Σε αυτή την παθιασμένη κλήση για δράση, η 16-χρονη ακτιβίστρια κλίματος Γκρέτα Τούνμπεργκ εξηγεί γιατί, τον Αύγουστο του 2018, έφυγε από το σχολείο και οργάνωσε μια αποχή για να ευαισθητοποιήσει για την παγκόσμια υπερθέρμανση, διαδηλώνοντας έξω από τη βουλή της Σουηδίας και τραβώντας την προσοχή του κόσμου. «Η κρίση του κλίματος έχει ήδη λυθεί. Έχουμε ήδη όλα τα δεδομένα και τις λύσεις», λέει η Τούνμπεργκ. «Το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να ξυπνήσουμε και να αλλάξουμε».
00:13
Όταν ήμουν σχεδόν οχτώ χρονών, πρωτοάκουσα για την κλιματική αλλαγή ή αλλιώς την υπερθέρμανση του πλανήτη. Ήταν μια κατάσταση που δημιουργήθηκε από τον τρόπο ζωής των ανθρώπων. Μου είπαν να σβήνω τα φώτα, για να εξοικονομώ ενέργεια και να ανακυκλώνω χαρτί για να εξοικονομώ φυσικούς πόρους. Θυμάμαι ότι μου φαινόταν περίεργο που οι άνθρωποι, ένα είδος ζώου εκτός των άλλων, ήταν ικανοί να αλλάξουν το κλίμα της Γης. Αν στα αλήθεια μπορούσαμε, αν αυτό ήταν που συνέβαινε, δεν θα έπρεπε να μιλάμε για τίποτα άλλο. Μόλις ανοίγαμε την τηλεόραση, όλα τα νέα θα ήταν σχετικά με αυτό. Ειδήσεις, ραδιόφωνο, εφημερίδες, θα μιλούσαν μοναχά γι’ αυτό, δεν θα διαβάζαμε τίποτα άλλο, λες και γινόταν ένας παγκόσμιος πόλεμος. Κανείς, όμως, δεν μιλούσε γι’ αυτό. Αν η καύση ορυκτών καυσίμων έκανε κακό απειλώντας την ίδια την ύπαρξή μας, πώς γινόταν να εξακολουθούμε όπως πριν; Γιατί δεν υπήρχαν περιορισμοί; Γιατί δεν ήταν παράνομο κάτι τέτοιο;
Advertisment
01:30
Δεν μου φαινόταν λογικό όλο αυτό. Ήταν πραγματικά απίστευτο. Έτσι, όταν έγινα 11 χρονών, αρρώστησα. Έπεσα σε κατάθλιψη, σταμάτησα να μιλάω και σταμάτησα να τρώω. Μέσα σε δύο μήνες, έχασα δέκα κιλά. Αργότερα διαγνώστηκα με σύνδρομο Άσπεργκερ, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και επιλεκτική αλαλία. Αυτό στην ουσία σημαίνει ότι μιλάω μόνο όταν το θεωρώ απαραίτητο. Τώρα είναι μία από αυτές τις στιγμές.
02:05
(Χειροκρότημα)
02:15
Για εμάς που είμαστε στο αυτιστικό φάσμα σχεδόν τα πάντα είναι ή μαύρο ή άσπρο. Δεν είμαστε καλοί στα ψέματα και δεν μας αρέσει να παίρνουμε μέρος σε αυτό το κοινωνικό παιχνίδι, που αρέσει τόσο σε όλους τους υπόλοιπους.
Advertisment
02:29
(Γέλια)
02:30
Νομίζω ότι εμείς οι αυτιστικοί είμαστε οι κανονικοί άνθρωποι και οι υπόλοιποι είναι παράξενοι,
02:36
(Γέλια)
02:37
ειδικά όταν πρόκειται για την κρίση της βιωσιμότητας. Όλοι λένε ότι η κλιματική αλλαγή είναι μια απειλή για την ύπαρξή μας, το σημαντικότερο ζήτημα όλων, αλλά εξακολουθούν να κάνουν τα ίδια. Δεν το καταλαβαίνω αυτό. Αν οι εκπομπές αερίων πρέπει να πάψουν, τότε πρέπει να τις σταματήσουμε. Για εμένα είναι μαύρο ή άσπρο. Δεν υπάρχουν γκρίζες ζώνες στο θέμα της επιβίωσης. Είτε συνεχίζουμε ως πολιτισμός είτε όχι. Πρέπει να αλλάξουμε.
