Η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή διαταραχή που αλλάζει όχι μόνο τη ζωή του ατόμου που την βιώνει αλλά και των ανθρώπων που αποτελούν το στενό περιβάλλον του.
Εάν έχετε κι εσείς ένα αγαπημένο πρόσωπο που έχει κατάθλιψη, ίσως να αναρωτιέστε πώς θα μπορούσατε να τον/την βοηθήσετε αποτελεσματικά. Μπορεί μάλιστα στο παρελθόν να έχετε προσπαθήσει να προσφέρετε την βοήθεια σας και να έχετε απογοητευτεί βλέποντας την κατάσταση να μην βελτιώνεται.
Advertisment
Για να βοηθήσετε το αγαπημένο σας πρόσωπο είναι σημαντικό να
1. Κατανοήσετε τη φύση της διαταραχής αυτής καθώς και το τι συνεπάγεται. Η κατάθλιψη είναι κάτι πολύ πιο βαθύ από μια απλή θλίψη ή μελαγχολία και χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένα συμπτώματα όπως διαρκές συναίσθημα θλίψης ή κενού, απώλεια ευχαρίστησης για δραστηριότητες που πριν ήταν ευχάριστες, απώλεια ελπίδων,χαμηλή αυτοεκτίμηση, εκνευρισμό, αλλαγές στον ύπνο και στην όρεξη για φαγητό, αίσθημα εξουθένωσης, ενοχές , έλλειψη συγκέντρωσης, χρήση ουσιών , αυτοκτονικές σκέψεις. Βέβαια, η εμφάνιση των συμπτωμάτων ποικίλει από άνθρωπο σε άνθρωπο και δεν εμφανίζουν όλοι τα ίδια συμπτώματα ή με την ίδια ένταση.
2. Εάν κρίνετε ότι η κατάσταση είναι σοβαρή και ειδικά εαν υπάρχει αυτοκτονικός ιδεασμός, θα ήταν χρήσιμο να ενθαρύνετε το αγαπημένο σας πρόσωπο να αρχίσει κάποια θεραπεία. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η κατάθλιψη είναι μια θεραπεύσιμη διαταραχή και να το υπενθυμίζετε και στον ενδιαφερόμενο. Η φύση της κατάθλιψης είναι βέβαια τέτοια που ο άνθρωπος που υποφέρει από αυτήν μπορεί αν μη νιώθει το κίνητρο να αρχίσει θεραπεία.
3. Εάν το άτομο δεν επιθυμεί να αρχίσει κάποια θεραπεία, προσπαθήστε να δείξετε κατανόηση και να δηλώσετε την υποστήριξη σας μέχρι να νιώσει έτοιμος /η για το επόμενο βήμα.
4. Πολύ συχνά, η κατάθλιψη ενός ανθρώπου μπορεί να συνεπιφέρει συναισθήματα κούρασης, απογοήτευσης ή ακόμα και θυμού στα άτομα του στενού τους περιβάλλοντος. Για να είσαστε αποτελεσματικοί στην προσπάθεια σας να τον βοήθησετε, είναι σημαντικό να φροντίζετε τον εαυτό σας και να έχετε χρόνο και εκτός της κατάστασης. Με αυτόν τον τρόπο, μπορείτε να απαλύνετε τη δική σας κούραση και να είστε πιο θετικοί απέναντι στον άνθρωπο σας.
Advertisment
5. Θυμηθείτε ότι η «κατάθλιψη» δεν είναι η πραγματική φύση του αγαπημένου σας προσώπου. Η διαταραχή αυτή αλλοιώνει την συμπεριφορά και το συναίσθημα και αυτό που βλέπετε στην επιφάνεια είναι αποτέλεσμα αυτής της αλλοίωσης. Εάν για παράδειγμα, ο σύντροφός σας δεν έχει ερωτική διάθεση, προσπαθείστε να μην το παίρνετε προσωπικά μιας και η κατάθλιψη δημιουργεί απώλεια της ικανότητας για ευχαρίστηση σε πολλούς τομείς της ζωής.
