Το βότανο το συναντούμε και με τις ονομασίες στεκούλι, χονδρούτσικο, πηκτή. Η λατινική του ονομασία είναι Symphytum officinale (Σύμφυτο το φαρμακευτικό) Είναι πολυετής πόα που φυτρώνει αυτοφυές σε υγρά λιβάδια, κοντά σε νερά, σε φράχτες και στις άκρες των δρόμων. Η ρίζα του έπειτα από χρόνια γίνεται σκούρα καφέ έως μαύρη εξωτερικά, υποκίτρινη εσωτερικά και είναι κολλώδης.
Τα φύλλα του είναι τραχιά, λογχοειδή με έντονη νεύρωση και τα άνθη μοβ σε σχήμα καμπανούλας.
Advertisment
Οι θεραπευτικές ιδιότητες του φυτού υπάρχουν στη ρίζα. στο ρίζωμα και τα φύλλα.
Οι ρίζες εξάγονται την άνοιξη ή το φθινόπωρο όταν το επίπεδο της αλλαντοϊνης που περιέχει το φυτό είναι στο μέγιστο. Τις κόβουμε στη μέση και τις ξηραίνουμε σε μέτρια θερμοκρασία 40-60 βαθμών Κελσίου.
Τα συστατικά του βοτάνου είναι γλίσχρασμα, κόμμι, αλλαντοϊνη, τανίνη, αλκαλοειδή, ρητίνη και πτητικό έλαιο.
Παλιά στην Αγγλία ονόμαζαν το φυτό “knitbone” που σημαίνει «δένει κόκαλα» εξ αιτίας της παραδοσιακής χρήσης του για τη θεραπεία των καταγμάτων. Το σύμφυτο περιέχει αλλαντοϊνη που ενθαρρύνει την αύξηση των οστών, των χόνδρων και των μυϊκών κυττάρων. Όταν τοποθετείται στο συνθλιμμένο βότανο πάνω στο πάσχον άκρο, η αλλαντοϊνη απορροφάται από το δέρμα και επιταχύνει την επούλωση.
Advertisment
Παλιά το μπάνιο με σύμφυτο ήταν δημοφιλές μέσο για την επισκευή του υμένα και συνεπώς την «αποκατάσταση παρθενίας» πριν τον γάμο. Έτσι τουλάχιστον αναφέρεται στο Πλήρη Οδηγό Φαρμακευτικών Βοτάνων της Πηνελόπης Οντί.
Η θεραπευτική δράση του βοτάνου είναι επουλωτική, μαλακτική, στυπτική και αποχρεμπτική.
Οι εντυπωσιακές επουλωτικές ιδιότητες του σύμφυτου οφείλονται εν μέρει στην παρουσία της αλλαντοϊνης που περιγράψαμε πριν. Η πρόσθετη παρουσία άφθονου μαλακτικού γλισχράματος κάνει το σύμφυτο ένα ισχυρό θεραπευτικό ίαμα για το γαστρικό και δωδεκαδακτυλικό έλκος., την διαφραγματοκήλη (δια του οισοφαγικού τρήματος) και την ελκώδη κολίτιδα. Η στυπτικότητά του βοηθά στις αιμορραγίες όπου και αν εμφανίζονται. Έχει χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις βρογχίτιδας και ερεθιστικού βήχα, όπου καταπραΰνει και μειώνει τον ερεθισμό βοηθώντας ταυτόχρονα την απόχρεμψη.
Το σύμφυτο μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε εξωτερικά στην επούλωση των τραυμάτων όπου βοηθά να σχηματισθεί σωστά ο ουλώδης ιστός. Θέλει όμως προσοχή όταν το τραύμα είναι βαθύ, γιατί η γρήγορη επούλωση εξωτερικά, χωρίς αυτό να έχει επουλωθεί πιο βαθιά θα μπορούσε να οδηγήσει σε σχηματισμό αποστήματος. Είναι ωφέλιμο για χρόνια κιρσώδη έλκη.
Συνδυάζεται με αλθαία και σπειραία για γαστρικά έλκη και φλεγμονές. Για βρογχικές παθήσεις συνδυάζεται με βήχιο, μαρρούβιο και ίνουλα.
Παρασκευάζεται ως αφέψημα. Ρίχνουμε 1-3 κουταλιές του φυτού σε 1 φλιτζάνι νερό και το σιγοβράζουμε για 10-15 λεπτά. Το ρόφημα το πίνουμε τρεις φορές την ημέρα.