03:12
Πλούσιες χώρες όπως η Σουηδία πρέπει να αρχίσουν να μειώνουν τις εκπομπές τουλάχιστον κατά 15% κάθε χρόνο. Έτσι η άνοδος της θερμοκρασίας δεν θα ξεπεράσει τους δύο βαθμούς Κελσίου. Βάσει της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος, στοχεύοντας σε μια αύξηση του ενάμιση βαθμού Κελσίου θα μειώνονταν σημαντικά οι κλιματικές επιπτώσεις. Φανταστείτε τι θα σήμαινε αυτό για τη μείωση των εκπομπών. Θα περιμένατε τα μέσα ενημέρωσης και όλοι μας οι ηγέτες να μη μιλάνε για τίποτα άλλο, αλλά ποτέ δεν αναφέρονται σε αυτό. Ούτε μιλάει ποτέ κανένας για τα αέρια του θερμοκηπίου που είναι ήδη εγκλωβισμένα. Ούτε για την υπερθέρμανση λόγω ατμοσφαιρικής μόλυνσης. Ακόμα κι αν σταματήσουμε την καύση ορυκτών καυσίμων, θα υπάρχει ήδη ένα επίπεδο υπερθέρμανσης, πιθανώς της τάξης του μισού με 1,1 βαθμούς Κελσίου. Αντίστοιχα, σχεδόν κανένας δεν μιλάει για το γεγονός ότι βρισκόμαστε εν μέσω της έκτης μαζικής εξαφάνισης, με περίπου 200 είδη να εξαφανίζονται κάθε μέρα και ότι ο τωρινός ρυθμός εξαφάνισης είναι 1.000 με 10.000 φορές υψηλότερος από αυτό που θεωρείται φυσιολογικό. Κανένας δεν αναφέρεται στο θέμα της ισότητας ή της κλιματικής δικαιοσύνης, το οποίο δηλώνεται ρητά παντού στη Συμφωνία του Παρισιού που πρέπει απαραιτήτως να εφαρμοστεί σε παγκόσμια κλίμακα. Αυτό σημαίνει ότι οι πλούσιες χώρες πρέπει μέσα σε 6 με 12 χρόνια να μειώσουν τις εκπομπές στο μηδέν με βάση τη σημερινή ταχύτητα εκπομπών. Σκοπός είναι οι άνθρωποι των φτωχότερων χωρών να μπορέσουν να βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσής τους χτίζοντας υποδομές που εμείς έχουμε ήδη, όπως δρόμους, σχολεία, νοσοκομεία, δίκτυα ύδρευσης και ηλεκτρισμού. Πώς γίνεται να απαιτούμε από την Ινδία ή τη Νιγηρία να νοιαστούν για την κλιματική αλλαγή, όταν εμείς, που έχουμε ήδη τα πάντα, δεν ενδιαφερόμαστε ούτε λεπτό γι’ αυτήν ή για τις δεσμεύσεις μας βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού;
05:32
Γιατί, λοιπόν, δεν μειώνουμε τις εκπομπές αερίων; Γιατί εξακολουθούν να αυξάνονται; Προκαλούμε συνειδητά μια μαζική εξαφάνιση; Έχουμε κακές προθέσεις; Όχι, εννοείται πως όχι. Οι άνθρωποι κάνουν ακόμα τα ίδια, επειδή οι περισσότεροι δεν έχουν την παραμικρή ιδέα για τις επιπτώσεις της καθημερινής μας ζωής και δεν ξέρουν ότι πρέπει να αλλάξουμε εδώ και τώρα. Όλοι νομίζουμε ότι ξέρουμε, όλοι πιστεύουμε ότι ο καθένας ξέρει, αλλά δεν είναι έτσι. Πώς θα μπορούσαμε άλλωστε; Αν υπήρχε στα αλήθεια μια κρίση και αν την προκαλούσαν οι εκπομπές αερίων, θα βλέπαμε έστω κάποια σημάδια, όχι μόνο πόλεις πλημμυρισμένες, δεκάδες χιλιάδες νεκρούς ανθρώπους και ολόκληρα κράτη να γίνονται σωροί κατεδαφισμένων κτιρίων. Θα βλέπαμε κάποιους περιορισμούς. Δεν είναι έτσι, όμως. Ούτε μιλάει κανείς γι’ αυτό. Δεν γίνονται έκτακτες συναντήσεις, δεν υπάρχουν ειδήσεις, έκτακτα νέα. Κανείς δεν συμπεριφέρεται σαν να βιώνουμε μια κρίση. Ακόμα και οι επιστήμονες κλίματος ή οι πολιτικοί των πράσινων κομμάτων κάνουν αεροπορικά ταξίδια, τρώγοντας κρέας και γαλακτοκομικά. Αν γίνω 100 χρονών, θα είμαι ακόμα ζωντανή το 2103. Όταν σκεφτόμαστε το μέλλον σήμερα, η σκέψη μας σταματά στο 2050. Έως τότε, εγώ, καλώς εχόντων, δεν θα έχω ζήσει ούτε τη μισή ζωή μου.
