Στο άκουσμα της λέξης «έρωτα», το πρώτο πράγμα που σκεφτόμαστε είναι αν εμείς τον έχουμε βρει ή αν χρειάζεται να συνεχίσουμε να ελπίζουμε ότι θα τον βρούμε. Αλλά τι είναι ακριβώς ο έρωτας; Γνωρίζουμε;
Είναι εύκολο να σκεφτούμε ότι είναι μόνο το αποτέλεσμα ενός παραμυθιού όπου έτσι απλά και χωρίς καμία προσπάθεια ερωτευόμαστε. Όμως, αυτή ίσως να είναι μόνο η μία από τις πολλές εκφάνσεις αυτής της κατά κάποιο τρόπο ανεξήγητης κατάστασης. Μάλιστα, η λέξη είναι μία από τις λίγες που μέσα της «χωρούν» τόσο πολλά συναισθήματα και εμπειρίες.
Advertisment
Οι μορφές που παίρνει ο έρωτας
Είναι αναμφισβήτητο πως ό,τι κι αν σημαίνει ο έρωτας, περιλαμβάνει ένα μεγάλο εύρος συναισθημάτων και εμπειριών. Και δεν είμαστε οι μόνοι που το αντιλαμβανόμαστε αυτό. Κατά τη δεκαετία του ’70, για παράδειγμα, ο ψυχολόγος John Lee, αντλώντας από την Ελληνική και Λατινική ιστορία και γλώσσα αναγνώρισε έξι διαφορετικά είδη.
Οι κυριότερες μορφές ήταν τρεις: ο έρωτας (έρως – eros), το πάθος και η στοργή. Συνδυάζοντάς τες, παρήγαγε τρεις δευτερεύουσες μορφές: το pragma (η συντροφικότητα που συνδυάζει τρυφερότητα, πάθος και στοργή), τη μανία (την κτητική, εξαρτημένη και προβληματική σχέση που συνδυάζει τον έρωτα, το πάθος και την τρυφερότητα), και την αγάπη (την μη εγωιστική ενσυναίσθηση, που συνδυάζει τον έρωτα και τη στοργή).
Μια εναλλακτική κατηγοριοποίηση αναπτύχθηκε από τον Robert Sternberg. Η «τριγωνική» του θεωρία για την αγάπη πρότεινε ότι εμφανίζεται από την παρουσία και αλληλεπίδραση τριών κύριων στοιχείων: της οικειότητας, του πάθους και της απόφασης για αφοσίωση.
Advertisment
Αυτές οι αναλύσεις προσφέρουν μια οπτική για την έννοια της αγάπης, αλλά μόνο μία. Έτσι παραμένουν ανεπαρκείς. Και αν και πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι θα ήθελαν όσο τίποτε άλλο να είναι ερωτευμένοι, είναι οι ίδιοι που βάζουν πολλά εμπόδια στο να αναλαμβάνουν δράση ώστε να επιτρέψουν στον έρωτα να μπει στις ζωές και στις σχέσεις τους. Έχουμε πολλούς τρόπους για να αμυνόμαστε ενάντια στον έρωτα και παλεύουμε συχνά με το φόβο του να φανούμε ευάλωτοι.
Είναι πολύτιμο λοιπόν να ορίσουμε τον έρωτα ως μια πράξη ή μια σειρά πράξεων που μπορούμε να κάνουμε ώστε να φέρουμε πιο κοντά μας τους ανθρώπους για τους οποίους ενδιαφερόμαστε. Ορισμένα χαρακτηριστικά του έρωτα περιλαμβάνουν:
– Εκφράσεις τρυφερότητας, τόσο σωματικές, όσο και συναισθηματικές
– Επιθυμία για προσφορά απόλαυσης και ικανοποίησης στον άλλο
– Τρυφερότητα, ενσυναίσθηση, ευαισθησία στις ανάγκες του άλλου
– Επιθυμία κοινού χρόνου
– Μία συνεχής ανταλλαγή προσωπικών συναισθημάτων
– Την προσφορά στήριξης, άνεσης και βοήθειας στον άλλο.
Ο έρωτας περιλαμβάνει συναισθήματα για τον άλλο που ξεπερνούν κάθε εγωισμό. Γι’ αυτό και η αγάπη που αναδύεται από αυτόν θρέφει και επιδρά θετικά στην αυτοεκτίμηση και την αίσθηση ψυχικής ευεξίας του άλλου. Ο έρωτας δεν περιλαμβάνει εξαπάτηση σε κανένα βαθμό.
Tim Lomas, καθηγητής θετικής ψυχολογίας