6. Δείξτε τους ότι τους αγαπάτε ανευ όρων και ότι θα είστε εκεί όταν σας χρειάζονται. Ακόμα κι όταν θέλετε να εκφράσετε την κούραση ή τον εκνευρισμό σας, προσπαθείστε να εξηγήσετε ότι αισθάνεστε έτσι λόγω του προβλήματος που αντιμετωπίζουν παρά με αυτούς τους ίδιους ως άτομα.
Πολύ σημαντικό είναι επίσης, να είστε προσεκτικοί στον τρόπο που επικοινωνείτε απέναντι τους και να αποφύγετε να κάνετε τα εξής λάθη στην επικοινωνία σας μαζί τους:
1. «Τι σου λείπει; Δεν έχεις σοβαρά προβλήματα για να αισθάνεσαι έτσι. Όλα είναι μες το μυαλό σου. Πρέπει ν’αρχίσεις να σκέφτεσαι θετικά».
Η κατάθλιψη δεν δημιουργείται απαραίτητα από την σοβαρότητα των προβλημάτων που υπάρχουν στη ζωή κάποιου μια δεδομένη στιγμή. Τα αίτια της δημιουργίας της είναι συχνά πολυπλοκότερα απ’ότι φανταζόμαστε. Όπως και να έχει η παραπάνω πρόταση, υπαινίσσεται ότι η κατάθλιψη που αισθάνεται ο άνθρωπος σας είναι παράλογη κι ότι όλα θα φτιάξουν όταν αρχίσει να σκέφτεται θετικά. Οι περισσότερες έρευνες βέβαια δείχνουν, ότι οι ίδιοι οι καταθλιπτικοί συχνά κατηγορούν τον εαυτό τους που νιώθουν έτσι και πιέζονται εσωτερικά για να νιώσουν καλύτερα. Αυτή η εσωτερική κριτική και η πίεση είναι όμως ένας από τους παράγοντες που διατηρούν τον κύκλο της κατάθλιψης.
2. «Θέλεις πραγματικά να νιώσεις καλύτερα;Όποιος θέλει, μπορεί».
Παρόμοια με την πρώτη πρόταση, έτσι και αυτή ασκεί πίεση για γρήγορη βελτίωση και επικοινωνεί ότι η καλυτέρευση είναι θέμα θέλησης. Όπως και να έχει, όταν κάποιος ακούει «όποιος θέλει, μπορεί», πιθανώς να αισθανθεί αποτυχημένος μιας και δεν μπορεί να «νικήσει» την κατάθλιψη.
3. «Κανείς δεν είπε ότι η ζωή είναι εύκολη. Όλοι έχουν προβλήματα. Σταμάτα να λυπάσαι τον εαυτό σου και δείξε δύναμη».
Ο εκνευρισμός που επιφέρει η ζωή με κάποιον άνθρωπο που υποφέρει από κατάθλιψη μπορεί να οδηγήσει τα άτομα του περιβάλλοντος του να φερθούν με αυστηρότητα, πιστεύοντας ότι με αυτό τον τρόπο θα τον ξυπνήσουν και θα τον κάνουν να δεί την πραγματικότητα. Η ήδη χαμηλή αυτοεκτίμηση και η αποδοκιμασία του εαυτού που υπάρχει στην κατάθλιψη μπορεί όμως να ενισχυθεί με τέτοιου είδους προτάσεις οδηγώντας σε περαιτέρω θλίψη.
Πιο πολύ από την αυστηρότητα, τον άνθρωπό σας μπορεί να βοηθήσει η συμπονετικότητα, η εμπιστοσύνη, η αγάπη άνευ όρων και το να ξέρει πώς τον αποδέχεστε και του στέκεστε. Εάν νιώσει το αντίθετο, ίσως να εντείνει την απομόνωση του όχι μόνο για να μην αισθάνεται απόρριψη αλλά για να μην αισθάνεται ότι αποτελεί «βάρος».
Μαρία Μεραμβελιωτάκη-Simon MSc
Συμβουλευτική Ψυχολόγος, NLP Practitioner
