 91,76
- Γ. Ν.Μελισσίων Αμαλία Φλέμιγκ | 86,37
- Ν. Παίδων -Αγία Σοφία | 85,4
- 251 ΓΝΑ | 84,61
- Γ. Ογκ. Ν. Κηφισίας -Άγιοι Ανάργυροι | 83,2
- Γ.Ν. Κορίνθου | 80,37
- Γ.Ν. Σπάρτης | 79,92
- Γ.Ν. Θεσσαλονίκης -Άγιος Παύλος | 79,85
- Γ. Ν. Παίδων Αγαλΐα Κυριακού | 78,23
- Γ.Ν. Χατζηκώστα Ιωάννίνων | 77,9
- Ν.Ε.Ε.Σ. Κοργιαλένειο | 77,37
- Γ. Ν. Μυτιλήνης | 77,34
- Γ.Ν. Γρεβενών | 76,96
- ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκης | 75,6
- Γ.Ν. Νάουσας | 75,14
- Γ.Ν Κατερίνης | 75,14
- Γ.Ν Καστοριάς | 74,88
- Γ.Κ. Ν.Παπανικολάου Θεσσαλονίκης | 74,56
- Γ.Ν. Σερρών | 74,56
- Γ. Ν. Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών- Σωτηρία | 74,27
Αξιοσημείωτο είναι ότι 42 Αιμοδοσίες της Χώρας έχουν επιδόσεις υψηλότερες από το 65,34% που είναι ο μέσος της Χώρας.
Η συνολική συγκέντρωση αίματος στην Χώρα μας αντιστοιχεί σε 50,7 μονάδες ανά 1000 κατοίκους με καλύτερες Περιφέρειες την Κρήτη 57,2 , Ιονίων Νήσων 55,02, Ήπειρο 53,12 , Αττική 50,73
Αν. Μακεδονία – Θράκη 50,71.
Ειδικότερα η εικόνα της συλλογής εθελοντικού αίματος ανά περιφέρεια και στην επικράτεια αποδίδεται στον κάτωθι πίνακα.
Περιφέρεια μονάδες εθελοντικού αίματος ανά 1000 κατοίκους
- Κρήτη | 37,6
- Ήπειρος | 37,21
- Κεν. Μακεδονία | 35,46
- Αν. Μακεδονία – Θράκη | 33,49
- Ελλάδα | 32,98
- Ιονίων Νήσων | 32,98
- Β. Αιγαίο |31,37
- Δυτ. Μακεδονία | 30,62
- Δυτ. Ελλάδα | 30,33
- Αττική | 30,23
- Ν Αιγαίο | 29,88
- Θεσσαλία | 28,3
- Πελοπόννησος | 24,88
- Στερ. Ελλάδα | 21,39
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Γι’ αυτό χρειάζεται να προσπαθήσουμε περισσότερο.
15 λόγοι να εντάξετε την εθελοντική αιμοδοσία στη ζωή σας
1. Η εθελοντική αιμοδοσία είναι πολύ πιο πολύτιμη από την αιμοδοσία αντικατάστασης
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι εθελοντές αιμοδότες αποτελούν την πιο ασφαλή κατηγορία αιμοδοτών, έναντι των δοτών αντικατάστασης, μειώνοντας τη πιθανότητα μετάδοσης ασθενειών μέσω του αίματος από 7.5% σε 0.001%.
2. Καλύτερη λειτουργία των νοσοκομείων
Το σύστημα αιμοδοσίας που βασίζεται σε εθελοντές αιμοδότες συμβάλλει στην επίτευξη καλύτερου προγραμματισμού των εγχειρήσεων και θεραπειών στα νοσοκομεία, με όφελος, τόσο την εξοικονόμηση πόρων και την εύρυθμη λειτουργία των νοσοκομείων όσο και την αποτελεσματική ίαση των ασθενών.
3. Το κράτος εξοικονομεί χρήματα
Το 2015 η εισαγωγή αίματος από την Ελβετία στοίχισε στο ελληνικό κράτος 5 εκατομμύρια ευρώ, πόροι που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την βελτίωση του συστήματος υγείας.
4. Με μία αιμοδοσία σώζετε μέχρι 3 ζωές ενηλίκων ή μέχρι 6 ζωές παιδιών
Όταν γίνεστε αιμοδότης, αλλάζετε τις ζωές πολλών ανθρώπων. Κάθε δωρεά αίματος μπορεί να σώσει ή να βελτιώσει τις ζωές μέχρι και τριών ενηλίκων ή έξι παιδιών.
5. Δίνετε ένα εξαιρετικό παράδειγμα στα παιδιά σας
Το να πάτε μαζί με το 18χρονο παιδί σας για να δώσετε αίμα, θα του δώσει ένα εξαιρετικό παράδειγμα ανιδιοτελούς αγάπης και προσφοράς. Παραδείγματα που οι νέες γενιές έχουν ανάγκη για να διαμορφώσουν ένα καλύτερο μέλλον για όλους.
6. Η αιμοδοσία ισορροπεί τα επίπεδα σιδήρου στο αίμα
Τα αυξημένα επίπεδα σιδήρου μπορεί να επιφέρουν περισσότερα προβλήματα από την έλλειψή του και αυτό είναι πολύ πιο σύνηθες, ειδικά στον ανδρικό πληθυσμό. Η αιμοδοσία βοηθά στην απελευθέρωση του περισσευούμενου σιδήρου από το αίμα.
