Της Μαρίας Κατσουνάκη
Δεν χρειάζεται να ταξιδέψουμε έως την Αμερική για να διαπιστώσουμε ότι η σχέση ενός σημαντικού ποσοστού του πληθυσμού με τα smartphones διαμορφώνει ένα επικοινωνιακό υβρίδιο, με χαρακτηριστικά ανθρώπου και βλέμμα οθόνης.
Advertisment
Δημοσκόπηση σε 1.102 Αμερικανούς ηλικίας 18-34 ετών, κατόχους smartphones, ήταν αποκαλυπτική για τις συνήθειές τους: το 55% παραδέχθηκε ότι αγγίζει την οθόνη της συσκευής ενόσω οδηγεί. Περισσότερο από το 1/3 των συμμετεχόντων στην έρευνα ανέφερε ότι τσέκαρε διαρκώς το κινητό ενόσω βρισκόταν στο σινεμά. Το 19% έριχνε κλεφτές ματιές στα εισερχόμενα μηνύματα, ενώ παρευρισκόταν σε κάποια θρησκευτική τελετή. Το 33% υποστηρίζει ότι τελικώς βγήκε ραντεβού… με τη συσκευή του παρά με τον σύντροφό του. Περίπου το 20% έχει επαφή με το κινητό κατά τη διάρκεια του σεξ.
Από την παρατήρηση και μόνο στους δρόμους της Αθήνας, στα μέσα μαζικής μεταφοράς, σε καφετέριες και μπαρ, τα ποσοστά της αμερικανικής δημοσκόπησης δεν μοιάζουν ξένα με τις δικές μας συνήθειες. Το αντίθετο. Θα έλεγε μάλιστα κανείς ότι με την κρίση έχει αυξηθεί ο αριθμός των χρηστών, όσων βυθίζονται στο κινητό τους όλο και πιο πολύ, όλο και πιο εμμονικά.
Η σχέση είναι παλιά, έχει επισημανθεί και σχολιαστεί, συχνά δαιμονοποιώντας το Διαδίκτυο και την ηλεκτρονική «συνομιλία». Eχει αναλυθεί η κωδικοποιημένη γλώσσα των μηνυμάτων, έχει προβληματίσει η μετάλλαξη της επικοινωνίας σε μια ταχυμεταφορά σκέψεων και πληροφοριών. Oμως η πρόσφατη έρευνα φέρνει στην επιφάνεια κάτι ακόμα: τη μερική εξαφάνιση του φίλου ή συντρόφου από το οπτικό πεδίο! Η μεταξύ των δύο σχέση είναι διαμεσολαβημένη, όπως σε έναν (όλο και μεγαλύτερο) βαθμό η επαφή με την πραγματικότητα στα μικρά και καθημερινά.
Advertisment
Η εξάρτηση από την οθόνη του κινητού, μια μαζική σχεδόν νεύρωση, που στοιχίζει σε τροχαία (εξαιτίας της προσοχής που αποσπάται – κλάσματα δευτερολέπτου αρκούν γι’ αυτό), που απενεργοποιεί σιγά σιγά τα ανακλαστικά σε σχέση με το περιβάλλον υποκαθιστώντας τα με μηχανικές κινήσεις, που διαμορφώνει μια άλλη κοινωνία συμπεριφοράς και ενσυναίσθησης. Μια άλλη κοινωνία βιωμάτων και συναισθημάτων. Αφόρητη για κάποιους, συναρπαστική για κάποιους άλλους.
Πώς θα είναι αυτός ο νέος κόσμος; Το «χειρότερος» είναι η εύκολη απάντηση, με τα αξιακά δεδομένα που γνωρίζουμε και υπερασπιζόμαστε. Το «διαφορετικός» είναι η πιο σύνθετη και άβολη. Η εποχή αποστρέφεται τις βεβαιότητες.