07:22
Τι θα συμβεί μετά; Το έτος 2078, θα γίνω 75 χρονών. Μπορεί τα παιδιά μου ή τα εγγόνια μου να γιορτάσουν μαζί μου εκείνη τη μέρα. Μπορεί να με ρωτήσουν για εσάς, τους ανθρώπους που ζούσαν το 2018. Μπορεί να ρωτήσουν γιατί δεν κάνατε τίποτα, ενώ υπήρχε ακόμα χρόνος για δράση. Ό,τι κάνουμε ή δεν κάνουμε τώρα θα επηρεάσει ολόκληρη τη ζωή μου και τις ζωές των παιδιών και των εγγονιών μου. Ό,τι κάνουμε ή δεν κάνουμε τώρα, εγώ και η γενιά μου δεν μπορούμε να το διορθώσουμε στο μέλλον. Όταν, λοιπόν, άρχισε το σχολείο τον περασμένο Αύγουστο, αποφάσισα ότι δεν πάει άλλο. Πήγα και κάθισα στον δρόμο μπροστά από το σουηδικό κοινοβούλιο. Έκανα σχολική αποχή για το κλίμα. Κάποιοι λένε ότι θα έπρεπε να βρίσκομαι στο σχολείο. Άλλοι λένε να πάω να σπουδάσω, για να γίνω περιβαλλοντολόγος, ώστε να «λύσω την κλιματική κρίση». Όμως, η λύση έχει ήδη δοθεί. Έχουμε ήδη όλα τα δεδομένα και τις απαντήσεις. Το μόνο που χρειάζεται είναι να ξυπνήσουμε και να αλλάξουμε. Γιατί άλλωστε να σπουδάζω για ένα μέλλον που δεν θα υπάρχει, όταν κανείς δεν κάνει τίποτα, για να σωθεί αυτό το μέλλον; Γιατί να μάθω όσα μου διδάσκει το εκπαιδευτικό σύστημα, όταν η πιο σημαντική γνώση που πηγάζει από τα καλύτερα μυαλά αυτού του εκπαιδευτικού συστήματος προφανώς δεν σημαίνει τίποτα για τους πολιτικούς και την κοινωνία; Κάποιοι λένε ότι η Σουηδία είναι απλώς μια μικρή χώρα, ότι όσα κάνουμε δεν έχουν νόημα, αλλά νομίζω ότι, αν λίγα παιδιά γίνονται πρωτοσέλιδο παγκοσμίως, μόνο και μόνο γιατί δεν πάνε σχολείο μερικές εβδομάδες, τότε θα μπορούσαμε όλοι μαζί να κάνουμε απίστευτα πράγματα.
09:32
(Χειροκρότημα)
09:36
Τώρα η ομιλία μου φτάνει προς το τέλος κι είναι η στιγμή που ο κόσμος συνήθως μιλάει για την ελπίδα, τα φωτοβολταϊκά, την αιολική ενέργεια, την κυκλική οικονομία και ούτω καθεξής, αλλά εγώ δεν θα μιλήσω γι’ αυτά. Για 30 χρόνια αρκούμασταν σε εμψυχωτικά λόγια και αισιοδοξία. Λυπάμαι, αλλά δεν βοήθησαν. Αν είχαν βοηθήσει, οι εκπομπές αερίων θα είχαν μειωθεί. Αυτό, όμως, δεν έγινε. Σίγουρα έχουμε ανάγκη την ελπίδα, οπωσδήποτε μας χρειάζεται. Όμως, αυτό που χρειάζεται ακόμα περισσότερο είναι η δράση. Όταν αρχίζουμε να δρούμε, βρίσκουμε παντού την ελπίδα.
10:23
Έτσι, αντί να αναζητήσουμε την ελπίδα, ας αναζητήσουμε τη δράση. Τότε, μόνο τότε, η ελπίδα θα έρθει.
10:34
Σήμερα, καίμε κάθε μέρα 100 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου. Δεν υπάρχει καμία πολιτική για να αλλάξει αυτό. Ούτε κανόνες για να πάψουν οι εξορύξεις πετρελαίου. Δεν γίνεται να σώσουμε τον κόσμο τηρώντας τους κανόνες, γιατί οι κανόνες πρέπει να αλλάξουν.
10:56
Όλα πρέπει να αλλάξουν ξεκινώντας από σήμερα.
11:01
Σας ευχαριστώ.
11:02
(Χειροκρότημα)