7. Σας προστατεύει από την καρδιακή προσβολή
Οι αιμοδότες έχουν 88% λιγότερες πιθανότητες να υποφέρουν από καρδιακή προσβολή, και αυτό οφείλεται στις επιδράσεις της αιμοδοσίας σχετικά με τα επίπεδα σιδήρου. Οι ερευνητές εξήγησαν: Επειδή υψηλά επίπεδα σιδήρου στο σώμα θεωρούνται ως παράγοντας κινδύνου για οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, η δωρεά αίματος θα μπορούσε θεωρητικά να μειώσει τον κίνδυνο, μέσα από τη μείωση των αποθεμάτων σιδήρου του σώματος.
8. Η αιμοδοσία βοηθά στη συνολική υγεία του αίματος
Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2013 στο American Journal of Public Health, ερευνητές διαπίστωσαν ότι η μείωση του σιδήρου στο αίμα συμβάλλει στην αντιμετώπιση των χρόνιων φλεγμονών και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η μείωση του σιδήρου μπορεί να είναι μια ασφαλής και χαμηλού κόστους εναλλακτική λύση στις στατίνες, και σύμφωνα με την λογική, αυτό σημαίνει ότι η αιμοδοσία σας, η οποία μειώνει τον σίδηρο, θα μπορούσε ενδεχομένως να βοηθήσει πάρα πολύ.
9. Έχετε καλύτερη κλινική εικόνα της υγείας σας
Όταν κάνετε τακτικά δωρεά αίματος, τότε αυτό υπόκειται σε αυστηρούς εργαστηριακούς ελέγχους με αποτέλεσμα να έχετε μια καλή εικόνα της υγείας σας
10. Οι εθελοντές αιμοδότες έχουν υψηλότερη προτεραιότητα στη λήψη αίματος
Οι εθελοντές αιμοδότες δικαιούνται αίμα σε περίπτωση ανάγκης και τους διατίθεται πιο άμεσα.
11. Οι αιμοδότες δικαιούνται άδεια από την εργασία τους
Οι αιμοδότες στην Ελλάδα δικαιούνται μία με δύο μέρες άδεια αιμοδοσίας κάθε χρόνο.
12. Η αιμοδοσία μειώνει την πιθανότητα εγκεφαλικού επεισοδίου
Οι τακτικοί αιμοδότες έχουν λιγότερες πιθανότητες να υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο διότι μειώνεται η πηκτικότητα του αίματός τους.
13. Προστατεύει από τις θρομβώσεις
Όπως είπαμε πριν, η αιμοδοσία βοηθάει στην καλύτερη ροή του αίματος και μειώνει την πηκτικότητα του αίματος.
14. Η αιμοδοσία προστατεύει συνολικά την υγεία σας
Ο Phillip DeChristopher, MD, Ph.D., διευθυντής της τράπεζας αίματος του Loyola University Chicago Stritch School of Medicine
“Αυτό που είναι σαφές είναι ότι οι αιμοδότες δεν φαίνεται να είναι στο νοσοκομείο τόσο συχνά και αν είναι, έχουν μικρότερη διάρκεια παραμονής … Και είναι λιγότερο πιθανό να πάθουν καρδιακές προσβολές, εγκεφαλικά επεισόδια και καρκίνους.”
15. Και τέλος, ρόδα είναι και γυρίζει…
Όπως διαβάσαμε πριν, ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων που ερωτήθηκαν για την αιμοδοσία δήλωσαν ότι δεν γνώριζαν. Κάποιοι από αυτούς τους ανθρώπους που δεν γνώριζαν… με στατιστική βεβαιότητα, θα έμαθαν, είτε όντας οι ίδιοι ασθενείς είτε, ακόμα χειρότερα, κάποιος κοντινός τους άνθρωπος.
Η άγνοια για τη σημασία της αιμοδοσίας εν έτη 2023 δεν είναι λογική. Οπότε, το τελευταίο επιχείρημα αυτής της λίστας επικαλείται την εμπειρία και τη σοφία μας. Σήμερα δίνεις αίμα για κάποιον άλλον, αύριο μπορεί εσύ να είσαι ο κάποιος άλλος. Κάν’ το σήμερα για τον άλλον και κάποιος άλλος θα το κάνει για σένα αύριο. Τόσο απλό!
Περισσότερες πληροφορίες για την αιμοδοσία
Ποιος μπορεί να γίνει αιμοδότης
Όλοι όσοι είναι μεταξύ 18 – 62 ετών και άνω των 50 κιλών μπορούν να δώσουν αίμα μέχρι και 4 φορές το χρόνο.
Ποιος δεν μπορεί να γίνει αιμοδότης
Αίμα δεν μπορούν να δώσουν όσοι έχουν ομοφυλοφυλικές σχέσεις, όσοι έχουν κάνει ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών και όλοι όσοι αποτελούν ομάδες υψηλού ρίσκου έκθεσης στο AIDS. Επίσης, δεν μπορούν να δώσουν αίμα όσοι πάσχουν από χρόνιες παθήσεις, έχουν κάνει τατουάζ ή piercing το τελευταίο δίμηνο, όσοι έχουν ταξιδέψει πρόσφατα σε “εξωτικούς προορισμούς” και όσα άτομα έζησαν στη Αγγλία από το 1980 έως και το 1996 για διάστημα άνω των 6 μηνών.
Πού μπορείτε να δώσετε αίμα
Μπορείτε να απευθυνθείτε στα Τμήματα Αιμοδοσίας των νοσοκομείων όλης της χώρας. Τα Τμήματα Αιμοδοσίας δέχονται εθελοντές αιμοδότες κάθε ημέρα από 8 π.μ. – 2 μ.μ. και 4 μ.μ. – 8 μ.μ., Σάββατο και Κυριακή από 8.30 π.μ. έως 2 μ.μ.
Το άρθρο περιέχει πληροφορίες και επίσημα στοιχεία που από το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας – ΕΚΕΑ. Δείτε περισσότερα στην ιστοσελίδα https://ekea.gr/
