Η ηρεμία δεν εξαρτάται από το εξωτερικό περιβάλλον, αλλά από την εσωτερική κατάσταση. Ένας άνθρωπος μπορεί να κάθεται σε ένα ήσυχο δωμάτιο και να έχει το μυαλό του γεμάτο θόρυβο, ενώ ένας άλλος μπορεί να περπατά μέσα στην πιο θορυβώδη αγορά και να βρίσκεται σε απόλυτη εσωτερική σιγή. Το ζήτημα δεν είναι να εξαφανιστεί ο θόρυβος, αλλά να μην επηρεάζει τη συνείδηση.
Ο διαλογισμός εν κινήσει είναι η τέχνη του να ζει κανείς κάθε στιγμή με πλήρη επίγνωση. Δεν απαιτείται να σταματήσει η κίνηση, αλλά να σταματήσει η αταξία του νου. Η συνείδηση δεν χάνεται μέσα στις σκέψεις, αλλά γίνεται παρατηρητής τους, όπως ένας ταξιδιώτης που κοιτάζει έξω από το παράθυρο ενός τρένου.
Advertisment
Ο διαλογισμός του περπατήματος
Κάθε βήμα μπορεί να είναι ένας διαλογισμός. Δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει συγκεκριμένος προορισμός. Το περπάτημα μπορεί να γίνει μια εμπειρία απόλυτης παρουσίας. Όταν η προσοχή δοθεί στην αίσθηση των ποδιών που αγγίζουν το έδαφος, στο ρυθμό της αναπνοής, στη ροή του αέρα γύρω από το σώμα, τότε το περπάτημα μετατρέπεται σε έναν τρόπο βαθιάς ηρεμίας.
Στις διδασκαλίες του Ζεν, οι μοναχοί περπατούν αργά, σχεδόν τελετουργικά, εστιάζοντας κάθε τους βήμα στην παρούσα στιγμή. Δεν υπάρχει βιασύνη, δεν υπάρχει προορισμός – μόνο το βήμα, το έδαφος, η αναπνοή. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο διαλογισμός του περπατήματος συμβαίνει μόνο όταν το βήμα είναι αργό. Ακόμα και μέσα σε μια πολυσύχναστη πόλη, η επίγνωση μπορεί να διατηρηθεί. Το σώμα μπορεί να κινείται γρήγορα, αλλά ο νους μπορεί να παραμένει ακίνητος.
Η τέχνη του να κάνεις τα πάντα συνειδητά
Η καθημερινότητα είναι γεμάτη ευκαιρίες για διαλογισμό. Ο καφές που ρέει στο φλιτζάνι, το άγγιγμα του νερού στο δέρμα κατά το πλύσιμο των χεριών, ο ήχος της πόρτας που κλείνει πίσω. Όταν υπάρχει πλήρης προσοχή σε κάθε πράξη, τότε η πράξη μετατρέπεται σε διαλογισμό.
Advertisment
Ο Ιάπωνας δάσκαλος Ζεν, Σουνρυού Σουζούκι, έλεγε ότι «όταν πλένετε ένα μπολ, μόνο το μπολ υπάρχει». Αυτή είναι η ουσία του διαλογισμού εν κινήσει: η πλήρης αφοσίωση σε αυτό που συμβαίνει τώρα, χωρίς διαφυγές στο παρελθόν ή στο μέλλον.
Η αναπνοή ως αγκυροβόλιο
Η αναπνοή είναι πάντα παρούσα. Δεν χρειάζεται να βρεθεί χρόνος για να γίνει διαλογισμός· η αναπνοή είναι ήδη εκεί, κάθε στιγμή. Η συνειδητή αναπνοή είναι το πιο απλό και ισχυρό εργαλείο για την επιστροφή στην ηρεμία. Είτε μέσα σε κίνηση, είτε σε αναμονή, μια βαθιά, αργή αναπνοή επαναφέρει την προσοχή στο παρόν.
Όταν η συνείδηση επιστρέφει στην αναπνοή, επιστρέφει στη ζωή. Δεν υπάρχει πια βιασύνη, ακόμα κι αν το σώμα κινείται γρήγορα. Η εσωτερική κατάσταση γίνεται σαν την επιφάνεια μιας ήρεμης λίμνης, που δεν διαταράσσεται από τους ανέμους της καθημερινότητας.
Όπως είπε κι ο Θιβετανός δάσκαλος Μιλαρέπα «Το να αναζητάς την ηρεμία μακριά από τη ζωή είναι σαν να προσπαθείς να πιάσεις τον άνεμο με τα χέρια».
Η μουσική της κίνησης
Η ζωή είναι μια συνεχής χορογραφία, όπου κάθε κίνηση μπορεί να έχει ρυθμό, αρμονία και επίγνωση. Ακριβώς όπως ένας χορευτής συγχρονίζεται με τη μουσική, έτσι και ο νους μπορεί να συγχρονιστεί με τον παρόντα ρυθμό της ύπαρξης. Όταν κάθε βήμα, κάθε χειρονομία, κάθε δραστηριότητα αποκτά επίγνωση, τότε η ζωή παύει να είναι μια σειρά από αγχωτικά γεγονότα και γίνεται ένας χορός – ένας διαλογισμός σε κίνηση.
